Toekomst gemeente Haaren: een nadere blik op de criteria
[IMG]
In dit artikel leggen we uit wat een opsplitsing van de gemeente Haaren voor de omliggende gemeenten betekent.
In het onderzoek naar de toekomst wordt er gekeken naar scenario's voor de toekomst van Haaren. Die scenario's worden beoordeeld met behulp van criteria. De criteria zijn opgenomen als bijlage bij het raadsvoorstel dat op 16 juli in de gemeenteraad is behandeld. In de nota van zienswijzen, die
ook onderdeel was van het raadsvoorstel, zijn door inwoners bepaalde suggesties gedaan om zaken mee te nemen in de uitwerking. Die hebben hieronder een plaats gekregen.
Criterium 1: draagvlak bij de inwoners
Wat wordt hiermee bedoeld?
* Hiermee wordt bedoeld of een scenario op instemming kan rekenen bij inwoners van (de dorpen van) de gemeente Haaren.
Hoe wordt dit onderzocht?
* Dit wordt op twee manieren onderzocht. Ten eerste doordat de gemeente luistert naar wat inwoners op de inwonersavonden en via digitale kanalen hierover te zeggen hebben. Ten tweede aan de hand van de omvangrijke raadpleging die op een later moment (waarschijnlijk eind dit jaar)
georganiseerd zal worden. Dit zal inzicht geven in het draagvlak bij de inwoners voor de verschillende scenario's.
Criterium 2: draagvlak in de regio
Wat wordt hiermee bedoeld?
* Hiermee wordt bedoeld wat de gemeenten in de regio, die wij noemen in de scenario's, van het scenario vinden. Dit is belangrijk om te weten omdat voor alle mogelijkheden geldt dat de medewerking van een of meer van de buurgemeenten nodig is. Het is bijvoorbeeld moeilijk te gaan samenwerken
of te gaan herindelen met een gemeente die dat niet wil.
Hoe wordt dit onderzocht?
* Met buurgemeenten zijn gesprekken gevoerd door de fractievoorzitters van de gemeenteraad. In die gesprekken is aan de orde geweest wat de buurgemeenten wel en niet willen
* Er wordt bekeken wat gemeenten in hun toekomstvisie of coalitieakkoord hebben geschreven over de toekomst van bestuur en organisatie en met welke trajecten zij op dit vlak eventueel op dit moment bezig zijn.
Criterium 3: omvang passend bij taken
Wat wordt hiermee bedoeld?
* Hiermee wordt bedoeld of de gemeente in een scenario groot genoeg is om de taken te kunnen uitvoeren. Als er bijvoorbeeld veel ingewikkelde taken zijn, dan hoort hier ook een grotere omvang bij.
Hoe wordt dit onderzocht?
* Per scenario wordt bekeken wat de belangrijkste taken van de gemeente in dat scenario zijn. Vervolgens wordt ingeschat of de gemeente in dat scenario groot genoeg is om de taken goed uit te kunnen voeren
Criterium 4: onderlinge samenhang
Wat wordt hiermee bedoeld?
* Hiermee wordt bedoeld de vraag of er tussen de gemeenten en/of dorpen binnen een gemeente of samenwerkingsverband sprake is van een samenhang op cultureel, sociaal, economisch en geografisch vlak.
Hoe wordt dit onderzocht?
* Er wordt heel praktisch bekeken wat de verwantschap is binnen een scenario. Wat zorgt dat de delen van een gemeente bij elkaar horen of juist niet? Denk bijvoorbeeld aan historische verbindingen, een zelfde type bedrijvigheid of landschap, en overeenkomsten in de samenstelling van de
bevolking (leeftijdsopbouw, kerkelijke gezindte, politieke voorkeuren).
Criterium 5: maatschappelijke orientatie
Wat wordt hiermee bedoeld?
* Hiermee wordt bedoeld hoe inwoners zich bewegen in de regio. Dat gaat bijvoorbeeld over waar inwoners werken, recreeren en hun boodschappen doen.
Hoe wordt dit onderzocht?
* Er worden gegevens verzameld. Denk bijvoorbeeld aan openbaar vervoerverbindingen en verhuisbewegingen. Maar het belangrijkste voor het onderzoek is, dat dit aan de orde komt tijdens de inwonersavonden eind september en begin oktober.
Criterium 6: bestuurskracht & vitaliteit
Wat wordt hiermee bedoeld?
* Hiermee wordt de vraag bedoeld of een gemeente in een scenario voldoende (slag)kracht heeft om zijn taken goed uit te voeren en of ze financieel gezond is. Wat de taken van de gemeente in een scenario zijn ligt voor een deel vast: elke gemeente heeft immers dezelfde wettelijke taken. Maar
daarnaast kan per scenario verschillen welke andere taken de gemeente heeft. Een gemeente met een groot natuurgebied heeft bijvoorbeeld de taak daar goed voor te zorgen.
Hoe wordt dit onderzocht?
* Er wordt een inschatting gemaakt van de financiele gezondheid van de gemeente in een scenario en van de vraag of de gemeente zijn wettelijke en extra taken goed kan uitvoeren.
Criterium 7: regionale samenhang en evenwicht
Wat wordt hiermee bedoeld?
* In elke regio is er sprake van meerdere gemeenten. Bij herindelingen van gemeenten is het niet de bedoeling dat er problemen ontstaan voor andere gemeenten. Dat kan bijvoorbeeld gebeuren als er bij een herindeling een aantal grotere gemeenten ontstaan en een kleine gemeente doet niet mee.
Dat is misschien wel een goede oplossing voor de gemeenten die herindelen, maar niet voor de gemeente die niet meedoet. Verder is belangrijk dat de gemeenten goed samen kunnen werken aan alles dat in de regio moet gebeuren.
Hoe wordt dit onderzocht?
* Hiervoor wordt gekeken hoe de (nieuwe) verhoudingen in de regio zijn in een bepaald scenario. Dus niet alleen de vraag: is dit goed voor Haaren staat centraal, maar vanuit dit criterium ook: is dit goed voor de gemeenten in de regio en voor de aanpak van wat in de regio moet gebeuren?
Criterium 8: duurzaamheid
Wat wordt hiermee bedoeld?
* Problemen die op de langere termijn ontstaan moeten in het scenario goed opgelost kunnen worden. Het is namelijk niet de bedoeling dat binnen enkele jaren een nieuwe discussie over de toekomst van de gemeente gevoerd moet worden.
Hoe wordt dit onderzocht?
* Hiervoor wordt gekeken naar de omvang van de gemeente in een scenario en naar de stevigheid van mogelijke samenwerkingsverbanden.
Criterium 9: democratische legitimatie
Wat wordt hiermee bedoeld?
* Het is belangrijk dat besluiten die de gemeente in een scenario neemt gedragen worden door de inwoners. Daarvoor is belangrijk dat inwoners betrokken worden bij plannen en besluiten van de gemeente en goed kunnen volgen hoe besluiten tot stand komen.
Hoe wordt dit onderzocht?
* Er wordt gekeken welke mogelijkheden er in een scenario zijn om inwoners te betrekken bij het maken van plannen en bij besluitvorming. Ook wordt gekeken naar hoe inwoners democratische invloed kunnen uitoefenen op samenwerkingsverbanden die in elk scenario zullen ontstaan.
Criterium 10: gevolgen voor inwoners
Wat wordt hiermee bedoeld?
Hierbij is de vraag wat de invloed van een scenario is op de voorzieningen en de leefbaarheid per dorp, nu en op de langere termijn. Hier vallen ook de financiele consequenties voor inwoners onder en de betrokkenheid of bereikbaarheid van bestuurders voor inwoners en omgekeerd.
Hoe wordt dit onderzocht?
Er wordt per scenario een inschatting gemaakt van een aantal gevolgen voor de inwoners. Denk daarbij bijvoorbeeld aan:
* Financiele consequenties / belastingen
* Toekomst van de voorzieningen (fysieke voorzieningen als dorpshuizen, sportaccommodaties, verenigingen)
* Bereikbaarheid van organisatie en bestuur (zowel digitaal als fysiek: de afstand tot het gemeentehuis en het gemeentebestuur)
* Beleidsthema's als zorg en veiligheid, onderhoud infrastructuur zoals wegen
We plaatsen hier wel de kanttekening bij dat er nooit op lange termijn garanties te geven zijn over zaken als het behoud van voorzieningen of de hoogte van belastingen. Dit heeft bijvoorbeeld veel te maken met hoe de economie zich de komende jaren ontwikkelt.
Dit zijn daarom altijd zaken waar de gemeenteraad nieuwe besluiten over kan of moet nemen. Dit is zo als de gemeente Haaren zelfstandig blijft, maar ook als de gemeente gaat herindelen of opsplitsen.
Wilt u meer informatie? Kijk op www.haaren.nl/toekomst
Heeft u vragen, neem dan contact op met 0411 62 72 82 of stuur een e-mail naar gemeente@haaren.nl