Lagere prijzen zorgen voor inkomstendaling landbouw


woensdag 16 december 2015 13:00

Lagere prijzen zorgen voor inkomstendaling landbouw

In de landbouw zijn de inkomsten als gevolg van lagere prijzen gedaald. Boeren ontvingen vooral minder geld voor melk, varkens en suikerbieten. Per arbeidsjaar daalden de inkomsten in 2015 met 4,6 procent. Ondanks een hogere landbouwproductie waren de opbrengsten minder door de lagere
verkoopprijzen. Dit blijkt uit een eerste raming van CBS en het onderzoeksinstituut LEI Wageningen UR.

In de landbouw zijn de inkomsten per arbeidsjaar met 4,6 procent gedaald in 2015. Ondanks een hogere landbouwproductie waren de opbrengsten minder door lagere verkoopprijzen. Zo ontvingen boeren minder voor melk en varkens. Ook de lagere prijzen voor suikerbieten droegen bij aan de lagere
inkomsten in de landbouw. Dit blijkt uit een eerste raming van CBS en onderzoeksinstituut LEI Wageningen UR.

Het productievolume in de landbouw groeide in 2015 met 1 procent. Dit kwam vooral door de hogere afzet van de veehouderijproducten. Het productievolume van de landbouw is in de afgelopen 20 jaar met bijna 23 procent toegenomen. De inkomsten per arbeidsjaar in 2015 zijn ruim 14 procent lager
dan in 1995.

Ontwikkeling inkomsten per arbeidsjaar en productievolume in de landbouw

Meer melk en vee, maar lagere verkoopprijzen

De waarde van de dierlijke productie daalde dit jaar, nadat deze vijf jaar op rij was gestegen. Hoewel het productievolume met 4 procent toenam, daalde de gemiddelde afzetprijs met 10 procent. Vooral de prijzen voor varkens (-11 procent) en melk (-18 procent) stonden onder druk. Eieren werden
voor het tweede jaar op rij fors duurder. Het prijsniveau van eieren lag in 2013 wel op een zeer laag niveau.

De ontwikkeling van de totale dierlijke productie wordt, met een aandeel van meer dan 40 procent, sterk beinvloed door de melkproductie. Het hogere productievolume van melk kon de zeer sterke prijsdaling als gevolg van het grote aanbod niet compenseren. Dit jaar werd op 1 april het melkquotum
afgeschaft en kon er onbeperkt worden gemolken. De melkveehouders werden wel geconfronteerd met een forse superheffing voor de in het eerste kwartaal boven het quotum geproduceerde melk.

De volumeontwikkeling vertoonde bij de meeste veehouderij producten een toename. Vooral die van runderen lag boven het niveau van een jaar eerder, mede door de toename van de melkveestapel. Daarentegen werden er wel minder eieren gelegd.

Binnen tuin- en akkerbouw grote verschillen tussen gewassen

De ontwikkeling van de totale plantaardige productie in Nederland wordt sterk beinvloed door die van planten en bloemen (bijna de helft van de totale productiewaarde). Hiervan zijn de productievolumes en de prijzen nauwelijks veranderd. Na twee jaar van sterke prijsdalingen voor graan werden
voor dit gewas in 2015 1 procent hogere prijzen gerealiseerd. De prijzen van aardappelen en fruit lagen met respectievelijk 4,5 en 2,5 procent ook boven het niveau van vorig jaar. De sterkste prijsdaling was voor suikerbieten (-26 procent), terwijl verse groenten (+ 18 procent) het sterkst in
prijs toenamen. In 2014 waren de groenteprijzen zeer laag als gevolg van de Russische import-boycot. Dit jaar werden vooral in Azie andere afzetmarkten gevonden.

Prijs en volumemutaties belangrijkste landbouwproducten, 2014-2015

Lager kosten diervoeders

De waarde van de totale inkopen door de Nederlandse landbouw daalde met 0,5 procent. Er werd weliswaar meer ingekocht (volumes + 1,4 procent), maar tegen een lagere gemiddelde prijs (-1,7 procent). Diervoeders vormen met een aandeel van 30 procent de grootste kostenpost. Door de toename van
de veestapel als gevolg van het afschaffen van het melkquotum werd er meer diervoeder gekocht. Ook was het energieverbruik hoger. De prijzen voor energie en diervoeders daalden, terwijl de prijzen voor meststoffen en veterinaire kosten stegen.