Opdrijvende dam biedt Spakenburg bescherming - Waterschap Vallei en ..
Een dam die omhoog komt door de opwaartse kracht van water gaat het historische centrum van Spakenburg beschermen tegen overstroming. De opdrijvende dam krijgt een totale lengte van 335 meter en is daarmee de langste ter wereld. De dam - met een hoogte van 80 centimeter - wordt in de
bestrating rondom de historische botterhaven verzonken, omdat een vaste waterkering de aanblik van het historisch centrum aantast. Langs de nieuwe haven komt de dam te liggen in de kademuur die wordt opgehoogd.
Het project is onderdeel van de dijkverbetering langs de Zuidelijke Randmeren en Eem door Waterschap Vallei en Veluwe. Financiering geschiedt door het landelijke Hoogwaterbeschermingsprogramma. De bouw start in het najaar van 2016.
Met de oplossing won de bouwcombinatie Van Heteren (Hengelo)/Jansen Venneboer (Wijhe) de aanbesteding voor dit project, waarvoor het waterschap de markt vroeg om een innovatieve oplossing. Met de opdrijvende dam voldoet de aannemerscombinatie het beste aan de eisen die aan het ontwerp worden
gesteld. Namelijk een goede inpassing in het historisch centrum, een oplossing die weinig ruimte in beslag neemt en een maximale opzettijd van drie uur door een paar medewerkers van het waterschap.
Voorbeeld voor andere steden
Leverancier van de techniek is het Belgische bedrijf Aggeres. Op diverse plekken in de wereld is deze reeds toegepast, maar in Spakenburg wordt hij voor het eerst op grote schaal en als onderdeel van een primaire waterkering gebouwd. Hierdoor kan de oplossing een voorbeeld zijn voor andere
historische kernen in Nederland, zoals bijvoorbeeld Dordrecht.
Lichtgewicht materiaal
De waterkering komt opdrijven door het stijgende waterpeil in de havens. Dit water stroomt in een stalen bak waarin de dam ligt verzonken. De dam bestaat uit een lichtgewicht kunststof materiaal (kevlar), met een stalen bovenzijde. Het instromende water drukt de dam omhoog.
De dam komt in de bestrating rondom de historische botterhaven (Turfwal, circa 60 meter en Oude Schans, circa 115 meter). Langs de nieuwe haven (Kerkemaat) wordt de kademuur met 60 centimeter opgemetseld en daarin komt de dam te liggen (circa 160 meter). Het plantsoen aan de zuidzijde van de
nieuwe haven (Weikamp) wordt opnieuw ingericht zodat het zijn waterkerende functie kan vervullen.
Aan de andere lange zijde van de jachthaven (Havendijk) komt geen nieuwe waterkering. Dit blijft zogenoemd `buitendijks gebied'. De woningen daar zijn op een wijze gebouwd dat ze hoog water kunnen keren.
Hoogwaterbeschermingsprogramma
Door de bouw van de opdrijvende dam voldoet de waterkering in Spakenburg aan de huidige eisen, namelijk dat hij een waterstand aankan die zich voordoet bij een noordwesterstorm van windkracht 12. Dit is de eis waaraan alle dijken langs de Zuidelijke Randmeren en de Eem moeten voldoen. Omdat
deze dijken een groot gebied beschermen tegen hoog water, spreken we van een `primaire waterkering' waarvoor de eisen vastgesteld worden door het Rijk. De bouw van de opdrijvende dam wordt gefinancierd door het landelijke Hoogwaterbeschermingsprogramma waarin de Nederlandse waterschappen en
Rijkswaterstaat samenwerken.