Het associatieverdrag tussen de EU en Oekraine is van groot belang voor de vrede in Oekraine, en daarom essentieel voor Europa om deze moeilijke tijden te doorstaan. Dat zei de Oekraiense president Petro Porosjenko op 27 november in zijn Europalezing aan de Universiteit Leiden.

Hervormingen

De Europalezing van Porosjenko, Oekraine-Nederland: Europese stabiliteit via Europese waarden getiteld, stond in het teken van de Russisch-Oekraiense oorlog en het aankomende Nederlandse referendum over het associatieverdrag. Porosjenko benadrukte het belang van het verdrag: `Het gaat ons niet om het EU-lidmaatschap. Door samenwerking met de EU zal Oekraine hervormingen doorvoeren en een betere natie worden. Dan is er zelfs geen militair ingrijpen nodig om de Krim te ontzetten; de Krim zal zien dat Oekraine een succesvol land is van vrijheid en democratie. Laat niet Moskou, maar het volk zelf kiezen wie hen vertegenwoordigt. '

Nederlandse handelsgeest

Hoewel hij aangaf dat het verdrag niet valt of staat met de uitslag van het referendum, liet Porosjenko duidelijk merken dat een Nederlands `ja' belangrijk voor hem is. Handig appelleerde hij aan de Nederlandse handelsgeest, want volgens Porosjenko zal Nederland meer dan elk ander land economisch profijt hebben van het associatieverdrag. Een lachende Porosjenko: `De Russische aanwezigheid in de Oekraiense economie is verminderd, en Nederland is meer dan welkom om dat gat op te vullen.' Even later is hij weer ernstig: `Ik hoop dat het Nederlandse volk verstandig kiest.'

Rector magnificus Carel Stolker verwelkomt de Oekrainse president. Rechts van Stolker de Leidse burgemeester Henry Lenferink.

Rector magnificus Carel Stolker verwelkomt de Oekrainse president. Rechts van Stolker de Leidse burgemeester Henry Lenferink.

President in oorlog

Voor de toehoorders was het duidelijk dat een president in oorlog tot hen sprak. Porosjenko speechte op strijdlustige toon en wond geen doekjes om zijn visie op de intenties van Rusland, dat volgens hem de Europese waarden vooral als een sta-in-de-weg ziet: `Het westen wil een cirkel van vertrouwen, Rusland wil een cirkel van invloed.' Ook drukte hij zijn publiek op het hart niet in de Russische propaganda te geloven. `Ik zeg u alleen dit: Russen onder Russische vlaggen bevechten Oekrainers op Oekraiens grondgebied. Elk ander beeld is gewoon een spin.'

MH17

President Porosjenko refereerde ook aan de tragische ramp met vliegtuig MH17 die Oekraiene en Nederland verbindt. Porosjenko: `Ik belde zo snel mogelijk Mark Rutte en stelde voor dat het land dat het hardst getroffen was door deze ramp, het onderzoek zou moeten leiden.' Voor Porosjenko is het duidelijk dat ook hier Rusland de boosdoener is: `Alleen al het feit dat Rusland, ondanks sterk bewijs van de onderzoekscommissie, maar blijft komen met andere verklaringen, geeft aan dat het land in een ander universum leeft.'

Europa Instituut

Porosjenko hield de Europalezing op verzoek van het Europa Instituut van Universiteit Leiden. De jaarlijkse lezing staat in het teken van kritieke ontwikkelingen op het Europese continent. Rick Lawson, decaan van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid, herinnerde de Oekraiense president er nog aan aan dat hij zich op historische grond bevond. Na een protestlezing van professor Cleveringa in WOII sloten de nazi's de universiteit. Lawson: `Dat moment beseften we dat deze universiteit een plek moest zijn waar de vrijheid altijd zegeviert. Net als ons continent.'

* Video van de Europalezing door Petro Porosjenko

Zie het origineel.

* Welkomstwoord door de decaan van de faculteit Rechtsgeleerdheid Nick Lawson

(27 november 2015/Coen van Beelen/fotografie Jeroen Hiemstra)