Suriname 40 jaar onafhankelijk
20 november 2015
Den Haag
Als duidelijk is dat Suriname zelfstandig wordt, slaat 1/3 van de Surinamers `op de vlucht' naar Nederland.
Snelle onafhankelijkheid
Met het Statuut van 1954 wordt Suriname van een kolonie een apart land binnen het Koninkrijk der Nederlanden. Na de invoering van het Statuut speelt onafhankelijkheid nauwelijks een rol. Suriname bestuurt zich, op buitenlandse zaken en defensie na, zo goed als zelf en de meeste Surinamers
hebben daar voorlopig vrede mee.
Op de vlucht voor onafhankelijkheid
In 1972 wordt de Surinaamse onafhankelijkheid opgenomen in het gezamenlijke verkiezingsprogramma van PvdA, PPR en D66 Keerpunt '72. Daardoor komt de eerste grote groep Surinamers in beweging. Zij zien meer toekomst in een rijk land als Nederland dan in een arm onafhankelijk Suriname.
Bijlmerexpres
Nederland juicht de aanstaande Surinaamse onafhankelijkheid ook toe vanwege de massale emigratie van Surinamers naar Nederland die al begin jaren 70 begint. De Surinaamse rijksgenoten kunnen zich zonder al te veel moeite vestigen in het welvarender Nederland. Jongeling van de GPV stelt op 18
november 1972 in de Tweede Kamer dat deze ontwikkeling desastreus kan zijn voor Suriname. De 'Bijlmerexpres', zoals de luchtbrug van Suriname naar Nederland ging heten, `tapt een stuk levensbloed van Suriname en van de Nederlandse Antillen af.' Er gaan veel Surinamers weg die men daar goed zou
kunnen gebruiken. En volgens Jongeling `ziet men zelden dat zij terugkeren, ook niet na een gevolgde opleiding in Nederland.'
Onafhankelijkheid per ultimo 1975
Op 15 februari 1974 kondigt de Surinaamse premier Henck Arron aan dat zijn regering streeft naar onafhankelijkheid `per ultimo 1975'. Deze snelle actie wordt omarmd door Nederland dat er genoeg van heeft om van `kolonialisme beschuldigd' te worden. Hierdoor ontwikkelt het
onafhankelijkheidsproces zich in een sneltreinvaart. Het lijkt paradoxaal maar een groot deel van de Surinaamse bevolking gaat op de vlucht voor de naderende onafhankelijkheid.
Nederland als toevluchtsoord
Ondanks de massamigratie blijft in Suriname de sterke wens leven om na de onafhankelijkheid Surinamers een dubbele nationaliteit toe te kennen zodat Nederland een toevluchtsoord kan blijven. Uiteindelijk komt er een compromis: na de onafhankelijkheid kunnen Surinamers zich nog 5 jaar vrij in
Nederland vestigen. Direct hierna stelt Nederland een visumplicht in.
Voor even of voor eeuwig?
Op de dag van de onafhankelijkheid, 25 november 1975, leeft 1/3 van alle Surinamers in Nederland. Eind 1975 zijn ruim 100.000 Surinamers, zowel Hindoestanen, Creolen als Javanen, naar Nederland vertrokken. In eerste instantie voor de Nederlandse nationaliteit maar velen van hen keren nooit
meer terug. Ondanks de reclame in speciale tijdschriften voor Surinamers in Nederland om toch vooral naar Suriname terug te gaan, blijft een groot deel voor altijd in Nederland.
Nationaal Archief
2.27.19 Archief van het Ministerie van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk inv.nr. 7300
Geschiedenis van Suriname Signatuur S35 120