Crowdfunding in de journalistiek. Waarom doen we mee?


Wensen donateur en het perspectief van de journalist
Ik ben fan

Waarom steunen lezers journalistiek via crowdfunding en hoe werkt dit in de praktijk voor journalisten? Masterstudent Carlien Schafthuizen onderzocht de situatie bij Yournalism en sprak donateurs en journalisten.

* Tag personen
[USEMAP]

Crowdfunding -

Gevonden op Flickr bij Rocio Lara

Crowdfunding neemt toe in populariteit, ook binnen de journalistiek. Door bezuinigingen binnen de sector zijn onderzoeksjournalisten genoodzaakt met nieuwe verdienmodellen te werken die onafhankelijke onderzoeksjournalistiek mogelijk maken. Yournalism is daar een goed voorbeeld van. Een
niet-traditioneel journalistiek platform dat inkomsten genereert door middel van crowdfunding. Via dit platform wordt het publiek ingezet om kennis en financiele middelen te verschaffen om maatschappelijke vraagstukken te onderzoeken. Op deze manier komen journalisten in contact met een nieuwe
vorm van journalistiek waarbij de band met het publiek steeds belangrijker wordt. In samenwerking met Yournalism is er onderzoek verricht en zijn verwachtingen en behoeften van beide partijen in kaart gebracht. Met een vragenlijst is de motivatie en het geefgedrag van de donateurs van
Yournalism geanalyseerd. Met diepte-interviews onder Yournalism journalisten zoals Hans Laroes (NOS), Eelke van Ark (Follow the Money) en journalisten van het Platform Authentieke Journalistiek is nagegaan of de wensen en behoeften van de donateur aansluiten op het perspectief van de
journalist.

Doneerprofielen

Donateurs doneren om verschillende redenen. Uit de vragenlijsten blijkt dat er drie verschillende profielen van donateurs bestaan waarbij het altruistische profiel overheerst. Dit profiel gaat ervan uit dat de donateur een donatie levert met het hogere doel om een bijdrage te leveren aan de
maatschappij. Het stimuleren van onafhankelijke onderzoeksjournalistiek wordt dan ook als essentieel gezien voor het optimaal functioneren van de democratie. Daarnaast bestaat er een profiel waarbij donateurs voornamelijk vanuit de intrinsieke drijfveren doneren. In dit profiel zijn plezier en
het vergroten van eigenwaarde, de belangrijkste motivaties om te doneren. Ten derde kunnen donateurs ook vrienden of kennissen van de journalist zijn, waarbij een maatschappelijk einddoel niet vooropstaat en ook een intrinsieke motivatie minder van belang is.

Relatie journalist en donateur

Door de ontwikkelingen in het online medialandschap is er steeds meer interactie tussen journalisten en het publiek. Het publiek heeft niet langer een passieve houding, maar denkt actief na over het productieproces van het nieuws en heeft de mogelijkheid hier deel van uit te maken. Uit de
vragenlijsten blijkt dat 86% van de Yournalism donateurs geinteresseerd is in de voortgang van een gesteund onderzoek en graag op de hoogte gehouden wordt door middel van sociale media, blogs of updates van de journalist. De interviews laten echter zien dat dit vanuit het perspectief van de
journalisten bijna onmogelijk is. Vijf van de zes journalisten geven aan dat door de bijkomstige activiteiten, zoals de werving van donateurs, weinig tijd overblijft voor het onderzoek zelf. Daarnaast geven de journalisten liever niet prijs wat ze al hebben onderzocht omdat andere journalisten
deze informatie kunnen gebruiken. Dit levert een belangrijk punt van kritiek op omdat donateurs wel updates verwachten, maar dit in de praktijk niet haalbaar is. Bovendien ervaren veel journalisten een gebrek aan tijd doordat het wervingsproces voor het genereren van donateurs veel tijd in
beslag neemt.

Vaardigheden journalist

Hoewel veel journalisten van mening zijn dat het takenpakket van de crowdfunding-journalist niet veel verschilt met dat van de moderne online journalist, zijn er bepaalde vaardigheden waar de journalist over moet beschikken om goed mee te kunnen draaien via het crowdfunding platform. Volgens
Hans Laroes moet de journalist beschikken over een duidelijk profiel. Andere capaciteiten die regelmatig genoemd worden zijn:

o Actief op sociale media: De aanwezigheid van journalisten op sociale media is niet alleen belangrijk voor het contact met de achterban, het uitbreiden van het netwerk en het wervingsproces, maar ook voor de profilering van de journalist. De toekomstige journalistieke norm zal namelijk
bestaan uit feitelijke verslaggeving in combinatie met een duidelijk point of view, een combinatie die binnen de traditionele media onmogelijk leek te zijn.

o De gunfactor: Drie van de zes journalisten geven aan dat journalisten van de gevestigde orde meer moeite kunnen ervaren met het wervingsproces omdat donateurs wellicht minder overtuigd zijn van het belang van de donatie.

o Interactie: De journalist heeft baat bij een groot netwerk en moet het publiek op een interactieve manier bij het onderzoek kunnen betrekken.

o Commercie & creativiteit: De journalist moet in staat zijn om zichzelf te verkopen aan het publiek. Volgens de journalisten is dit echter niet alleen van toepassing op crowdfunding maar op het algemene takenpakket van de moderne (freelance) journalist. De interviews met de journalisten laten
zien dat journalisten crowdfunding niet beschouwen als `main business' omdat het tot nu toe weinig geld oplevert. Dit komt tevens doordat de extra activiteiten zoals het contact met de donateurs en het wervingsproces veel tijd vergen.

De toekomst van crowdfunding

Het versterken van Yournalism als merk, het vergroten van een professionele achterban en het optimaliseren van interactie via het platform worden door de journalisten als mogelijkheden gezien om crowdfunding binnen de onderzoekjournalistiek op een positieve manier te laten ontwikkelen.
Inmiddels zijn meerdere onderzoeksvoorstellen gefinancierd via Yournalism en lijkt de populariteit van crowdfunding nog steeds toe te nemen. Of crowdfunding daadwerkelijk als verdienmodel van de journalistiek kan dienen, zal moeten blijken uit de toekomst van platforms zoals Yournalism.

Bijdragen

[IMG]Pieter Rebel