Schoolbesturen negeren hun eigen code Goed Bestuur. Hoewel ze hun volledige jaarcijfers openbaar zouden moeten maken op hun websites, gebeurt dat om allerlei redenen vaak nog steeds niet. Bij instellingen die in financiele problemen zijn gekomen, is transparantie helemaal ver te zoeken.

Politiek Den Haag wil dat alle onderwijsinstellingen hun volledige jaarcijfers op hun website zetten: het jaarverslag en de jaarrekening. Minister Jet Bussemaker van Onderwijs laat het aan scholen over om dat te regelen via hun codes Goed Bestuur. Het basisonderwijs en het mbo hebben vorig jaar expliciet in hun codes opgenomen dat schoolbesturen hun jaarstukken zelf openbaar zullen maken.

Verscherpt toezicht

Maar daar blijken schoolbesturen zich niet aan te houden, leert een rondgang van het Onderwijsblad in november, meer dan vier maanden nadat de jaarcijfers over 2014 zijn vastgesteld. De reacties van instellingen staan hier.

Schoolbesturen die onder verscherpt financieel inspectie-toezicht staan, geven op hun site de minste openheid. Van de dertig basisschool-besturen op de november-lijst van de Onderwijsinspectie hebben er vijf hun volledige jaarcijfers gepubliceerd, waaronder het Rotterdamse BOOR. Enkele andere houden het bij een samenvatting. Bij de meeste instellingen in het overzicht ontbreken de jaarstukken helemaal. Reacties varieren van "niet aan gedacht" tot "we schermen de jaarrekening af uit gewoonte", maar ook angst voor negatieve publiciteit speelt een rol.

Bewuste keuze

Ook een deel van de financieel gezonde scholen kiest er bewust voor om de jaarrekening in de kast te houden, en alleen op verzoek te verstrekken. "De jaarrekening is zo'n getallenbrij", "er is toch niemand in geinteresseerd" of "alle belangrijke informatie staat in de publieksversie."

Publieksversies van jaarverslagen varieren van glossy pr-brochures tot jaarberichten met een financieel beeld op hoofdlijnen. Dat is iets anders dan de jaarrekening, een door de accountant gecontroleerde financiele verantwoording die aan concrete regels moet voldoen. De jaarrekening bevat informatie die vaak buiten een publieksversie wordt gelaten. Denk aan ontslagvergoedingen, beleggingen of de financiering van vastgoed.

Niet aangesproken

Sommige instellingen hebben de jaarrekening alsnog online gezet na vragen van het Onderwijsblad. Dat geldt onder meer voor vakschool SVO, dat tot voor kort helemaal geen jaarstukken online zette en daarop ook niet is aangesproken door de werkgeverskoepel MBO-raad.

Uit navraag blijkt dat de MBO-raad de naleving pas volgend jaar tegen het licht gaat houden. "Scholen hebben met elkaar afgesproken elkaar de tijd te geven om de afspraken toe te passen", aldus een woordvoerder. Daarom wil de koepel nog niet reageren.

In het basisonderwijs is er een monitoringscommissie ingesteld onder leiding van de Utrechtse hoogleraar Peter van Lieshout. De afgelopen weken zijn schoolbesturen opgeroepen om een vragenlijst in te vullen over de naleving van de code door zichzelf. Gisteren sprak de algemene ledenvergadering van de PO-raad erover. Lees ook het artikel uit het Onderwijsblad dat komende zaterdag verschijnt: Jaarrekening nog vaak niet online. Hieronder kunt u dat artikel downloaden.

Codes Goed Bestuur

Schoolbesturen in het basisonderwijs en mbo worden nu geacht hun jaarrekening actief openbaar te maken. Deze sectoren hebben hun codes Goed Bestuur vorig jaar met dat doel vernieuwd.

* De code Goed Bestuur primair onderwijs uit november 2014 vermeldt: `Het jaarverslag wordt actief openbaar gemaakt.' De term `jaarverslag' wordt bij de begripsbepalingen niet verder uitgelegd, maar een woordvoerder van de PO-raad laat desgevraagd weten: "Onder jaarverslagen verstaan wij zowel het bestuursverslag als de jaarrekening. Deze moeten conform de code Goed Bestuur actief openbaar worden gemaakt. Publicatie op de website is dan inderdaad het meest voor de hand liggend."

* De code Goed Bestuur mbo uit augustus 2014 stelt dat het college van bestuur het `geintegreerd jaardocument' op de website van de instelling publiceert. Bij de definities wordt geintegreerd jaardocument uitgelegd als `het door de overheid verplicht gestelde jaarverslag'. Daar valt dus in elk geval de jaarrekening onder. In een recente nieuwsbrief Jaarverslaggeving benadrukt het ministerie van Onderwijs nog maar weer eens dat het om de `volledige jaarrekening en jaarverslag' gaat.

* De vernieuwde code Goed Bestuur in het voortgezet onderwijs vermeldt dat het bestuur het jaarverslag op de eigen website publiceert. Die bepaling is pas per 1 augustus dit jaar ingevoerd. De VO-raad acht hem pas in 2016 van toepassing. Het vo is daarom buiten deze inventarisatie gelaten, maar ook bij middelbare scholen ontbreken jaarstukken.

* De bestuurscodes in het hbo en wo zijn in 2013 voor het laatst vernieuwd. Dat het jaarverslag actief openbaar moet worden gemaakt, staat er niet in.