Persbericht

De andere Pärt en de nieuwe Franssens

AVROTROS Vrijdagconcert

serie Twee bijzondere concerten

Donderdag (!) 12 november 2015, 20.15 uur

inleiding in de Grote Zaal om 19.30 uur: Michel Khalifa in aanwezigheid van Joep Franssens

Noord Nederlands Orkest

Tõnu Kaljuste, dirigent

Ralph van Raat, piano

Arvo Pärt: La Sindone (Nederlandse première)

Joep Franssens: Pianoconcert (wereldpremière tijdens deze tournee)

Arvo Pärt: Swansong (Nederlandse première)

Arvo Pärt: Derde symfonie

In het AVROTROS Vrijdagconcert van aanstaande donderdag (!) 12 november vinden maar liefst twee Nederlandse premières plaats en één wereldpremière. Twee werken van de wereldwijd geliefde Estse componist Arvo Pärt worden voor het eerst uitgevoerd in Nederland. Met schrijnende dissonanten en klanken van verlatenheid schildert Pärt het lijden van Christus tijdens zijn kruisweg in La Sindone (De Lijkwade), vernoemd naar de lijkwade van Turijn. Pärt kreeg de opdracht voor dit werk naar aanleiding van de Olympische Winterspelen in februari 2006 in Turijn. Pärts Swansong is de orkestversie van een vroeger koorwerk met orgelbegeleiding ter ere van kardinaal John Henry Newman (1801–1890). Na de pauze klinkt de Derde symfonie uit 1971, geschreven na een stilte van vijf jaar waarin Pärt zich boog over het gregoriaans en de muziek van renaissance componisten als De Machaut, Josquin Desprez en Ockeghem.

Als centraal werk in het programma klinkt de première van een nieuwe compositie voor piano en orkest van Joep Franssens, de Nederlandse componist die studeerde bij Louis Andriessen en Klaas de Vries en net als Arvo Pärt wel een vertegenwoordiger van de ‘nieuwe spiritualiteit’ wordt genoemd. Inspirator en solist is de Nederlandse specialist op dit gebied: pianist Ralph van Raat. Over het nieuwe Pianoconcert van Joep Franssens zegt Ralph van Raat: “In de geschiedenis van de moderne muziek is de piano zeer vaak percussief ingezet, en juist de terugkeer van een lyrische pianistische benadering in de muziek van Franssens, werkt mijns inziens buitengewoon verrassend en effectief. Reeds in zijn grote orkestwerken heeft Joep bewezen een dramatisch bouwwerk op te kunnen zetten, en het leek mij geweldig als deze twee werelden samen konden komen. Om deze reden heb ik lang gevraagd aan Joep of hij niet een concertant werk wilde schrijven voor de piano met orkest: een dergelijk samenspel zou de lyrische kant van de piano kunnen ondersteunen, en haar in een hernieuwd daglicht kunnen stellen.” Het stuk klinkt voor het eerst op 11 november in de Groningse Oosterpoort.

Het Noord Nederlands Orkest staat in dit concert onder leiding van de Estse dirigent Tõnu Kaljuste, een specialist in hedendaagse muziek en vooral Estse componisten als Arvo Pärt, Erkki-Sven Tüür, Veljo Tormis, Heino Eller en Tõnu Korvits. Hij is oprichter van het Ests Filharmonisch Kamerkoor en van het Tallinn Kamerorkest en trad met het koor wereldwijd op. Hij was chef-dirigent van het Zweeds Radiokoor en van het Nederlands Kamerkoor. De dirigent sleepte een Grammy Award in de wacht voor het Arvo-Pärt-Album ‘Adam’s Lament’ in 2014.

Ralph van Raat richt zich vooral op componisten van Debussy, Bartók en Ives tot heden. Hij studeerde piano bij Ton Hartsuiker en Willem Brons aan het Conservatorium van Amsterdam en musicologie aan de Universiteit van Amsterdam. Hij geeft recitals in Europa, het Midden-Oosten, Azië en de Verenigde Staten, en speelde als solist met orkesten wereldwijd. Componisten als Gavin Bryars, David Lang en Tan Dun hebben werken aan hem opgedragen. Zijn opnames van onder meer de complete pianowerken van John Adams, Gavin Bryars en Sir John Tavener en pianomuziek van Arvo Pärt zijn veelvuldig onderscheiden.