Zaterdag 7 november 2015 opent het Zeeuws Archief de deuren van depots voor het publiek. Onder begeleiding van archiefmedewerkers kan iedereen afdalen in de ondergrondse depots voor een presentatie van bijzondere stukken over de inundatie van Walcheren (1944-1946). Behalve de ondergrondse rondleidingen staan er tal van onderdelen op het programma, zoals een lezing door Alexander Muenninghoff, auteur van de bestseller 'De Stamhouder'.

Bevrijd en verdronken

Walcheren 1944-1946

in het Zeeuws Archief

affiche Dag van het Zeeuws Archief 2015

* zaterdag 7 november 2015

* 10.00-17.00 uur

* Zeeuws Archief, Middelburg

* Gratis programma, m.u.v. de lezing door Alexander Muenninghoff

Programma in het kort

* Rondleiding met gids door de ondergrondse depots

* Lezing Op zoek naar de andere waarheid door Alexander

Muenninghoff

* Lezing Nut en noodzaak van de inundatie van Walcheren door Tobias van Gent

* Presentaties Oog & Oor & Rembrandt in Middelburg

* Genealogische Contactdag Zeeland

* Middelburg Dronk

* Vraag 't de experts!

* Foto-expositie Water over Westkapelle

* Kennismaking Etty Hillesum Onderzoekscentrum

* Foto-presentatie Mosselen in de bomen

* Verkoop dubbel- en of afgeschreven exemplaren van boeken en

ansichtkaarten, verkoop van archiefdozen

Programma met toelichting en tijden

Bevrijd en verdronken - Walcheren 1944-1946

Na de bevrijding van Walcheren, 8 november 1944, volgde een chaotische tijd voor de inwoners. Geallieerde bombardementen op de zeedijken hadden het eiland grotendeels onder water gezet en niemand wist hoe lang deze toestand van inundatie zou gaan duren. Sommige inwoners werden gedwongen te evacueren, andere mochten blijven. De droogmaking vorderde langzaam en niet zonder tegenslagen. De woningnood was hoog en veel goederen, waaronder eerste levensbehoeften, waren op de bon. Ook communicatiemiddelen waren schaars. Ondertussen stortten overheid en bevolking zich op de wederopbouw van Walcheren. Het Zeeuws Archief brengt een selectie onthutsende en opmerkelijke verhalen uit archiefstukken.

Rondleiding met gids door de ondergrondse depots. Duur: 45 min. Vertrek receptiebalie om 10.30, 11.00, 11.30, 13.00, 13.30, 14.00, 14.30 en 15.00 uur

Op zoek naar de andere waarheid - lezing Alexander Muenninghoff

Foto: Willy Slingerland

"Als archiefonderzoeker moet je altijd de andere waarheid zoeken. Er is nooit sprake van een enkele waarheid", zegt Alexander Muenninghoff. "De kennis over het verleden wordt onderschat. Ik vind dat je niet goed kunt leven als je niet weet wat er in het verleden gebeurd is. Je moet de bouwstenen kennen." Alexander Muenninghoff (Posen 1944) is journalist, oud-Ruslandcorrespondent en oud-oorlogsverslaggever, Ruslandkenner en schaakliefhebber. Zijn bestseller De stamhouder (2014) is autobiografisch en berust op feiten en familieverhalen. De lezing is mogelijk gemaakt door de Stichting Vrienden van het Zeeuws Archief en boekwinkel de Drvkkery.

Vriendenlezing, ontmoeten en signeren. Toegang 5 euro, gratis voor Vrienden van het Zeeuws Archief. Hofpleinkerk en archiefcafe, 16.00-17.00 uur.

Deze lezing is mede mogelijk gemaakt door de Stichting Vrienden van het Zeeuws Archief en boekwinkel de Drvkkery.

Nut en noodzaak van de inundatie van Walcheren - lezing Tobias van Gent

Het geallieerde besluit om de Walcherse zeedijken in 1944 te bombarderen met als doel de Duitsers van het eiland te verdrijven is omstreden. Het zeewater richtte vooral veel schade aan, terwijl het militaire effect minder groot was dan vaak wordt aangenomen. Tobias van Gent is docent geschiedenis en politicologie aan University College Roosevelt. Hij neemt het geallieerde optreden in de Slag om de Schelde, in het bijzonder de verovering van Walcheren, kritisch onder de loep. Ook schenkt hij aandacht aan de gevolgen voor de burgers en de droogmaking van Walcheren.

Auditorium, 11.00-12.00 uur.

Oog & Oor / Rembrandt in Middelburg - archiefmedewerkers vertellen

De regeringsdienst Oog en Oor hield zich bezig met het geven van voorlichting en het verzamelen van inlichtingen. Het archief Oog & Oor geeft een onthullende kijk op de toestand op Walcheren en in Zeeuws-Vlaanderen in 1945 en 1946. De bewoners van Walcheren werden getrakteerd op cultuur: 82 topstukken uit het Rijksmuseum en het Mauritshuis reisden af naar Middelburg. Daaronder het schilderij dat Rembrandt maakte van zijn zoon Titus in monniksdracht.

Dubbelpresentatie door archiefmedewerkers. Auditorium, 14.00-14.45 uur.

Allemaal familie! - Genealogische Contactdag Zeeland

Stamboomonderzoek, het blootleggen van verwantschap in verre tijden, legt de basis voor het schrijven van familiegeschiedenissen. Iedere familiegeschiedenis is bijzonder en uniek. En toch ook weer niet, want zij maakt deel uit van de 'grote geschiedenis'. Historische ontwikkelingen en gebeurtenissen werden door jouw voorouders meegemaakt, bewust beleefd of onbewust ondergaan. De Genealogische Contactdag Zeeland editie 2015 is bijzonder: het Genealogisch Centrum Zeeland bestaat dit jaar 30 jaar en dat wordt gevierd. De Genealogische Contactdag Zeeland 2015 is een samenwerking van de Nederlandse Genealogische Vereniging (NGV) afdeling Zeeland, het Genealogisch Centrum Zeeland (GCZ) en het Zeeuws Archief.

Opening om 10.00 uur door Hannie Kool-Blokland, directeur Zeeuws Archief, en presentatie van het jubileumnummer ter ere van het 30-jarige bestaan van het Genealogisch Centrum Zeeland door Kees de Bree, vicevoorzitter. Archiefcafe, 10.00-17.00 uur.

Presentatie van gedigitaliseerde bestanden uit de collectie van het Genealogisch Centrum Zeeland door David van Oorschot, voorzitter.

Auditorium, 13.00-13.30 uur.

Middelburg Dronk

Een meet & greet met de makers van o.a. Middelburg Dronk, Vlissingen Dronk en Veere Dronk, de online encyclopedieen over de geschiedenis van de horeca in die gemeentes, van de middeleeuwen tot nu. Op deze dag zal de redactie extra aandacht besteden aan de horeca op Walcheren, tijdens en direct na de Tweede Wereldoorlog.

Archiefcafe, 10.30-16.00 uur.

Schatgraven in de tijd - Vraag 't de experts!

Wat is er tijdens de Tweede Wereldoorlog in mijn huis of woonomgeving gebeurd? Kwam ons pand in 1944 ook onder water te staan? Wie woonden er toen? Zijn er foto's van de straat? Bestaan er bouwtekeningen van ons huis? Kom met deze en alle andere vragen over het Zeeuwse verleden naar de studiezaal. En heb je hulp nodig? Aarzel niet en vraag 't de experts!

Studiezaal, ook voor aanvraag archiefstukken uit de depots, 10.00-17.00 uur.

Water over Westkapelle - Foto-expositie

Bunkerwoning van W. Hubregtse en zijn gezin in Westkapelle. Foto Neeltje Flipse-Roelse. Zeeuws Archief / Polderhuis Westkapelle

Bombardementen in oktober 1944 op de Westkappelse zeedijk en drie andere Walcherse zeedijken luidden de bevrijding in. Zeewater stroomde binnen totdat circa 80% van Walcheren onder water stond. Neeltje Flipse-Roelse (1921-2008) bracht de gebeurtenissen in Westkapelle van dichtbij in beeld. Van inundatie, invasie en verwoestingen tot het dichten van de dijk en de wederopbouw.

Selectie uit het fotografische oeuvre van Neeltje Flipse-Roelse. Archiefcafe, 10.00-17.00 uur.

Etty Hillesum Onderzoekscentrum - Kennismaking

Het Etty Hillesum Onderzoekscentrum (EHOC) is vanaf 1 oktober 2015 gehuisvest in het Zeeuws Archief. Etty Hillesum werd op 15 januari 1914 in Middelburg geboren en stierf omstreeks 30 november 1943 in het vernietigingskamp Auschwitz-Birkenau. Het Etty Hillesum Onderzoekscentrum cooerdineert en stimuleert het wereldwijde onderzoek naar de oorlogsdagboeken en -brieven van Etty Hillesum.

EHOC in het Zeeuws Archief, 10.00-17.00 uur.

Mosselen in de bomen - foto-presentatie

Na de droogmaking bood Walcheren een mistroostige aanblik. Het eiland was bedekt met een dikke laag slik en trossen mosselen hingen in de dode bomen en struiken. Werk aan de winkel! De noeste arbeid werd onder andere vastgelegd in een fotoalbum dat speciaal voor vandaag is getransformeerd in een digitale foto-presentatie.

Bij de tentoonstellingskelders, 10.00-17.00 uur.

Aan boord van een slavenschip - expositie

Zeeland speelde in de 18e eeuw een grote rol in de handel in slaven. Hierbij werden tot slaaf gemaakte Afrikanen verkocht in de Caraiben. Het Zeeuws Archief beheert het archief van de Middelburgse Commercie Compagnie (MCC), een handelsonderneming die zich specialiseerde in slavenhandel. De expositie toont onder andere archiefstukken, die ooit werden geschreven aan boord van slavenschepen van de MCC.

Tentoonstellingskelders, 10.00-17.00 uur.

Overvloed & schaarste - drankje, hapje of lunch

Er was een tijd volop vlees te koop op Walcheren, want na de inundatie werd veel vee geslacht. Veel voedingsmiddelen waren echter tijdens en na de oorlog `op de bon'. Overvloed & schaarste. Het Zeeuws Archief bakt!

Archiefcafe, 10.00-16.00 uur.

Verkoop boeken, ansichten, archiefdozen

Verkoop van dubbel- en of afgeschreven exemplaren van boeken en ansichtkaarten. Ook is er gelegenheid archiefdozen aan te schaffen voor het bewaren van bijvoorbeeld familiepapieren en -foto's.

Archiefcafe, 10.00-16.00 uur.

Kom ook schatgraven in de tijd!

Lees meer over de inundatie op onze website: Walcheren onder water 1944-'46