Team van VUmc artsen in Eldoret, Kenia voor het project Doctor2Doctor


Team van VUmc artsen in Eldoret, Kenia voor het project Doctor2Doctor

7 juli 2015

Zaterdag 4 juli is een weer team van VUmc artsen vertrokken naar Eldoret, Kenia voor het project Doctor2Doctor

Vaatchirurgen prof. Willem Wisselink, dr. Arjan Hoksbergen en OK verpleegkundige Barbera Cuiper gaan deze week samen prof. Dr. Piet ter Wee, projectleider van D2D, twee niertransplantaties doen in het ziekenhuis in Eldoret. VUmc heeft al 8 jaar, samen met KLM, een samenwerking met het Moi
Teaching and Referral Hospital waar training 'on the job' centraal staat. Deze week houdt ons team een blog bij over hun voortgang en het leven in een Afrikaans ziekenhuis.

Let op: Het meest recente bericht staat bovenaan, scroll naar beneden voor eerdere berichten van de blog).

* De eerste transplantatie

Vanochtend op weg voor de eerste transplantatie. Gisteren afgesproken dat dr. Arjan Hoksbergen met twee Keniaanse urologen de uitname en transplantatie zouden doen en dat Willem Wisselink bij problemen zou gaan meehelpen, maar ondertussen bij een aantal dialysepatienten AV-fistel zou aanleggen
en dat aan een nieuwe 'renal medical officer' zou leren.

We waren ruim op tijd aanwezig op de operatiekamer. Daar was men nog aan het proberen de grote operatielamp aan de praat te krijgen, het nieuwe diathermie apparaat op te starten en de patienten te installeren. Zoals het hier iedere keer dus gaat; pole pole (rustig aan). De grote operatielamp
deed het niet (zoals we later begrepen hangt die al langere tijd niet reparabel aan het plafond) en ook het nieuwe diathermie apparaat had er geen zin in zodat het oude weer opgezocht moest worden. Uiteindelijk begon de operatie pas om 10.30. Met name door de meegebrachte omnitract bleek het
opereren een stuk beter te gaan dan de vorige keer, toen de mede operateurs nog ouderwets 'aan de haken' moesten hangen en daar niet erg bedreven in waren zodat het operatieveld toen regelmatig moeilijk te overzien was. De nieruitname operatie ging al met al vervolgens goed maar traag, omdat
de urologen toch nog veel van deze operatie moeten leren. Uiteindelijk was de operatie rond 13.30 afgerond en kon er gelunched worden: midden op het OK complex kreeg iedereen lunch inclusief de directeur van het ziekenhuis, een voormalig chirurg, die uit interesse was gekomen en tot en met de
erop volgend transplantatie bleef. Daarmee geeft het ziekenhuis nogmaals te kennen inderdaad op nefrologisch gebied door te willen ontwikkelen met Doctor2Doctor.

Na een te lange lunchperiode kon uiteindelijk de transplantatie tegen een uur of half vier beginnen. Ook deze operatie verliep langzaam maar voorspoedig. Aan het eind toch nog even spannend vanwege wat opstart problemen van de nier, maar uiteindelijk al op de operatietafel een plassende nier
en ook na afronden van de operatie een goede urineproductie via de katheter, waar de patient voorheen al langer niet meer plaste.

Ondertussen liep dr. Willem Wisselink bij het aanleggen van de AV-fistels tegen de nodige problemen aan. Hij moest het met het nieuwe diathermie apparaat doen en dat wilde niet. Uiteindelijk bleek dat aan het elektriciteitssnoer te liggen en nadat dat met tape zo was gefixeerd dat het werkte
en de anesthesist er eindelijk was, kon hij om half een beginnen. Bleek direct een heel lastige te zijn omdat de, weliswaar nog jonge patient, heel dunne vaten bleek te hebben waarmee het moeilijk werken was. De medical officer die het moet leren bleek eigenlijk nog vrijwel nul chirurgische
ervaring te hebben en had het zwaar om te begrijpen wat Willem allemaal aan het doen was. Uiteindelijk is het gelukt in de elleboog een fistel aan te leggen, maar behoorlijk fragiel. Morgen zien of hij het blijft doen. Aan het einde van de operatie moest er gezocht worden naar een pleister,
niet te vinden, zodat met gaas het wondje werd verbonden, stukje tape om het gaas te fixeren was er daarentegen weer niet. Het blijft Afrika. De tweede shunt ging beter want deze jonge man had prachtige vaten. Heel goede shunt aangelegd in een half uur.

Gelukkig was onze tweede patiente die gepland stond voor een transplantatie op dinsdag erg opgeknapt. Voelde zich uitstekend, praatte veel en liep rond. Ook de afwijkende ontstekingswaarden waren verdwenen en geen aanwijzingen voor een infectie in long of buik. De gegeven antibiotica en het
wisselen van haar dialyselijn hadden het gewenste effect gehad. Aan het einde van de dag gezamenlijk met het hele team besloten de operatie morgen gewoon door te laten gaan. Voor iedereen een enorme opluchting, vooral voor patiente en haar dochter.

Hierna terug naar de club voor een welverdiend biertje en daarna uitstekend gegeten bij de Chinees. Al met al een enerverende maar succesvolle dag.

Prof.dr. Piet ter Wee

* Dag 1: Multidisciplinaire bespreking

De reis naar Eldoret verliep dit keer soepel met als enig bijzonder feit dat we wat extra rondjes boven Nairobi moesten vliegen omdat het vliegveld even werd gesloten omwille van vertrek van een VIP-vlucht (meestal betekent dat vertrek van een regeringsfunctionaris). Wel merk je op de
luchthaven dat het economisch beter gaat gezien het feit dat er een nieuwe terminal in gebruik is genomen waar het aangenaam koel is door werkende airconditioning en er nog uitgebreid verder wordt gebouwd aan de luchthaven.

Zo kwamen we dus zonder problemen op zondagochtend aan in een zonovergoten Eldoret met een stuk draaglijkere temperaturen dan in Nederland. Na uitpakken van de koffer en kort acclimatiseren met een kop koffie en lunch op weg naar het ziekenhuis voor multidisciplinaire bespreking en beoordelen
van de patienten die getransplanteerd gaan worden en hun donoren. Dit bleek een aangename verrassing te worden, waaruit blijkt dat er duidelijk vooruitgang wordt geboekt in het screenen van de patienten. Op de 'renal unit' is nu een aparte kamer voor besprekingen ingericht en hier waren, naast
ons eigen team bestaande uit 2 transplantatie-vaatchirurgen, een operatieassistent en een nefroloog, twee nefrologen, twee anesthesisten, 3 arts-assistenten, een uroloog (die hier de transplantaties gaan doen), het verpleegkundig hoofd van de 'renal unit' en de hoofdverpleegkundige van de
dialyseafdeling alhier. Er volgde een prima multidisciplinair overleg, waarbij eerst de donor en ontvanger voor de voor maandag geplande transplantatie werden besproken. Afgezien van een wat magere donor, werden daarbij geen opvallende zaken gevonden en lijkt alles er op dat dit een prima
koppel is om getransplanteerd te worden. Nadat bij onderzoek van donor en ontvanger niets bijzonders werd opgemerkt, was de gezamenlijke conclusie dat we hier vol vertrouwen de procedure kunnen gaan uitvoeren op maandag.

Bij het tweede koppel, dat gepland staat voor dinsdag, is het nog wat spannender. Hier zullen we in de loop van maandag een beslissing nemen of we die op dinsdag gaan opereren of dat we beter een dag later kunnen opereren. Bij de ontvanger zijn er namelijk aanwijzingen dat er een ontsteking
speelt, mogelijk van een geinfecteerde lieskatheter waarover deze patiente gedialyseerd wordt. Het dilemma is echter behoorlijk groot. Al vanaf het begin van haar 'dialyse-carriere' heeft deze patiente problemen met de vaattoegang voor dialyse. Zo is het niet gelukt om rechts of links shunts
aan te leggen en zijn haar grote vaten in de halsregio waar normaliter dialysekatheters geplaatst worden, niet meer toegankelijk. Ook de huidige katheter in de lies geeft problemen met de dialyse. Bij deze patiente dreigt dus dat er geen toegang tot de bloedbaan meer beschikbaar is voor
dialyse en lijkt een transplantatie op het juiste moment te komen. Bij onderzoek was zij niet echt ziek, en hopen we m.b.v. antibiotica en wisselen van de katheter, de zaken nog tijdig onder controle te krijgen. Gelukkig zijn er geen aanwijzingen voor een infectie elders, maar voor de
zekerheid wordt daar vandaag en morgen wel verder onderzoek naar gedaan. Met de donor is niets bijzonders aan de hand en die lijkt daarmee een goede kandidaat om een nier af te staan.

Na dit overleg en alle overwegingen, werden ook nog een tweetal patienten gezien waarbij geprobeerd zal worden een dialyseshunt aan te leggen. We gaan dus al met al op voor een productieve week hier in Eldoret.

Prof.dr. Piet ter Wee

bron: Origineel