"Dit is het moment om bestaande gaswinningslocaties een nieuwe beste..


24/08/2015

Sander Visser, Matthijs Noordhoek en Arianne Woudstra, studenten van de Hanzehogeschool Groningen, werkten aan een Sustainable Transformed Energy Plant: een nieuwe bestemming voor uitgeproduceerde gaswinningslocaties. Het drietal werkte deze afstudeeropdracht uit voor Royal HaskoningDHV en won
hiermee de GasTerra Energizer Award. Een maand later vertellen Bert Loonstra en Christiaan Hoetz van Royal HaskoningDHV wat er is gebeurd na het winnen van deze innovatieprijs voor hbo-studenten.

"Nederland heeft ongeveer 4000 gasputten. Veel van deze putten zijn nog in gebruik, maar een hoop hebben nu of in de nabije toekomst geen functie meer. Het is zonde om deze gasputten dan volledig af te schrijven. Om die reden speelde dit idee al langer door ons hoofd, maar samen met Sander,
Matthijs en Arianne zijn de mogelijkheden nu ook daadwerkelijk onderzocht", vertelt Bert Loonstra, Milieu-consultant bij Royal HaskoningDHV enthousiast.

Geen risico op aardbevingen

Christiaan Hoetz, Consultant diepe ondergrond bij Royal HaskoningDHV vult aan: "Oude gaswinningslocaties krijgen een nieuwe bestemming door geothermische energie te winnen, ook wel aardwarmte genoemd. Een gasput bestaat uit twee concentrische buizen. Allereerst sluit je de gasput af op een
diepte tussen de 3000 en 4000 meter. Door water via de buitenste buis te injecteren warmt het langzaam op wanneer het naar beneden stroomt. Op drie kilometer diepte is het ongeveer honderd graden. Vervolgens stroomt het water via de binnenste buis weer naar boven. Dit warme water kan gebruikt
worden voor bijvoorbeeld de glastuinbouw, verwarming van huizen of opwekking van biogas in een vergister. Met deze techniek kun je ongeveer tien kubieke meter water per uur rondpompen en heb je bovengronds een temperatuur van circa 60 graden. De energieopbrengst van deze techniek is lager dan
bij andere diepe geothermische systemen, maar de investeringskosten zijn dan ook veel minder. Bovendien produceert de techniek duurzame energie en is er geen risico op aardbevingen."

Drie scenario's

Bert: "Sander, Arianne en Matthijs hebben drie scenario's ontwikkeld wat je vervolgens met dit warme water kunt doen. Hoe de warmte benut wordt is namelijk afhankelijk van de locatie en de omgeving van de put. Zo verschilt de temperatuur per grondlaag en per diepte van de put. Ligt de put in
de buurt van een woonwijk of glastuinbouw dan is dit de meest aantrekkelijke warmteafnemer. Veel putten liggen echter in landelijk gebied. In het onderzoek is deze vraag daarom omgedraaid: Welke warmteafnemers zijn geschikt voor deze energiebron en kunnen zich bij de voormalige gasput
vestigen? Zo is er geen warmte transport nodig, wat tot veel extra kosten en warmteverlies leidt. Het scenario waarbij een biogasinstallatie op de locatie is gebouwd is uiteindelijk verder uitgewerkt. De opgewekte warmte kan worden gebruikt in de vergister en het proces sluit perfect aan op
het optimale hergebruik van de locatie. De put is namelijk al aangesloten op het Nederlandse gasnetwerk, dus dit biedt de mogelijkheid om biogas (na opwaardering tot groen gas) door dezelfde buizen te laten stromen, wat de kosten van duurzaam geproduceerd groen gas vermindert."

Toepassingen Toepassingen

Gebruik het bestaande gas netwerk

"Wat dit concept zo vernieuwend maakt is dat je de gebruiker van de warmte naar de gaslocatie verplaatst. Hiermee omzeil je een probleem waar de energietransitie tegenaan loopt, namelijk de noodzaak duurzame energie over grote afstanden te moeten verplaatsen. Vergeet niet, Nederland is een
gasland met een uitgebreid gasnetwerk en veel gaswinningslocaties. Het zou zonde zijn om deze niet meer te gebruiken. De studenten hebben dit ook doorgerekend in een business case. Het toepassen van dit concept kan kostenneutraal, maar dit moeten we nog verder doorrekenen. Wat een dealbreaker
kan zijn is dat de verzekeringspremie flink oploopt, omdat deze techniek nog niet eerder in Nederland is toegepast. Het betreft dan de veiligheid, want je wilt niet dat de put gaat lekken. Om die reden moet je per put beoordelen wat de onderhoudsstaat is en oudere putten links laten liggen.
Verder onderzoek is nu de volgende stap. Om dit mogelijk te maken zijn we in gesprek met diverse partijen zoals kennisinstellingen, de olie- en gassector en overheid. Blijkt vervolgens dat deze innovatieve duurzame manier van energieopwekking haalbaar is, dan willen we graag een pilotproject
opzetten. Want dit is het moment om bestaande gaswinningslocaties een nieuwe bestemming te geven!", besluit Christiaan.