Bijzonder hoogleraar Anja Machielse: 'Aandacht voor sociale verbanden is cruciaal voor goed ouderenbeleid'

27 oktober 2015

Anja Machielse is onlangs benoemd tot bijzonder hoogleraar `Empowerment van Kwetsbare Ouderen' aan de Universiteit voor Humanistiek. De leerstoel is gevestigd door de gemeente Rotterdam, die de kwaliteit van leven van ouderen hoog op de agenda heeft staan. Machielse: "In onze samenleving zijn sociale verbanden minder vanzelfsprekend geworden. Dat werkt een nieuwe vorm van kwetsbaarheid in de hand."

Wethouder De Jong van de Gemeente Rotterdam en Anja Machielse (foto Jan van der Ploeg)

Anja Machielse studeerde filosofie en promoveerde in de sociale wetenschappen. Sinds 2012 is zij als universitair hoofddocent Onderzoek Humanistische Zingeving en Goed Ouder Worden verbonden aan de Universiteit voor Humanistiek. Zij is gespecialiseerd in onderzoek naar kwetsbare ouderen en publiceerde veelvuldig over eenzaamheid en sociaal isolement, de werkzaamheid van sociale interventies voor kwetsbare doelgroepen en de samenwerking tussen professionals en vrijwilligers. Zij is wetenschappelijke adviseur van de landelijke Coalitie Erbij en lid van de Adviescommissie Effectieve Sociale Interventies van Movisie.

Machielse legt uit: "In onze samenleving zijn sociale verbanden minder vanzelfsprekend geworden, maar ze zijn niet minder belangrijk. Betekenisvolle, zorgzame relaties met familieleden, vrienden en bekenden vormen een fundamentele conditie van het menselijk bestaan. Het zijn hulpbronnen voor het persoonlijke functioneren die bescherming bieden bij problemen en tegenslagen en bijdragen aan de ervaring van een zinvol leven. Sociale relaties zijn bovendien van belang in de context van de Nederlandse participatiemaatschappij, die als uitgangspunt heeft dat burgers zelfredzaam zijn en hun problemen zoveel mogelijk met behulp van hun eigen netwerk oplossen."

"Hoewel sociale verbondenheid van belang is in alle fasen van het leven, is dat zeker zo als mensen ouder worden en vaker te maken krijgen met ingrijpende levensgebeurtenissen, zoals het verlies van werk, het overlijden van dierbaren, fysieke beperkingen of geestelijke achteruitgang. Sociale steun en betrokkenheid van betekenisvolle anderen helpt mensen om zich tot deze omstandigheden en situaties te verhouden en nieuwe ankers te vinden voor de ervaring van een zinvol leven. Ouderen die er niet - of slechts met moeite - in slagen aansluiting te vinden bij sociale verbanden in de samenleving zijn meer kwetsbaar voor eenzaamheid, sociaal isolement, ouderenmishandeling en sociale uitsluiting. Het onderzoek van deze leerstoel richt zich op deze sociale dimensie van kwetsbaarheid."

De leerstoel is ondergebracht bij de leerstoelgroep Humanisme en Filosofie dat onderzoek doet naar `Goed Ouder Worden'.

Gemeente Rotterdam

De leerstoel is gevestigd door de Gemeente Rotterdam die veel aandacht heeft voor de zelfredzaamheid en kwaliteit van leven van ouderen. De gemeente presenteerde in december 2014 het actieprogramma `Voor Mekaar'. Kern van het programma is het stimuleren en bevorderen van aandacht van burgers voor elkaar, het tijdig herkennen van zorgwekkende situatie van eenzaamheid en sociaal isolement en het bieden van effectieve hulpverlening waar dat nodig is. Aandacht voor ouderen heeft daarbij prioriteit.

Anja Machielse werkt al vele jaren nauw samen met de gemeente Rotterdam bij de bestrijding van sociaal isolement onder ouderen en is adviseur bij het programma `Voor Mekaar' en de Rotterdamse `Coalitie Erbij'.

Wethouder Hugo De Jonge (Jeugd, Onderwijs en Zorg) heeft de benoeming van Machielse officieel bekrachtigd. `Machielse heeft een goede staat van dienst en is de aangewezen persoon om ons te adviseren op gebied van bevorderen van zelfredzaamheid kwetsbare ouderen'.