Dreigingsniveau terrorisme gehandhaafd op 'substantieel'


De dreiging komt van zowel van individuen, die soms geinspireerd raken door oproepen uit strijdgebieden, als van netwerken die (transnationaal) aangestuurd of gefaciliteerd worden. Ook maken sleeper cells deel uit van de dreiging, net als mogelijk 'kopieer-gedrag' door verwarde personen. Vaak
zijn de werelden van Nederlandstalige jihadstrijders in Syrie en Irak en van de `achtergebleven' of teruggekeerde gelijkgezinden zeer nauw met elkaar verweven. Tegelijkertijd zijn Nederlandse binnenlandse netwerken op dit moment organisatorisch versnipperd. Dit zorgt voor een complex beeld en
bevestigt dat de dreiging niet beperkt is tot uitreizigers en terugkeerders, maar ook afkomstig is van zogenoemde `thuisblijvers'.

Uitreizigers en terugkeerders

In totaal gaat het om ongeveer 200 Nederlandse uitreizigers naar Syrie en Irak. Van 32 jihadisten in Syrie en Irak is per 1 juni vastgesteld dat zij zijn omgekomen. Er zijn circa 35 personen teruggekeerd naar Nederland. De terugkeer naar Nederland lijkt in het eerste kwartaal van 2015 gestokt
te zijn. Mogelijk wordt dat mede veroorzaakt door angst voor repercussies door ISIS.

Daarnaast bestaan er zorgen over de toenemende invloed van (politiek) salafisme in Nederland. Om beter inzicht te krijgen, maken AIVD en NCTV daarom een gezamenlijke analyse. Deze wordt samen met een kabinetsreactie na de zomer aan de Tweede Kamer toegestuurd.

Een effectieve mix van maatregelen

Het Actieprogramma bestaat uit maatregelen die de jihadistische beweging in Nederland bestrijden en verzwakken en radicalisering tegengaan. Door repressieve en preventieve maatregelen gecombineerd in te zetten, ontstaat er een effectieve mix die de huidige dreiging het hoofd kan bieden. Dit
gebeurt zowel op lokaals als op nationaal niveau.

Zo staan er momenteel ca. 70 paspoorten gesignaleerd om uitreis naar strijdgebieden en buiten Nederland te bemoeilijken. Ook zijn er sinds november 2013 85 sociale uitkeringen stopgezet en zijn er 23 personen toegevoegd aan de nationale terrorismelijst. Bij de Raad van Kinderbescherming zijn
48 aan jihadisme gerelateerde kindzaken in onderzoek genomen sinds februari 2013. Op dit moment lopen in Nederland ruim 95 'gewelddadige jihad-gerelateerde' strafrechtelijke onderzoeken naar circa 145 personen. Deze maand heeft de rechtbank in Rotterdam een man veroordeeld tot een
onvoorwaardelijke gevangenisstraf van 4 jaar voor het voorbereiden van een terroristisch misdrijf en het bezit en de handel in verboden wapens.

Tegelijkertijd wordt er op lokaal niveau ook ingezet op acties die de preventieve en persoonsgerichte aanpak versterken in gemeenten en regio's. Met gemeenten waar de problematiek van radicalisering het grootst is, worden afspraken gemaakt om de ondersteuning van onderwijsinstellingen te
versterken. Ook wordt verkend hoe met islamitische gemeenschappen kan worden samengewerkt om de weerbaarheid tegen extremisme te vergroten. Hierbij wordt onder meer gebruik gemaakt van de expertise en netwerken van de expertise-unit sociale stabiliteit. Ook wordt in 9 gemeenten de opbouw
ondersteund van strategische netwerken van gemeentemedewerkers, professionals uit het maatschappelijk middenveld en burgers.

Nieuwe wettelijke mogelijkheden

In diverse wetsvoorstellen worden aanvullende maatregelen voorgesteld om de nationale veiligheid te bewaken, radicalisering tegen te gaan en om te voorkomen dat de Nederlandse overheid ongewild terroristische organisaties ondersteunt.

* Het wetsvoorstel "Tijdelijke wet bestuurlijke maatregelen terrorismebestrijding" voorziet onder meer in een meldplicht, een gebiedsverbod en een uitreisverbod ter bescherming van de nationale veiligheid. Ook wordt het mogelijk gemaakt voor bestuursorganen om een subsidie of vergunning in
te trekken, als de subsidieontvanger of vergunninghouder in verband kan worden gebracht met terroristische activiteiten of de ondersteuning daarvan. Het plan is dat dit wetsvoorstel nog deze zomer voor advies aan de Raad van State wordt gezonden.
* Dit wetsvoorstel wordt ondersteund met een wijziging van de Paspoortwet. Hiermee wordt geregeld dat paspoorten en identiteitskaarten van rechtswege vervallen bij het opleggen van een uitreisverbod. Dit voorstel is op 15 juni jl. in consultatie gegaan.
* Er wordt gewerkt aan twee wijzigingen van de Rijkswet op het Nederlanderschap. De eerste is ter verruiming van de mogelijkheden voor het ontnemen van het Nederlanderschap bij een veroordeling wegens een terroristisch misdrijf. Dit naar aanleiding van een motie van de VVD-fractie. De tweede
wijziging voorziet in de mogelijkheid om het Nederlanderschap in te trekken in het belang van de nationale veiligheid. Het eerste voorstel ligt ter behandeling bij de Eerste Kamer. Het tweede voorstel ligt bij de Raad van State voor advies.
* Het wetsvoorstel "bijzondere maatregelen grootstedelijke problematiek", waarover de Raad van State begin juni advies uitbracht geeft de mogelijkheid huurders die om een huisvestingsvergunning vragen te screenen op radicaal, extremistisch of terroristisch gedrag. Ook de procedure tot
verwijdering van strafbare uitingen met jihadistische content van het internet (notice and take down) wordt verbeterd door middel van het wetsvoorstel Computercriminaliteit III. Het streven is dit wetsvoorstel kort na het zomerreces bij de Tweede Kamer in te dienen
* Tenslotte wordt een wetsvoorstel voorbereid dat de uitkering, toeslag of studiefinanciering direct beeindigt wanneer iemand is aangemerkt als onderkende uitreiziger. Het wetsvoorstel zal voor de zomer in consultatie gaan en naar verwachting na de zomer naar de Raad van State worden
gezonden.

Internationale samenwerking

Het kabinet vindt het van groot belang dat de aanpak van gewelddadig jihadisme zich niet alleen richt op Nederland, maar dat Nederland ook internationaal een bijdrage levert. In de strijd tegen radicalisering leidt Nederland een Europese werkgroep om te komen tot een aanpak van radicale
predikers die oproepen tot haat en geweld. Daarnaast speelt Nederland een belangrijke rol in het Global Counter Terrorism Forum (GCTF), een belangrijk multilateraal forum voor dialoog en uitwisseling van succesvolle voorbeelden ter voorkoming van radicalisering. Vanaf september 2015 zal
Nederland het co-voorzitterschap van het GCTF overnemen van de Verenigde Staten.

Meer informatie

* Beleidsimplicaties Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland 39Beleidsinformatie | 29-06-2015 | pdf-document, 0.21 MBOpnieuw is het dreigingsniveau in Nederland vastgesteld op 'substantieel'. Dat betekent dat de kans reeel is dat er een aanslag in Nederland plaatsvindt. De grote diversiteit aan
actoren en de manier waarop zij elkaar beinvloeden maakt de dreiging complex. De recente aanslagen in Tunesie, Frankrijk en Koeweit laten zien dat de jihadistische dreiging diffuus is. Daarom is het belangrijk dat de professionele aandacht en inzet niet verslapt. Deze actuele
ontwikkelingen worden meegenomen in de uitwerking en uitvoering van zowel het antiterrorismebeleid. Waar nodig zijn bestaande maatregelen verscherpt of aangepast.

* Bijlage Samenvatting Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland 3929-06-2015 | pdf-document, 77 KB

* Voortgang Actieprogramma Integrale Aanpak Jihadisme29-06-2015 | pdf-document, 0.16 MB

* Bijlage 1: Derde voortgangsrapportage Actieprogramma Integrale Aanpak Jihadisme29-06-2015 | pdf-document, 0.16 MB
* Bijlage 2: Moties en Toezeggingen Actieprogramma Integrale Aanpak Jihadisme29-06-2015 | pdf-document, 47 KB