Maatregelen voor flora en fauna bij bouw zeesluis IJmuiden

Nieuwsbericht - Gepubliceerd op: 07 oktober 2015- Laatste update: 07 oktober 2018 15:40 uur

Bij de bouw van de nieuwe zeesluis heeft Rijkswaterstaat te maken met de Natuurbeschermingswet en de Flora- en faunawet. Voor rietorchissen en konijnen betekent dit: verhuizen. Ook moet Rijkswaterstaat maatregelen treffen om in omliggende natuurgebieden de gevolgen van extra stikstofuitstoot weg te nemen.

Konijnen en rietorchissen verhuizen naar Forteiland

Beschermde orchideeen

Op het Zuidersluiseiland, waar de nieuwe sluis komt, stonden zo'n 60 rietorchissen. Deze orchideeen worden beschermd door de Flora- en faunawet. Op 11 september heeft Rijkswaterstaat ze met plag en al verplaatst naar een natuurlijke oever langs het Noordzeekanaal, ter hoogte van Assendelft. Rijkswaterstaat legde deze oever negen jaar geleden aan. Omdat de orchissen ook hier weer in contact staan met brak zeewater, net als bij de sluiseilanden, is de oever uitermate geschikt.

Konijnen vangen

Konijnen zijn niet streng beschermd. Op de sluiseilanden worden ze zelfs bejaagd wanneer ze een gevaar vormen voor de veiligheid, bijvoorbeeld als ze onder wegen en taluds graven. Maar volgens de Flora- en faunawet moet Rijkswaterstaat zorgvuldig omgaan met dieren die door een bouwproject in de knel komen. Daarom vangt een gespecialiseerd bedrijf de konijnen in het gebied weg met diervriendelijke vangkasten en een gemuilkorfde fret die de dieren uit hun burchten verjaagt.

Blije zandhagedissen

Maar waar moeten deze konijnen vervolgens naartoe? Ze zijn territoriumgevoelig, wat betekent dat je ze niet zomaar kunt uitzetten in het territorium van een bestaande populatie. Het Forteiland is een geschikte locatie. Leen de Jager, beheerder van het Forteiland, geeft aan: `De konijnen zijn welkom op Forteiland, want dat is goed voor de natuur. Hun gegraaf zorgt voor open duin voor de zandhagedis.' En daar worden de zandhagedissen weer blij van. De bijzondere groep zandhagedissen van het Forteiland, sinds 1932 geisoleerd van de rest van duinen, kan op de open plekken lekker opwarmen en eieren leggen.

Bloedonderzoek

Rijkswaterstaat laat de konijnen in november tot en met januari wegvangen. Deskundigen zullen de konijnen meten en wegen en via bloedmonsters onderzoeken of voldoende konijnen immuun zijn voor ziekten zoals myxomatose. Het is namelijk niet de bedoeling dat zo'n ziekte in een keer de net overgeplaatste populatie uitroeit. Desnoods vult Rijkswaterstaat de populatie aan met extra konijnen die wel immuun zijn. Zo krijgen de uitgezette dieren de kans om een levensvatbare populatie te vestigen.

Extra maaien

De aanleg van de sluis, en het daarna te verwachten extra scheepsverkeer, zal voor wat extra stikstofuitstoot zorgen. Dit bleek uit de milieueffectrapportage over de bouw van de sluis. Stikstof verrijkt de bodem, terwijl de duin- en laagveengebieden in de omgeving van het kanaal juist voedselarm zijn. Om te voorkomen dat stikstofminnende planten de vegetatie in deze natuurgebieden overwoekeren, gaan de terreinbeheerders onder meer extra maaien, afplaggen en struweel verwijderen. Op deze manier halen ze stikstof uit het gebied weg en creeren ze meer plek voor planten die er van nature thuishoren.

Noodzakelijke maatregelen

De terreinbeheerders nemen in totaal circa vijftig maatregelen, verspreid over de komende tien jaar. Inclusief monitoring bedragen de kosten daarvan ongeveer 2 miljoen euro. Het maatregelpakket maakt het mogelijk dat Rijkswaterstaat aan de Natuurbeschermingswet voldoet en een vergunning krijgt voor het bouwen van de nieuwe zeesluis. Aan het einde van de rit bekijkt Rijkswaterstaat samen met de vergunningverlener (het ministerie van Economische Zaken) of het voortzetten van de maatregelen nodig is.

Bekijk voor meer informatie over de werkzaamheden de projectpagina IJmuiden: bouw nieuwe, grote zeesluis.