maandag 19 oktober 2015 07:00 Binnenland

Dit is een origineel bericht van Rathenau Instituut

Nederlandse bedrijven geven steeds meer R&D-geld uit in het buitenland. Buitenlandse investeringen in Nederland blijven achter. Dat toont het Rathenau Instituut in het rapport 'R&D goes global'. Verder blijkt de 'r' (research) relatief honkvast ten opzichte van de 'd' (development). Doorslaggevend voor de locatie van bedrijfsresearch is de aanwezigheid van kennis, onderzoekers en mogelijkheden tot samenwerking.

Het Rathenau Instituut interviewde twintig R&D-leiders van in Nederland gevestigde bedrijven als DSM, Danone, NXP, Unilever, Rijk Zwaan, ASML, Philips, Tata Steel en Shell. Ook liet het instituut veertien R&D-managers interviewen van Chinese dochterondernemingen van westerse bedrijven. Daarnaast spraken de onderzoekers met beleidsmakers op nationaal en regionaal niveau en analyseerden ze de gegevens over R&D-uitgaven.

Development gaat wereldwijd

Het onderzoek laat zien dat bedrijven voor hun development (ontwikkeling) vooral kiezen voor locaties met marktkansen, vaak in landen met snelgroeiende economieen zoals in Azie. Het is voor Nederland lastig om dit tegen te houden. Wel liggen er, aldus de onderzoekers, kansen voor Nederland op markten voor hoogwaardige, geavanceerde en innovatieve producten.

Research blijft vooralsnog in Nederland

Voor hun research (onderzoek) blijken bedrijven vooral plekken te kiezen met een goede toegang tot onderscheidende kennisbronnen, getalenteerde onderzoekers en mogelijkheden voor samenwerking in onderzoek. Nederland kan daar zijn voordeel mee doen in de internationale concurrentie om kennisinvesteringen door te zorgen voor een aantrekkelijke kennisinfrastructuur.

Nederland als een regio

De concurrentiepositie van Nederland kan verbeteren als Rijk, regio en steden samen optrekken en daarbij ook de kennisinstellingen en het R&D-intensieve bedrijfsleven betrekken. De onderzoekers waarschuwen wel dat het woord 'regio' tot misverstanden kan leiden. Multinationals die een plek zoeken voor een Europese R&D-vestiging, zien heel Nederland namelijk als een regio in Europa. Daarom, zo bevelen de onderzoekers aan, zou Nederland zich vaker als een geheel moeten profileren in plaats van als verzameling losse 'valleys' of 'hotspots'.

Over het Rathenau Instituut

Het Rathenau Instituut stimuleert de publieke en politieke meningsvorming over wetenschap en technologie. Daartoe doet het instituut onderzoek naar de organisatie en ontwikkeling van het wetenschapssysteem, publiceert het over maatschappelijke effecten van nieuwe technologieen, en organiseert het debatten over vraagstukken en dilemma's op het gebied van wetenschap en technologie. Het onderzoek over de globalisering van R&D sluit aan bij het thema 'Grenzeloze innovatie, regionale ambities' uit het werkprogramma van 2015-2016.

Publicatie

Deuten, J., R&D goes global - Policy implications for the Netherlands as knowledge region in a global perspective. The Hague, Rathenau Instituut, 2015. https://www.rathenau.nl/nl/publicaties

Afbeelding: Steeds meer R&D-geld naar buitenland

Nederlandse bedrijven geven steeds meer R&D-geld uit in het buitenland (rode kolommen). Buitenlandse investeringen in Nederland (grijze kolommen) groeien minder hard.