Beantwoording SV 2015, nr. 165 over de voetbalwedstrijd op dertien december 2015

In de bijlage treffen jullie de antwoorden op de SV die op voorspraak van GroenLinks-raadslid Steven de Vries zijn gesteld over de maatregelen tijdens de wedstrijd FC Utrecht - Ajax. Hieronder zijn reactie op de antwoorden:

'De maatregel door de burgemeester is na een keuze voor de beste uit alle kwaden. Het is de burgemeester niet aan te rekenen dat hij deze keuze moest maken; het is een kleine groep die het keer op keer verpest. Ik ben dan ook heel blij met de uitspraken van de eigenaar van FC Utrecht deze week. Eindelijk zegt iemand: dit kan niet langer. Daar is moed voor nodig. Ik hoop dat we volgend jaar gewoon naar een FC Utrecht - Ajax kunnen gaan in een volgepakt Galgewaard. De wedstrijd van het jaar hoort met supporters van beide clubs gespeeld te worden.'

2015 SCHRIFTELIJKE VRAGEN

165 Vragen van mevrouw M. Haage en de heren S. de Vries en A. Kleuver

(ingekomen op 4 november 2015 en antwoorden door het college verzonden op 17 november 2015)

Schriftelijke vragen over de voetbalwedstrijd op dertien december 2015

Op 29 oktober 2015 ontving de commissie Mens en Samenleving een brief van de burgemeester over de maatregelen die hij treft ten behoeve van de veiligheid tijdens de voetbalwedstrijd Utrecht-Ajax die op dertien december in stadion Galgenwaard zal plaatsvinden. D66, GroenLinks en PvdA waarderen de duidelijkst denkbare stellingname van de burgemeester over de kwetsende spreekkoren en deelt die mening met de burgemeester. D66, GroenLinks en PvdA waarderen ook de duidelijke stellingname van FC Utrecht na het incident van afgelopen weekend. Voorts begrijpen wij dat er geen enkele maatregel bestaat, binnen de bevoegdheid van de burgemeester, die enerzijds de veiligheid waarborgt en anderzijds kan leiden tot tevredenheid onder voetbalsupporters, inwoners en mensen die door de spreekkoren gekwetst zijn. Het is de vragenstellers overigens ook duidelijk dat de kwetsende spreekkoren niet de enige aanleiding zijn voor de onderlinge animositeit en dat er naar onze mening niet één schuldige (groep) is aan te wijzen. Het is bedroevend dat kleine groepen zogenaamde voetbalsupporters, van welke voetbalclub ook, voor zo veel onrust zorgen dat de veiligheid van onschuldigen in het geding is en dat echte voetbalsupporters getroffen worden. De vragenstellers begrijpen en respecteren dat de burgemeester hierdoor tot keuzes gedwongen wordt die voor niemand bevredigend kunnen zijn. Niettemin hebben wij een aantal vragen.

1. Is het juist dat de burgemeester over informatie beschikt dat er zich onder de supporters van zowel FC Utrecht als Ajax (deel-)groepen bevinden die plannen voorbereidden voor rellen en ander verwerpelijk gedrag en dat er dus niet één groep is aan te wijzen die voor de burgemeester aanleiding vormde om zo’n ingrijpende maatregel te nemen als het niet welkom verklaren van de supporters van de uitspelende club?

Ja.

2. Niets doen was duidelijk geen optie. Is het juist dat de burgemeester grofweg de keuze had tussen de volgende vier opties?

A: De wedstrijd toegankelijk te laten zijn voor alle supporters met veel extra inzet van veiligheidsdiensten?

B: De nu gekozen optie

C: De wedstrijd zonder publiek te laten spelen

D: De wedstrijd in zijn geheel te verbieden.

Zo ja, waarom heeft de burgemeester voor optie B gekozen en niet voor de andere mogelijkheden? De motivatie voor die afweging ontbreekt in de brief, behalve voor optie A, maar is voor de vragenstellers wel van belang.

Ja, dit zijn de voornaamste opties.

Vanuit het oogpunt van veiligheid en het behoud van perspectief op normalisatie is optie B de minst slechte. In de brief van 29 oktober jl. worden de ingrediënten beschreven, die de conclusie rechtvaardigen dat weinig perspectief bestaat op een ontspannen voetbalmiddag. De extra inzet van veiligheidsdiensten, zoals de inzet van ME en politie om supportersgroepen in het stadion uit elkaar te houden, draagt niet bij aan het perspectief op normalisatie. Samen met de in de brief van 29 oktober jl. beschreven veiligheidsrisico’s, is dat de reden waarom niet is gekozen voor optie A. Het laten spelen van de wedstrijd zonder publiek, optie C, is eveneens eerder een stap terug dan op weg naar normalisatie. Het geheel verbieden van de wedstrijd is geen oplossing, omdat dezelfde dilemma’s zich vervolgens op een andere speeldatum aandienen.

Er heeft correspondentie plaatsgevonden tussen de gemeente Utrecht, de gemeente Amsterdam en Ajax. Zijn er van de zijde van Ajax of Amsterdam concrete voorstellen gedaan ten behoeve van de veiligheid? Zo ja, welke en waarom vond de burgemeester die voorstellen niet overtuigend?

Er is informatie uitgewisseld. Daarbij is hulp aangeboden in de vorm van extra (politie)personeel. In de commissiebrief van 29 oktober jl. is aangegeven dat bij aanwezigheid van Ajaxsupporters politie en ME op de tribunes aanwezig zullen moeten zijn om beide supportersgroepen uit elkaar te houden. Daarbij is er een reëel risico dat zij ook daadwerkelijk moeten ingrijpen, met gevolgen voor de veiligheid van bezoekers en personeel. Dat is niet verantwoord. Bovendien draagt het beeld van ME in linie op de tribune niet bij aan de normalisering.

3. Zijn er van de zijde van FC Utrecht andere maatregelen voorgesteld en waarom vond de burgemeester die niet overtuigend?

Van de zijde van FC Utrecht zijn ons op dit punt geen andere maatregelen voorgesteld.

4. Hoe beoordeelt de burgemeester de kritiek van Ajax, in de wetenschap dat in het recente verleden veiligheidsdiensten ook tegen groepen Ajaxsupporters moesten worden ingezet, dat de daders van de spreekkoren niet worden gestraft en dat Ajaxsupporters wel gedupeerd worden?

Daar is begrip voor. Wel moet worden bedacht dat door OM en club/KNVB niet op voorhand besloten is af te zien van vervolging of straffen van daders van de spreekkoren. Daders konden niet worden geïdentificeerd en konden dus niet vervolgd worden door het OM of gestraft door de club/KNVB. Niet ontkend kan worden dat Ajaxsupporters nu gedupeerd worden. De genomen maatregel kan overigens niet los worden gezien van het verleden waarbij het herhaaldelijk tot een confrontatie is gekomen tussen delen van de aanhang van de twee clubs. Gegeven de omstandigheden waaronder de wedstrijd nu moet worden voorbereid, is er een groot risico op een nieuwe confrontatie tussen beide harde kernen die niet op een verantwoorde manier door de politie kan worden voorkomen.

5. a: De burgemeester streeft naar normalisatie en D66, GroenLinks en PvdA steunen de burgemeester in zijn streven, maar waarom is de nu gekozen maatregel naar de mening van de burgemeester de beste om tot normalisatie te komen?

b: De reactie van de KNVB op de gekozen maatregelen heeft de vragenstellers verbaasd en draagt naar onze mening niet bij aan normalisatie. In plaats van wijzen en oordelen was het fraaier geweest als de KNVB had opgeroepen tot eensgezinde actie tegen voetbal gerelateerde criminaliteit. Is de gemeente in contact met de KNVB en welke (gezamenlijke) maatregelen staan er op stapel om tot normalisatie te komen?

a) Bij de beantwoording van vraag twee is al aangegeven waarom de opties C en D nu niet aan de orde zijn. Bij optie A kan de wedstrijd alleen worden gespeeld met de ME in linie op de tribunes. Dat beeld alleen al draagt niet bij aan normalisering. Dat perspectief raakt nog verder uit zicht als het tot een daadwerkelijk ingrijpen op de tribunes komt. Dat leidt tot de conclusie dat de gekozen aanpak nog het meeste perspectief biedt op normalisatie in de komende seizoenen.

b)De reactie van de KNVB die naar aanleiding van de brief aan de raadscommissie naar buiten is gebracht, luidt: “De KNVB respecteert de verantwoordelijkheid van de burgemeester, maar vindt het tegelijkertijd teleurstellend dat die zich genoodzaakt voelt dit besluit te nemen. Wij willen altijd dat supporters van beide clubs aanwezig zijn. Dat is het mooist voor de fans, clubs en de voetbalbeleving. Incidenteel lukt dat helaas niet en daar balen we dan van. Voor volgend seizoen willen we daarom met beide burgemeesters en clubs om tafel om dit voor de toekomst te voorkomen.”

We zijn in contact met de KNVB, zowel over het noodzakelijke overleg over normalisering tussen FC Utrecht en Ajax voor de komende seizoenen als voor normalisering in het betaald voetbal in het algemeen. Daarbij moet worden bedacht dat in de afgelopen seizoenen ook bij FC Utrecht al stappen richting normalisering zijn gezet. Dat traject zetten we voort. Extra pilots die met ingang van januari 2016 landelijk worden ingezet om voetbal meer toegankelijk, gastvrij en veilig te maken zullen we met de veiligheidspartners en FC Utrecht nauwlettend volgen en waar mogelijk positieve resultaten snel integreren in onze aanpak.

6. In het uiterste geval willen D66, GroenLinks en PvdA de mogelijkheid hebben om hierover met de burgemeester te debatteren. Een aanvraag voor een interpellatiedebat moet 48 uur voor aanvang van een raadsvergadering worden ingediend. Om een eventueel debat op 26 november 2015 mogelijk te maken, verzoeken wij de burgemeester deze vragen uiterlijk op 23 november 2015 te beantwoorden.