15 oktober 2015 Gynaecoloog Haitsma

Overgangsklachten kunnen flink vervelend zijn. In sommige gevallen kan een hormoonbehandeling overgangsklachten aanzienlijk verminderen. Welke behandelingen zijn mogelijk, zijn er risico's aan verbonden? Gynaecoloog Vera Haitsma van het Havenziekenhuis legt uit. "Als vrouw moet je zelf de keuze kunnen maken."

"Na de overgang maakt het vrouwelijke lichaam minder oestrogeen aan," vertelt Vera Haitsma, gynaecoloog in het Havenziekenhuis. "Dit hormoon zorgt voor opbouw van de slijmvliezen en voor een goede doorbloeding. Als oestrogeen wegvalt, kunnen dus drogere slijmvliezen ontstaan. Vrouwen kunnen hierdoor last krijgen van jeuk en een branderig gevoel in de schede, gemeenschap kan pijnlijk worden en er kan vaker een blaasontsteking optreden. Een lokale hormoonbehandeling met oestrogenen, in de vorm van een vaginale zetpil of zalf, kan dan een uitkomst zijn. Deze behandeling kan langdurig, met tussenpozen, worden toegediend. De klachten kunnen namelijk levenslang aanhouden en verdwijnen niet als vrouwen met behandeling stoppen."

Tegen opvliegers en nachtelijk transpireren

Naast de lokale hormoonbehandeling is er een niet-lokale hormoonbehandeling die bijvoorbeeld als tablet via de mond wordt ingenomen of door een pleister op de huid wordt toegediend. "Deze hormoonbehandeling is vooral gericht op het verminderen van typische overgangsklachten als opvliegers en nachtelijk transpireren. We stellen dan een tijdelijke behandeling voor van 1 `a 2 jaar, waarbij we regelmatig tussentijds overleggen hoe het gaat. Voorafgaand aan de behandeling bespreken we uitvoerig de risico's en bijwerkingen."

Bijwerkingen

Wat zijn mogelijke bijwerkingen? Vera: "De bijwerkingen van oestrogenen kunnen per vrouw verschillen. Het lichaam kan meer vocht vasthouden en borsten kunnen pijnlijk gespannen zijn. Die effecten treden meestal aan het begin van de behandeling op. Vrouwen die hun baarmoeder nog hebben, krijgen tevens het hormoon progesteron voorgeschreven; zo wordt voorkomen dat het lichaam teveel baarmoederslijmvlies opbouwt. Als gevolg hiervan kunnen bij deze vrouwen menstruatiebloedingen optreden."

Risico's

Over hormoonbehandelingen in de overgang wordt vaak gezegd dat ze veel risico's met zich meebrengen. Klopt dat? Vera: "Bij de niet-lokale hormoonbehandeling bestaat een verhoogd risico op borstkanker. Daarom adviseren we vrouwen om deze behandeling 1 `a 2 jaar te gebruiken en bouwen we regelmatig een behandelpauze in. De overgang is een onrustige hormonale situatie in je lichaam, die meestal een tijdje na de laatste menstruatie weer wat stabieler wordt. In die pauzes kun je als vrouw ontdekken of je de hormoonbehandeling nog nodig hebt. Bij de lokale hormoonbehandeling is het risico op borstkanker niet aangetoond. Dit komt waarschijnlijk doordat er sprake is van een lagere bloedspiegel oestrogeen en mogelijk ook omdat deze behandeling met een ander type oestrogeen wordt toegepast."

Maatwerk

"Ik vind dat je als vrouw zelf moet kunnen kiezen of je wel of geen hormoonbehandeling wilt. De dokter kan informeren, adviseren en de behandeling begeleiden, maar de vrouw neemt uiteindelijk zelf de beslissing. Elke behandeling is maatwerk, geen vrouw is hetzelfde."

Meer lezen over de overgang? Een goede, informatieve folder vind je op de website van de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG)