Gezondheidsvraagstukken en de nieuwe Duurzame Ontwikkelingsdoelen


08.10.2015

De 10 Millenniumdoelen zijn onlangs opgevolgd door 17 `duurzame ontwikkelingsdoelen', Sustainable Development Goals (SDGs). Gezondheid is benoemd in SDG 3: `Ensure healthy lives and promote healthy living for all at all ages'. Wemos ziet in de nieuwe SDGs kansen voor het daadwerkelijk opzetten
van intersectorale samenwerking.

De duurzame ontwikkelingsdoelen gaan niet langer alleen over ontwikkelingshulp aan lage inkomenslanden; dat was bij de millenniumdoelen wel het geval. De nieuwe doelen roepen overheden op om te zorgen dat we al deze doelen behalen op wereldschaal. Globalisering is een feit; de lijnen van
assistentie verlenen lopen kriskras over de wereld heen. Dat betekent dat ook Nederland vanuit al haar ministeries bijdraagt aan de doelen. Het gaat daarbij enerzijds om wat we in eigen land aan wet- en regelgeving en beleid aanpakken om de 17 doelen te behalen. Anderzijds bekijken we hoe we
andere landen kunnen ondersteunen. En die laatste taak is niet puur voorbehouden aan het ministerie van Buitenlandse Zaken. Coherentie tussen beleidsterreinen is daarbij cruciaal. We kunnen niet langer bij het ene ministerie verkondigen dat de consumptie van dierlijk eiwit teruggedrongen moet
worden om dan gelijktijdig onze zuivelexport te laten groeien.

Systemische aanpak

Daar is Wemos blij mee. Het sluit aan bij ons denken in systemen: de gezondheidssector is geen losstaand domein maar nauw verbonden met sociale, economische en politieke omstandigheden en maatregelen. Alleen met een systemische en grensoverstijgende aanpak zijn de subdoelen onder
SDG 3 te behalen. Dat betekent dat de verantwoordelijkheid voor de mondiale volksgezondheid het domein wordt van meerdere ministeries.
Dit sluit aan bij het toepassen van een zogenaamde Health in All Policies-benadering: een brede visie op gezondheid in alle sectoren en het leggen van verbanden tussen verschillende sectoren om zo veel mogelijk winst voor gezondheid te behalen; hier en elders. Lees verder

Coherentie

Door de SDGs wordt duidelijk dat gezondheid een belangrijke relatie heeft met en baat heeft bij de andere 17 SDGs. Wemos is van mening dat er buiten de ontwikkelings- en zorgsector ook voor andere ministeries mogelijkheden liggen om bij te dragen aan een wereld waarin iedereen zijn of haar
recht op gezondheid kan verwezenlijken.

Zo is 80 procent van de gezondheidswinst te behalen buiten de zorgsector. Voor het oplossen van mondiale gezondheidsuitdagingen zoals obesitas, kanker en resistentie van bacterien is het insteken op curatieve gezondheidszorg ontoereikend. Sociale en economische determinanten van gezondheid,
zoals onder andere verdeling van inkomen, onderwijsniveau, milieueffecten en volkshuisvesting hebben invloed op de gezondheidssituatie van mensen wereldwijd. Deze aspecten zijn ondergebracht bij andere ministeries dan VWS.

De nieuwe SDGs bevatten al de bovengenoemde determinanten/aspecten en nog veel meer. Hierdoor maken de SDGs inzichtelijk dat veel landen tot nu toe nog onvoldoende kijken naar broodnodige synergie en coherentie tussen beleidsterreinen. De gezondheidsvraag die de Nederlandse overheid zichzelf
vaker kan stellen is: wat is de impact van ons beleid en handelen op 'healthy lives and healthy living' (hier en elders)?

Hormoonverstorende stoffen

Laten we even kijken naar subdoel 3.9.: `By 2030, substantially reduce the number of deaths and illnesses from hazardous chemicals and air, water and soil pollution and contamination.'

Tot nu toe stelt de Nederlandse overheid zich afwachtend op in de aanpak van hormoonverstorende stoffen. Wemos vindt dit zorgwekkend en is ervan overtuigd dat als er niet wordt ingegrepen, deze schadelijke stoffen een ontwrichtend gezondheidseffect zullen hebben op de volksgezondheid. Dit is
een subdoel waar we als onderdeel van de SDGs in eigen land op moeten schakelen en waar op mondiaal niveau actie op nodig is. Als de betrokken ministeries dat in samenwerking met elkaar doen, zal het vervolgens ook positieve effecten hebben voor het behalen van dit doel in andere landen,
inclusief lage inkomenslanden. Lees verder

Zorgpersoneel

Een aantal jaren geleden kaartte Wemos een incoherentie aan die aansluit bij subdoel 3.c. `Substantially increase health financing and the recruitment, development, training and retention of the health workforce in developing countries, especially in least developed countries and small island
developing States.'

Wat is het effect van het Nederlandse personeelswervingsbeleid op zorgstelsels elders? Lage inkomenslanden kampen met een groot tekort aan zorgprofessionals, terwijl zij een groot deel van de mondiale ziektelast dragen. Ook in ons land kennen we tekorten. Een aantal jaren geleden wierven we
zorgpersoneel uit India. Vertrek van gezondheidswerkers vergroot de ongelijkheden tussen landen en is een uitdaging voor alle landen Ook hier kan de Nederlandse overheid een bijdrage leveren aan het behalen van dit subdoel in de lage inkomenslanden waarmee we een hulprelatie hebben.

Wemos pleit voor verantwoorde werving van buitenlands zorgpersoneel en voor het opleiden van voldoende personeel in Nederland, zodat er geen gaten vallen die gevuld worden met zorgverleners uit lageinkomenslanden. Wij richten ons daarbij op diverse ministeries. Lees verder

Preventie van gezondheidsrisico's

Ook ziet Wemos kansen voor Nederland om bij te dragen aan subdoel 3.d.: `Strengthen the capacity of all countries, in particular developing countries, for early warning, risk reduction and management of national and global health risks.'
De recente ebola-epidemie en de lessen die daaruit geleerd zijn, tonen dat het aanpakken van infectieziekten om een intersectorale aanpak waarbij sectoren en landen nauw samenwerken[link column Anke]. Geen enkel land kan dit subdoel in zijn eentje behalen. In Nederland is nauw samengewerkt
door het ministerie van VWS, BuZa en Defensie om een bijdrage te leveren aan het indammen van ebola. Nu is het zaak dat deze ministeries elkaar blijven opzoeken zodat ons land zinvol kan blijven bijdragen aan het realiseren van dit subdoel.

De Nederlandse bijdrage aan `healthy lives and healthy living' kan met de SDGs een voorwaartse duw krijgen. Nu aan het werk - daar wordt iedereen beter van.