De Limburgse gemeenten en woningcorporaties gaan, met de Provincie, samen de schouders zetten onder de uitvoering van het actieplan `Limburgs Maatwerk'. Dat komt tegemoet aan de huisvestingsbehoefte die er nu al is en de komende tijd toeneemt als een deel van de nu instromende vluchtelingen een verblijfstatus krijgt. Onconventionele oplossingen worden daarbij niet uitgesloten: het aanbieden van een aantrekkelijk `ontzorgarrangement' aan eigenaars van woningen in de verkoop, het ombouwen van vastgoed dat op de `slooplijst' staat en het aanpassen van leegstaande zorginstellingen, studentenflats en hotels.

Deze aanpak wordt door de Limburgse gemeenten en woningcorporaties ondersteund, zo bleek tijdens een in allerijl door gedeputeerde Daan Prevoo ingelast breed bestuurlijk overleg, afgelopen vrijdagavond in het Gouvernement. Met de aanpak wordt invulling gegeven aan de oproep van Provinciale Staten om zo snel mogelijk met een huisvestingsplan te komen.

Druk op de sociale huurwoningmarkt

"De grote instroom van vluchtelingen in Europa, Nederland en dus ook in Limburg, leidt tot een extreem snel groeiende behoefte aan woningen voor statushouders, waardoor de druk op de sociale huurwoningen alleen maar groter wordt. En die druk is al aanzienlijk", aldus woon-gedeputeerde Daan Prevoo. "Gemeenten zijn immers verantwoordelijk voor huisvesting van kwetsbare mensen vanuit instellingen voor opvang en zorg. Ook is een grote groep Limburgers actief op zoek naar woonruimte vanwege prive-omstandigheden, zoals een echtscheiding. Daarnaast zijn veel jongeren op zoek naar zelfstandige woonruimte, maar kunnen zij vanwege de veranderingen op de arbeidsmarkt niet meteen zelf een woning kopen."

Aanpak: 1-op-1

Prevoo: "De oplossing voor de huisvestingsproblematiek die het vluchtelingenvraagstuk met zich meebrengt, moet volgens ons gezocht worden in de huisvesting van statushouders. Op dit moment wonen nog veel statushouders (in Limburg) in een asielzoekerscentrum (AZC) omdat er nog geen geschikte reguliere huisvesting voor hen gevonden is. Er is een duidelijke relatie tussen opvang van vluchtelingen en huisvesting van statushouders. De vluchtelingenopvang is daarmee op termijn ook een huisvestingsopgave! Onze aanpak gaat uit van 1-op-1: voor iedere sociale huurwoning extra gecreeerd voor een statushouder, wordt een extra opvangplek in een AZC vrijgemaakt. Maar ook wie nu al wacht op een huurwoning willen we beter kunnen bedienen, ook 1-op-1, omdat voor iedere sociale huurwoning extra gecreeerd voor een statushouder, minstens een extra woning voor andere actief woningzoekenden beschikbaar moeten komen."

De breed gedeelde conclusie van afgelopen vrijdag: de sociale voorraad moet worden vergroot, voor alle woningzoekenden. Wim Hazeu is directeur van Wonen Limburg: "Op dit moment wordt circa 7% van de vrijkomende woningen toegewezen aan statushouders. Dit kan nog wel worden opgeschroefd naar 10%, maar daarnaast zijn vervolgens ook aanvullende maatregelen nodig. In principe gaat 90% van alle vrijkomende woningen dan nog altijd naar andere actief woningzoekenden."

Wat gaat Limburg doen?

- Niet iedere gemeente in Limburg is hetzelfde. In veel plattelandsgemeenten bestaat de woningvoorraad voor ongeveer 90% uit particuliere voorraad. Een stedelijke gemeente heeft een groter aandeel sociale woningen en daarmee meer mogelijkheden om aan de taakstelling te voldoen. Deze gemeenten zouden een groter aandeel op zich kunnen nemen, dan de meer landelijke gemeenten. Gemeenten zouden voor extra opvang wel gecompenseerd moeten worden voor de grotere financiele druk, aangezien dit bijvoorbeeld ook meer uitbetalingen van volledige uitkeringen met zich mee zal brengen.

- Limburgs maatwerk: Limburg wil de bestaande voorraad beter benutten:

o Corporaties zijn bereid om met gemeenten een ontzorgarrangement op te zetten waarmee particuliere woningeigenaren, waarvan de woning lang in de verkoop staat, worden benaderd met de vraag hun woning door de corporatie te laten beheren en te verhuren aan statushouders.

o De voorraad ligt er ook door de snelle aanpassing/renovatie van vastgoed dat op korte termijn gesloopt zou worden. De sloop wordt daarmee uitgesteld. Voor een deel betreft dit woningen die bij het Ministerie van BZK zijn aangemeld voor sloop, om gebruik te kunnen maken van de toegezegde korting op de verhuurderheffing.

o Daarnaast zijn er leegstaande panden met al een verblijfsfunctie die snel geschikt gemaakt kunnen worden voor een woonfunctie, te denken valt aan hotels, zorginstellingen en studentenflats.

- De mogelijkheden voor woningcorporaties moeten verruimd worden om het beheer en/of bezit van (leegstaand) vastgoed van derden over te nemen (zonder voorafgaande markttoets) en in te zetten als sociale huurwoning, vrijgesteld van de verhuurderheffing. Daarmee geeft Limburg invulling aan de oproep uit de motie Van Vliet (lid van de Tweede Kamer) over de verhuurderheffing.

- Limburg heeft de mogelijkheid het Transitiefonds Limburgse Woningmarkt in te zetten voor concrete voorstellen van gemeenten en corporaties. Dat houdt inhoudt dat garanties, leningen en eventueel subsidies beschikbaar zijn.

- Aandacht moet er zijn voor de ondersteuning van gemeenten ten aanzien van onderwijs, begeleiding van groepen door maatschappelijke organisaties.

- Uiteindelijk zijn er ook mogelijkheden voor tijdelijke nieuwbouw (maximaal 5-10 jaar), maar wel altijd met oog voor de lange termijn. Vanwege de demografische ontwikkeling zoekt Limburg de oplossing voor het vergroten van de sociale huurvoorraad niet in nieuwbouw. Die gaat namelijk zo lang mee, dat op termijn een te groot woningoverschot zou ontstaan.