donderdag 12 november 2015 10:29 Binnenland

Dit is een origineel bericht van BIM Media

Sinds de eeuwwisseling draait een kwart van de bouwers verlies. De winstmarges in de bouw zijn onder het historisch gemiddelde van 3 procent gedoken. Cobouw-journalist Ingrid Koenen ontrafelt met haar boek Prijsvechten hoe het zover heeft kunnen komen, wat de gevolgen zijn, maar ook hoe het anders kan.

Wat is er toch mis met de bouwsector: Er zijn meer vechtcontracten dan ooit en bedrijven als BAM, Ballast Nedam en Strukton draaien al jaren miljoenenverliezen. De top 10 Nederlandse bouwers draaide tussen 2010 en 2015 een gezamenlijke omzet van ruim 100 miljard euro, maar de aannemerij moest daar 185 miljoen euro verlies op nemen.

Gebrek aan vertrouwen

Zowel grote als kleine bouwprojecten verlopen stroef, met gedoe, meerwerk en rechtszaken. 'Nee zeggen' is geen optie, want 'voor jou, tien anderen'. Het werken voor extreem lage prijzen, heeft zijn weerslag op de kwaliteit, de samenwerking en het belabberde imago van de bouw. Is dat prijsvechten het gevolg van falende bestuurders, een systeemfout in de sector, naief gedrag? Of is er iets anders aan de hand?

Bijna de helft van alle wegenbouwers ervaart gebrek aan vertrouwen als groot knelpunt bij communicatie over problemen. Dat blijkt uit representatief onderzoek van het Economisch Instituut Bouw in het kader van het boek Prijsvechten, van bouwfraude tot uitverkoop, van Cobouw-journalist Ingrid Koenen. Dit kwantatieve onderzoek staaft de conclusies van het boek dat de bouwsector geen passend antwoord heeft gevonden op de bouwfraude en is verwikkeld in een destructieve spiraal van prijsvechten, waarbij consequent 25 procent onder de ramingen wordt ingeschreven. Meer dan 4000 bouwbedrijven gingen de afgelopen drie jaar failliet.

'Prijsvechten' legt bloot hoe het zover heeft kunnen komen, wat de gevolgen zijn, maar ook hoe het anders kan. Een gedegen staaltje onderzoeksjournalistiek in combinatie met uitgewerkte praktijkcases. Voorbeelden van projecten als de wegverbreding A15/Botlekbrug, Coentunnel, Noord-Zuidlijn, Mauritshuis, Internationaal Strafhof en stationskap Gouda. Afgewisseld met verhalen en ervaringen van de koplopers die met wisselend succes proberen bestaande structuren te doorbreken.

In 'Prijsvechten' komen opzienbarende feiten aan het licht: - Bij Rijksprojecten bieden bouwers consequent 31 procent onder de raming aan - Minister van Infrastructuur en Milieu Melanie Schultz was commissaris bij bouwbedrijf Ballast Nedam op het moment van gunning van A15MaVa en is nu eindverantwoordelijk voor de slepende arbitrage - Bouwers kregen bij zowel de Coentunnel en A15MaVa (Botlekbrug) extra risico's beloond met een bonus - Zowel Rijkswaterstaat als ProRail werkt met een alarmsysteem voor prijsduikers - Rijksmuseum A'dam (375 miljoen) is opgeleverd met 5000 opleveringsfouten

Enkele quotes uit het boek Prijsvechten:

"Wie flinke honger heeft, is minder kieskeurig" Rob van Wingerden, bestuursvoorzitter BAM

"Nu draait de praktijk om te weinig opdrachten, dus overcapaciteit en dus vechtcontracten" Jan Hendrik Dronkers, topman Rijkswaterstaat

"Oud denken botst met nieuw denken" Louis Camps, directeur Koninklijke Woudenberg

"Als je met extreem lage tarieven begint - ook al is het een noodgreep - kom je daar bijna niet meer van af. Dan wordt dat de norm." Marcel Hogenes, directeur installatiebedrijf A.Hogenes

"Op een enkele positieve uitzondering na, is de marktwerking beroerd en zelfs zorgelijk te noemen. Onderaannemers zijn daarvan echt de dupe." Margreet van Deurzen, jurist Stichting Marktwerking Installatietechniek

"We drinken altijd op de verkeerde momenten champagne." Patrick Buck, directeur Projecten ProRail

Over de auteur

Ingrid Koenen (1968) studeerde Amerikanistiek en geschiedenis aan de universiteiten van Leiden en Londen. Daarna rolde ze al snel de journalistiek in en maakte diverse interactieve eBooks. Als journalist bij Cobouw specialiseert zij zich in achtergrondartikelen over grote projecten en bijzondere contractvormen. Ingrid Koenen: "Het miljoenenverlies bij het project A15 Botlekbrug was voor mij de directe aanleiding om die wurggreep van het prijsvechten te willen doorgronden."

Prijsvechten is bedoeld voor bouwprofessionals, ingenieurs, installateurs, aanbestedende diensten, opdrachtgevers, politici, wetenschappers en iedereen die geintrigeerd is door het fenomeen dat bouwprojecten moeizaam verlopen en zo uit de klauwen lopen, steeds weer. Wat gaat er mis en welke lessen zijn niet geleerd?

Prijsvechten is een uitgave van BIM Media, de uitgever van Cobouw en cobouw.nl, het onafhankelijk medium voor de bouw.

Prijsvechten (BIMMedia/ISBN 9789462451605) is te bestellen via https://www.bimmedia.nl/prijsvechten