Jaar van de Ruimte slotmanifest online

23 november 2015

Na een jaar lang verkennen, discussieren en `landmaken' is het zover: het `slotmanifest Jaar van de Ruimte' staat online. Dit manifest bevat de belangrijkste opgaven, ontwikkelprincipes en concrete acties die richting geven aan de ruimtelijke toekomst van Nederland. Daarmee draagt dit manifest ook bij aan de nationale, regionale en lokale omgevingsvisies waar nu aan gewerkt wordt.

Tijdens de slotbijeenkomst van het Jaar van de Ruimte op 15 december zal het worden gepresenteerd aan minister Schultz. Mede-initiator en oud- gedeputeerde Yves de Boer over het manifest: "Een document dat een weergave is van een nationaal verdiepend debat over de (ruimtelijke) toekomst van Nederland en een bouwsteen vormt voor de nationale omgevingsagenda en de nationale omgevingsvisie. Ongetwijfeld is het eveneens een inspiratiebron voor de provinciale en de gemeentelijke omgevingsvisies".

En inderdaad, uit het stuk valt veel ambitie en bezieling te lezen. Het geeft een scherp perspectief weer van de opgaven waar ons land zich de komende jaren op zal moeten richten om Nederland veilig, droog en gezond te houden, en daarnaast ook nog -als het even kan - energieneutraal te maken. Deze `onvermijdelijke opgaven' zijn de opmaat voor de `Nationale Omgevingsagenda' die bij vaststelling volgend jaar de kaders schetst voor de Nationale omgevingsvisie, het leidende toekomstperspectief voor de ruimtelijke inrichting van Nederland.

Maar niet alleen het `wat', maar ook het `hoe' wordt behandeld. Ambities zijn weinig waard als je niet tegelijkertijd goed bekijkt hoe je de opgaven het beste kunt oppakken. Daarom biedt het manifest vijf principes om samen te werken aan de woon- en leefomgeving. Samenwerking is het sleutelwoord. Als we de maatschappelijke opgaven goed willen oppakken, moeten allerlei partijen (overheid, maatschappelijke organisaties, bedrijven en burgers) beter samenwerken. Zoals het manifest aangeeft, vraagt dit om een cultuur van echt willen begrijpen, ruimte voor ontdekkingen, gezamenlijke besluiten nemen en risico's dragen.

Dat het een enorme opgave is, zal niemand ontgaan. Het is een opgave waar provincies een substantiele bijdrage aan leveren en kunnen leveren. Door decentralisatie van Rijkstaken ligt een groot deel van de ruimtelijke ordeningsvraagstukken bij provincies. Deze pakken de opgaven integraal op, waarbij ze `grensontkennend' samenwerken met andere provincies, overheden, bedrijven en maatschappelijke organisaties.

Zo wordt als voorbeeld van een nieuwe beroepspraktijk in het manifest Landmaker en PvdA-gedeputeerde Josan Meijers van de provincie Gelderland genoemd. In de Gelderse Omgevingsvisie heeft zij laten zien dat de provincie Gelderland nu al bezig is om

door middel van gesprekken tussen overheden, organisaties en particulieren een ruimtelijk perspectief voor de provincie te schetsen, vanuit de gedachte dat provincie en partners elkaar nodig hebben. Vanuit dat perspectief zijn in de Omgevingsvisie het speelveld en de spelregels beschreven om dorpen en steden in Gelderland verder te versterken. Integraal en grensontkennend. Vanuit de overtuiging dat je elkaar nodig hebt om de uitdagende opgaven waar we met zijn allen voor staan goed op te kunnen pakken.

Het manifest wordt tijdens de slotbijeenkomst van het Jaar van de Ruimte op 15 december gepresenteerd aan minister Schultz van Haegen (I&M).