Bisphenol A in populaire levensmiddelen
08.02.2016
De uitzending van Radar van vanavond is gewijd aan hormoonverstorende stoffen. Wemos pleit voor een verbod ervan in voedselverpakkingsmaterialen. Wij lieten TNO vijf populaire voedselproducten testen, en wat bleek: in vier van de vijf zit Bisphenol A, ofwel BPA. Zelfs kleine hoeveelheden
kunnen deze stoffen schade aan onze gezondheid toebrengen, blijkt uit onderzoek.
Bisphenol A (BPA) is al meer dan een halve eeuw een van de meest geproduceerde chemicalien ter wereld. Het gebruik van BPA is de afgelopen decennia enorm toegenomen: het zit onder andere in hard plastic zoals magnetronbestendige bakjes, huishoudelijke apparaten zoals waterkokers,
broodtrommels, bestek en drinkbekers. Verder bevatten coatings van blikjes en waterleidingen, kassabonnetjes en veel andere producten BPA.
Kwetsbare groepen
Onderzoek toont aan dat BPA zelfs in kleine hoeveelheden schadelijk is voor de gezondheid, in het bijzonder voor kwetsbare groepen zoals zwangere vrouwen en jonge kinderen. Daarom is Wemos van mening dat BPA verbannen moet worden uit onze directe leefomgeving.
In de EU is BPA in babyflesjes al verboden sinds 2011. In aanvulling daarop hebben Belgie, Denemarken en Zweden BPA in voedselverpakkingsmaterialen voor kinderen tot drie jaar verboden. Frankrijk is nog een stap verder gegaan en heeft besloten om BPA uit alle voedselverpakkingsmaterialen te
halen. In Nederland neemt de overheid vooralsnog geen enkele maatregel om de bevolking te beschermen.
Steekproef
Om de consument over de aanwezigheid van BPA in heel gewone producten te informeren, lieten wij TNO vijf populaire voedselproducten op BPA analyseren. Vier van deze vijf producten bleek BPA te bevatten: blik mais AH Basic (6 mcg per kg), pakje appelsap Goudappel Appelsientje (6 mcg per kilo),
blik knakworstjes Unox Knaks (25 mcg per kg) en blik tonijn Princes (13 mcg per kg). Bij normaal gebruik overschrijdt geen van deze producten afzonderlijk de grens van de European Food Safety Authority (EFSA) van 4 microgram per kilo lichaamsgewicht per dag. In het vijfde product, Unox
rookworst, werd geen BPA gevonden.
De uitkomsten van deze tests baren ons vooral zorgen omdat we uit studies vanuit Zweden, Belgie en Frankrijk weten dat BPA nog in veel meer producten zit. Zo bleek uit studies van de Franse overheid dat BPA ook in soep, babyvoeding, kant-en-klare maaltijden en pasta zit. Een Zweedse studie
toont aan dat er ook BPA wordt gebruikt bij het `coaten' van waterleidingen. Het is dus zeer waarschijnlijk dat onze test slechts het topje van de ijsberg laat zien en dat BPA ook in Nederland in veel meer producten zit.
Steeds meer bewijs
Dr. Marjorie van Duursen, toxicoloog aan de Universiteit van Utrecht is er duidelijk over dat we reden tot zorg hebben: `Er is steeds meer bewijs dat blootstelling aan chemische stoffen zoals BPA in de baarmoeder kan leiden tot gezondheidsproblemen later in het leven. We zijn het aan de
toekomstige generatie verschuldigd om hen te beschermen tegen schadelijke stoffen.'
Volgens het Wereld Kanker Rapport 2014 staat meer dan 90 % van de mensen in Europa, de VS en Azie bloot aan BPA. Ook noemt de Gezondheidsraad in een recent rapport dat BPA in de urine van Nederlandse zwangere vrouwen wordt gevonden. In datzelfde rapport staat dat BPA kan leiden tot schade aan
het zenuwstelsel van kinderen bij blootstelling in de baarmoeder. Het Europees Agentschap voor Chemische stoffen (ECHA) stelt dat BPA toxisch is voor de voortplanting.
Maatregelen zijn nodig
Wemos vindt dat dit alles voldoende reden is voor beschermende maatregelen door de Nederlandse overheid. BPA moet verboden worden in voedselverpakkingsmaterialen. Ook is voorlichting aan zwangere vrouwen nodig, zodat zij weten hoe ze blootstelling van hun (ongeboren) kind aan BPA kunnen
vermijden.
Annelies den Boer, pleitbezorger mondiale gezondheid bij Wemos: `Het is van groot belang dat onze overheid maatregelen neemt en blootstelling van de bevolking aan BPA voorkomt. Frankrijk heeft dit al gedaan en verbiedt BPA in bijvoorbeeld voedselverpakkingsmaterialen. Dat is een goede en
haalbare maatregel. Nederland kan hier een voorbeeld aan nemen. Wij vinden dat de Nederlandse overheid grote risico's neemt ten koste van onze gezondheid.'
Vanaf 9 februari is de uitzending terug te zien op de website van Radar.