Kredietverstrekking gebaat bij concurrentie
15-10-2015
IFrame
Wie wil starten als kredietverstrekker op de Nederlandse financiele markt, moet voldoen aan zware eisen. Hierdoor treedt slechts een beperkt aantal nieuwe financiele instellingen toe tot de kredietmarkt. De regeldruk die een stabiel financieel stelsel moet bewerkstelligen, heeft zo als
onbedoeld bijeffect dat er weinig concurrentie op deze markt is. Dat blijkt uit het onderzoek van Actal naar kredietverstrekking in opdracht van de Minister van Financien. Nieuwe spelregels kunnen de diversiteit in de financiele sector vergroten. Dat zal een positieve invloed hebben op de
stabiliteit van het stelsel. En het zal leiden tot meer kredietmogelijkheden voor MKB-bedrijven.
Meer spelers en een ruimer aanbod van krediet
De kredietcrisis leidde de tot zeer omvangrijke en zware extra maatregelen voor banken. Maar ook voor die tijd nam de regeldruk in de financiele sector al toe. Jan ten Hoopen, collegevoorzitter van Actal: "De strakke regulering van financiele instellingen heeft een prijs. Er is weinig ruimte
voor kleine banken in Nederland. En toetreders worden ontmoedigd om zich op deze markt te begeven. Dit leidt tot beperkte mededinging. En dat leidt weer tot minder goede financiele dienstverlening, met minder kredietmogelijkheden voor met name kleine bedrijven. De vraag is of we de stabiliteit
van de financiele sector niet op een andere manier, tegen een minder hoge prijs kunnen bewerkstelligen."
Sommige banken zijn `too big to fail', andere `too small to comply'
De zware eisen wegen voor kleine financiele instellingen in verhouding zo zwaar, dat er onder een bepaalde minimumomvang nauwelijks bestaansmogelijkheden zijn. Dit `too small to comply'-effect heeft een negatieve invloed op de kredietverlening aan MKB-bedrijven. Het leidt bovendien tot een
bancaire sector met alleen maar banken die te groot zijn om om te vallen (`too big to fail'). Dat maakt het financiele stelsel als geheel kwetsbaar voor grote schokken. Voor meer diversiteit in het aanbod van kredieten moeten nieuwe, grote en kleine spelers toetreden tot de financiele markt.
Actal adviseert om uitzonderingen te maken voor kleine, innovatieve of gespecialiseerde banken. En hen extra ondersteuning te geven, bijvoorbeeld door actief mee te denken bij de vergunningaanvraag.
Meer eigen vermogen? Dan ook minder strenge regels!
De regels schrijven voor dat banken een bepaald eigen vermogen moeten aanhouden. Een hoger eigen vermogen vergroot immers de weerbaarheid van de instelling. Maar het eigen vermogen is ook bedoeld voor de afwikkeling van de instelling bij een faillissement. De risico's bij faillissement kunnen
op twee manieren worden verlaagd. Ten eerste door meer eigen vermogen aan te houden. Ten tweede door strengere regels. Actal adviseert om toetreders die een hoger eigen vermogen aanhouden, tegemoet te komen met lichtere eisen. Wie meer eigen vermogen inbrengt, hoeft dan aan minder strenge
regels te voldoen. En omgekeerd: wie weinig eigen vermogen inbrengt, moet dit compenseren door te voldoen aan strengere eisen.
Minder risico's, minder regels
De verplichte inbreng van het eigen vermogen kan voor kleinere financiele instellingen een toetredingsbarriere vormen. Echter, een individuele, kleine financiele instelling vertegenwoordigt een geringer systeemrisico dan een grote instelling. De vraag is dan ook of het nodig is om voor beide
typen instellingen alle risico's geheel af te dekken. Het kan volstaan om voor een kleine, nieuwe toetreder de eigen-vermogenseisen uitsluitend te baseren op de kosten van afwikkeling bij een faillissement. Dit betekent dat DNB maatwerk in toezicht kan leveren. De eigen-vermogenseisen zijn dan
passend bij het bedrijfsmodel van de nieuwe bank en de risico's die daarbij horen.
Uitzonderingen voor het MKB
Sinds de kredietcrisis ervaren MKB-bedrijven dat het moeilijker is om krediet te verkrijgen. Knellende regelgeving is daarvoor een van de oorzaken. Het onderzoek van Actal laat zien dat de wet geen belemmerende of kostenverhogende verplichtingen oplegt die specifiek gelden voor het verlenen
van krediet aan het MKB. Wel maken banken kosten voor algemene verplichtingen, zoals de `screenings' voor de Sanctiewet en de `meldingen van ongebruikelijke transacties' voor de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme. En deze kosten zijn in verhouding hoger voor
kredieten aan kleine bedrijven. Daarom adviseert Actal om nieuwe methodes te ontwerpen voor de wettelijke detectie en screening in het MKB-segment. De uitdaging is om - speciaal voor het MKB - goede indicatoren te ontwikkelen en de processen te vereenvoudigen, zodat de overheid wel goed
geinformeerd blijft, maar de kosten van kredietverstrekking omlaag kunnen. Elementen die hierbij een rol kunnen spelen, zijn standaardisatie en transparantie van gegevens en kenmerken.
Klik hier voor het advies aan de Minister van Financien.
Klik hier voor het rapport van het onderzoek.
Klik hier voor de link naar een animatiefilm over het advies.
Klik hier voor overige documenten en achtergrond informatie.