Zee-ijs en landijs op Spitsbergen


23 augustus 2015 - De twee KNMI-onderzoekers Richard Bintanja en Olivier Andry zien op hun zesde dag op Spitsbergen wat ze achter hun computerscherm in De Bilt uit de klimaatmodellen haalden.
Zee-ijs bij Cap Lee, Edgeo/ya, Spitsbergen (foto: Richard Bintanja, KNMI)
Zee-ijs bij Cap Lee, Edgeo/ya, Spitsbergen (foto: Richard Bintanja, KNMI)
Vandaag hebben we een zijstapje naar het ijs gemaakt. Eerst voer het schip door het zee-ijs, dat hoogstens enkele meters dik is en uit bevroren zeewater bestaat. Het zee-ijs hier is geen vast pakijs meer, maar bestaat uit losse velden en brokken waar het schip met gemak door- en overheen
vaart. Het is overduidelijk het afsmeltseizoen, maar het lijkt toch alsof er meer zee-ijs aanwezig is dan in voorgaande jaren. Expeditiegenoten en gidsen die jaarlijks in het Arctisch gebied komen bevestigen dit vermoeden. Het eigenlijke onderzoek van Olivier en mijzelf gaat voornamelijk over
zee-ijs dus het is goed om je onderwerp van studie eens met eigen ogen te zien in plaats van een rij getallen in een klimaatmodel.
Weerstation op gletsjer geplaatst
De tegenhanger vaan zee-ijs is landijs. Dat ijs bestaat uit op elkaar gestapelde en samengedrukte sneeuw in de vorm van ijskappen en gletsjers, op Spitsbergen tot wel enkele honderden meters dik en vaak honderden jaren oud. Vandaag bezochten we een gletsjer om onze collegae van het IMAU van de
Universiteit Utrecht te assisteren er een weerstation op te zetten.

Met een select groepje, waar onder de televisieweerkundigen Peter Kuipers Munnike en Helga van Leur deel van uitmaakten, togen we de gletsjer op en hebben het weerstation op ongeveer 5 km afstand van de afkalvende gletsjerfront neergezet. Dat weerstation zal de komende vijf jaar automatisch
gegevens van temperatuur, wind, sneeuw en ijssmelt verzamelen die dagelijks via een satelliet naar Nederland worden gestuurd. Met die informatie hopen we beter te kunnen begrijpen hoe de gletsjers op Spitsbergen reageren op de opwarming van het klimaat Alle gletsjers op Spitsbergen zijn
trouwens keihard aan het afsmelten en trekken zich derhalve steeds verder terug onder invloed van het opwarmende Arctische gebied.

Ondertussen draait de MAXDOAS, die voortdurend op het schip aerosolen en stikstofdioxide meet, gewoon door. Olivier heeft nog geprobeerd om metingen aan land te doen, maar de bewolking en mist verhinderden het doen van bruikbare observaties. We hopen natuurlijk dat het weer de komende dagen
zal verbeteren om meer Calitoo en Globe metingen uit te voeren.