Nieuwe tbc-kuur heeft baat voor mensen met XDR-TB
woensdag 08 juli 2015
Een combinatie van medicijnen, waaronder het nieuwe tbc-medicijn bedaquiline, lijkt tot significante verbetering te leiden voor de gezondheid van patienten die aan XDR-TB lijden, een superresistente vorm van tuberculose die tot nu toe nauwelijks te genezen was. 51 patienten in de stad Grozny,
in Tsjetsjenie, onderdeel van Rusland, worden met deze nieuwe kuur behandeld door Artsen zonder Grenzen. Zij zijn inmiddels halverwege hun 2-jaar lange kuur.
Groeiende groep patienten
In 2013 stelde het Artsen zonder Grenzen team in Grozny vast dat de destijds bestaande (tweedelijns) tbc-medicijnen niet voor verbetering zorgde voor een groeiende groep patienten met multiresistente tbc (MDR-TB). Op dat moment waren er in het land geen andere medicijnen beschikbaar.
XDR-TB en MDR-TB
MDR-TB is een variant van tbc die resistent is tegen twee van de beste tbc-medicijnen: isoniazide en rifampicine. Dit zijn 2 van de medicijnen die standaard tegen alle vormen van tbc worden ingezet. XDR-TB is een variant die ook nog eens immuun is tegen minimaal een van de
fluoroquinolone-medicijnen en een van de injecteerbare medicijnen van een tweedelijnsbehandeling tbc. Tweedelijnsmedicijnen worden ingezet als de standaardmedicijnen, ook wel eerstelijns genoemd, geen verbetering opleveren. Superresistente tbc kan zowel ontstaan door verkeerd medicijngebruik,
als het gevolg zijn van rechtstreekse besmetting door een ander persoon. Helaas komt het ook voor dat een patient met de multiresistente vorm nog tijdens zijn behandeling deze superresistente vorm ontwikkelt.
Nieuwe medicijnenkuur
Artsen zonder Grenzen benaderde het ministerie van Volksgezondheid met een voorstel voor een nieuwe aanpak van XDR-TB. Sinds april 2014 behandelen we er nu patienten met XDR-TB met een combinatie van tweedelijns tbc-medicijnen, het nieuwe tbc-medicijn bedaquiline en 4 herbestemde medicijnen
die door de Wereldgezondheidsorganisatie zijn erkend als toepasbaar voor de behandeling van tbc-patienten. Deze medicijnen zijn oorspronkelijk ontwikkeld voor andere toepassingen, te weten clofazimine (lepra), linezolide, amoxicilline/clavulaniczuur en imipeneem/cilastatine (infecties). Dit is
de eerste keer dat deze medicijnencombinatie, met als hoofdbestanddeel bedaquiline, gebruikt wordt in Rusland.
Elena is 15 jaar ziek geweest
Een van de 51 patienten die de nieuwe medicijnenkuur krijgen is de 35-jarige Elena. Zij lijdt al sinds 2001 aan tuberculose. In 2002 werd ze ervoor behandeld en genezen verklaard. De ziekte bleef echter de kop opsteken, ondanks een tweede behandeling. In december 2013 stelde Artsen zonder
Grenzen vast dat Elena aan XDR-TB leed. Vanwege het gebrek aan andere medicijnen, kreeg ze dezelfde medicijnen die voor MDR-TB worden gebruikt. In oktober 2014 kon zij op de nieuwe kuur overgaan. Binnen 2 maanden testte ze negatief voor tuberculose, ze hoest niet meer, haar koorts is weg en ze
is 10 kilo aangekomen. 'Ik ben al 15 jaar ziek. Deze nieuwe kuur geeft me hoop dat ik ooit zal genezen.'
Beter dan ooit mogelijk gehouden
We zijn nu bezig onze patienten die aan gewone en multiresistente tbc lijden over te dragen aan de overheidsgezondheidszorg zodat we ons beter kunnen richten op de behandeling van patienten met de superresistente vorm. Volgens arts Animesh Sinha zijn de eerste uitkomsten veelbelovend: 'We zien
dat de kuur bijzonder goede resultaten heeft voor hun gezondheid, beter dan we ooit voor mogelijk hadden kunnen houden.' Naast de behandeling voor XDR-TB zijn we gestart met behandeling van mensen die zowel aan tbc en aan diabetes lijden. Diabetes maakt mensen ontvankelijker voor tuberculose.
Op dit moment zijn 12 patienten met tbc en diabetes bij ons onder behandeling.