Politiek bedrijven in een krappe balzaal

Van het steevast klagen over volksmennerij tot het verdwijnen van de adel. Historici uit Leiden en Nijmegen schreven het eerste overzichtswerk over de geschiedenis van de Tweede Kamer: `In dit Huis. Twee eeuwen Tweede Kamer'.

Theater

In twee eeuwen tijd is er veel veranderd in de Tweede Kamer, maar er zijn ook opvallende parallellen tussen vroeger en nu. Een eeuw geleden klaagden politici ook al over volksmennerij of breedsprakigheid tijdens de debatten, beschrijft Henk te Velde, hoogleraar Vaderlandse Geschiedenis in Leiden. Hij onderzocht het taalgebruik, onder andere op basis van de Handelingen van de Tweede Kamer. Er zijn duidelijk golfbewegingen waarneembaar: nu eens prevaleert de zakelijke debatstijl en krijgt de voorzitter meer macht om de debatten strak te houden, dan weer is er meer ruimte voor `theater' en felle debatten.

Bescheiden huisvesting

Ook het onderkomen van de Kamer stond in die twee eeuwen vaak ter discussie. De Leidse historicus Diederik Smit schreef een hoofdstuk over de huisvesting, een onderwerp waarop hij eerder dit jaar promoveerde. Smit: `Onze Tweede Kamer is altijd heel bescheiden gehuisvest, zeker in vergelijking met andere landen die hun parlement dikwijls in pompeuze gebouwen onderbrengen. De parlementsleden zaten lange tijd in een krappe balzaal. Er zijn wel vaak plannen gemaakt voor een beter onderkomen, maar die gingen dikwijls niet door omdat men het maar moeilijk eens kon worden over de uitvoering.'

Mannen van adel

Andere thema's die in de bundel aan bod komen zijn onder andere de relatie met de pers en de veranderende verhouding tussen de Kamer en de kiezer.

Andere thema's die in de bundel aan bod komen zijn onder andere de relatie met de pers en de veranderende verhouding tussen de Kamer en de kiezer.

Wat wel echt veranderde is de samenstelling van de Tweede Kamer. Aanvankelijk bestond de Tweede Kamer voornamelijk uit adellijke mannen met een juridische opleiding. Bert van den Braak van het Parlementair Documentatiecentrum van de Universiteit Leiden toont in de bundel aan dat de samenstelling diverser werd en staat stil bij de toetreding van vrouwen en allochtonen.

Voorgangers Bataafse Tijd

De Leidse historicus Joris Oddens onderzocht de historische voorgangers van de Tweede Kamer in de Bataafse Tijd. Hij constateert dat de Eerste Kamer die tussen 1798 en 1801 in Den Haag vergaderde belangrijke overeenkomsten vertoonde met de Tweede Kamer die in 1815 bijeenkwam. Maar dat het uitgangspunt van beide volksvertegenwoordigingen - volkssoevereiniteit tegenover een soevereine koning - volstrekt verschillend was.

Het rijk geillustreerde gedenkboek wordt op 9 oktober aangeboden aan Kamervoorzitter Anouchka van Miltenburg.

In dit Huis Twee eeuwen Tweede Kamer Remieg Aerts, Carla van Baalen, Henk te Velde, Joris Oddens, Diederik Smit (redactie)

Op 9 en 10 oktober is er een open dag van de Tweede Kamer voor publiek en geven de auteurs van In dit huis op Het Plein achter de Tweede Kamer minicolleges. | | (8 oktober 2015 - LvP)

Zie ook

* Leiden University Institute for History

* Programma 200 jaar Staten-Generaal

* 'Houd het Binnenhof open'