Kerk als politiek lichaam? - Protestantse Kerk Nederland
04 februari 2016
Ds. Karin van den Broeke reflecteert op de vraag: `Pakt de kerk haar rol als politiek lichaam?'.
Pagina-inhoud
*In de visienota `De Hartslag van het leven' van de Protestantse Kerk in Nederland staat het zo mooi verwoord. `De kerk doet niet aan politiek, maar de kerk is politiek.' Oefenplaats van samenleven. Het is een van de stukken uit onze visienota die mij het meest dierbaar is.
Woord en sacrament
Vaak liggen er brieven op de moderamentafel van mensen die willen dat `de kerk' zich uitspreekt. Soms moet je dat ook doen, als Protestantse Kerk in Nederland, of als Raad van Kerken. Het meest voel ik echter voor het idee dat samenleven beoefend wordt op die plaatsen waar mensen samenkomen
rond Woord en sacrament, dat daar de bijdrage van de kerk aan de samenleving geleverd wordt.
Er bestaan verschillende gedachten over hoe onze huidige democratie geent is op de Griekse polis (stadstaat). Sterk aan de Griekse polis was dat deze zowel een politieke als een sociale samenlevingseenheid was. Dat vrouwen en slaven hierin geen kies- en stemrecht hadden, klinkt ons in het
heden minder democratisch in de oren. Wanneer wij als kerk het beeld van de polis gebruiken, sluit dat voor mij aan bij het beeld dat gesprekken gevoerd en beslissingen genomen worden in een constellatie waarin mensen elkaar ook aanzien en ontmoeten.
Het is een kracht van kerk-zijn die we ons misschien niet altijd bewust zijn en misschien ook niet altijd volop benutten. Waar we die kracht wel benutten, zie ik iets terug van wat we ook in de visienota beschreven hebben: `De kerk is Gods politiek. God doet aan politiek door een samenleving
te scheppen van verzoening tussen mensen, van liefde en dienstbaarheid. Een samenleving waarin mensen de soms moeilijke les leren elkaar te aanvaarden als gelijkwaardige leden van het ene lichaam.'
Elkaar in de ogen kijken
Ik moet dan denken aan het gesprek over homoseksualiteit dat we voeren. In abstracte discussies kan er van alles geroepen worden. Ik ben trots op onze kerk als een kerk waarin het gesprek hierover op plaatselijk niveau gevoerd wordt. Met mensen die elkaar in de ogen kijken. Vanuit die kracht
faciliteren we ook het gesprek in groter verband. Het is nog geen drie weken geleden dat ik een internationale conferentie opende waarin mensen uit onder meer Zuid-Afrika, Oeganda, Rusland, Noorwegen, Nederland, Indonesie samenkwamen om te spreken over geloof, mensenrechten en seksualiteit. In
een open ontmoeting waarin ieder geroepen was de ander ook echt in de ogen te kijken.
Ik denk ook aan het vluchtelingenvraagstuk. Via de pers horen we veelvuldig van verhitte debatten waarin groepen mensen tegenover elkaar staan en maar nauwelijks tot een echte uitwisseling komen. Dan ben ik trots op al die kerkelijke gemeenten die de ontmoetingen aangaan met mensen die in ons
land veiligheid zoeken. En dan hoop ik dat daar ook het gesprek plaatsvindt met mensen die al heel lang in Nederland wonen en die zich nu bedreigd voelen.
Als we als kerk `back to basics' gaan, laat dat dan ook hierin blijken. Dat we echt oefenen in samenleven en elkaar bevragen op wat ons - ook maatschappelijk - bezighoudt. Klimaat, Oekraine, wapengebruik, zorg, armoede.... Dat wij het verhaal van God telkens opnieuw verbinden met ons verhaal
van alledag.
>ds. Karin van den Broeke, preses van de generale synode van de Protestantse Kerk in Nederland