TV | di 10 nov 2015

Merken uit de jaren vijftig als Exota en Ranja staan sinds dit jaar weer in de schappen van de supermarkt. De Fiat 500, gebaseerd op het model uit 1957, is het beste verkopende autotype van de Italiaanse fabrikant in Nederland. Het tekent de heimwee naar de jaren vijftig. Waar komt die nostalgie vandaan? En was het vroeger wel zo leuk?

Schrijver Han van Bree vaart mee op deze nostalgiegolf met zijn boek De weemoedjaren. Volgens hem hebben de babyboomers - een generatie van ruim twee miljoen mensen - massaal heimwee naar de tijd van hun jeugd.

Het zijn de jaren waarin het leven nog openligt. ,,Maar'', zegt hij, ,,het belangrijkste is dat het perspectief in de jaren vijftig en zestig anders was. We dachten dat het steeds beter zou gaan. Er was een collectief gevoel dat onze kinderen het beter zouden krijgen in een betere wereld. Nu zitten we aan een grens. De groei is niet ongelimiteerd'', legt hij uit.

,,Door de mamoetwet uit de jaren zestig konden ook kinderen uit de arbeidersgezinnen studeren, maar nu gaan er zoveel kinderen naar de universiteit dat het niet per definitie meer betere banen oplevert.''

Schrijfster en econome Annegreet van Bergen is genomineerd voor de NS Publieksprijs, die volgende week wordt uitgereikt. Haar bestseller Gouden Jaren staan al meer dan een jaar in de boeken Top 20. ,,Mijn boek gaat over het simpele vraagstuk: wat heeft de ongekende economische groei na WO II, die groter was dan de groei tijdens de Gouden Eeuw, betekend voor het dagelijks leven?'', zeg Van Bergen.

,,Iedereen heeft er van geprofiteerd, niet alleen de elite zoals in de Gouden Eeuw, maar hoog en laag, stad en platteland, geletterd en ongeletterd. Ik laat zien hoe ingrijpend de veranderingen waren op alle gebieden. Iedereen heeft daar zijn eigen herinneringen aan. Het is daarom een feest der herkenning ingebed in een groot economisch verhaal.''

En klopt het nostalgische beeld van die jaren? ,,Ik heb niemand gesproken die mijn boek uitheeft die zegt: ik wil terug naar die tijd. Van arbeidsomstandigheden tot maandverbandjes alles was minder. Mijnwerkers werden in de jaren vijftig gemiddeld 56 jaar. Als mensen het boek niet hebben gelezen is er juist wel die heimwee naar die tijd. Dat heeft te maken met de herinnering aan hun kinderjaren, dat is vaak een prettige, onbekommerde tijd.''

Actrice Joke Bruijs, speelde in de serie Toen was geluk nog heel gewoon, die zich afspeelt in de jaren vijftig en zestig. Zij heeft geen heimwee naar toen. ,,Ik heb nooit een fiets gehad als kind. Ik droomde ervan. Ik kreeg pas een fiets toen ik mijn eerste auto had.''