Jongeren maken graven schoon: werken van barmhartigheid
Jongeren maken graven schoon: werken van barmhartigheid 8-2-2016
(Foto: P. van Mulken)
Derde verdiepingsbijeenkomst WJD
"Deze zusters zijn het fundament van de diaconale inzet nu." Pastoor Chris Bergs is helder in zijn betoog voor de jongeren die zich op zondagmiddag 7 februari verzamelen op de R.K. Begraafplaats St. Laurentius. De `weg van barmhartigheid' die zij gaan als voorbereiding op de
Wereldjongerendagen heeft duidelijke voorgangers in de religieuzen die zich in de steden en elders inzetten voor de zorg en het katholieke onderwijs.
De jongeren steken op de Rotterdamse begraafplaats de handen uit de mouwen en maken de graven schoon van overleden zusters, die bij elkaar vooraan op de begraafplaats rusten. Hun medezusters zijn oud geworden en veelal verhuisd naar moederhuizen elders. Maar nog steeds ligt op verschillende
graven een bos bloemen. Elk graf telt drie namen.
Werken van barmhartigheid
Bisschop Van den Hende maakt een deel van het programma mee. Hij zal in de zomer ook deelnemen aan de WJD-reis naar Krakau. Hij zegt over de voorbereiding op de `weg van barmhartigheid': "Een jongerenbijeenkomst verwacht je niet zonder meer op een kerkhof, zoals vandaag. Maar als je het ziet
in het licht van de werken van barmhartigheid, is het logischer dan je op het eerste gezicht zou denken. Het gebed voor de overledenen is een van de geestelijke werken van barmhartigheid. En het begraven van de doden is een van de lichamelijke werken van barmhartigheid."
Margrit Stijger, lid van het WJD-kernteam, legt uit: "Doden begraven is een werk van barmhartigheid dat misschien niet zo voor hand liggend is. Je denkt misschien eerder aan bijvoorbeeld de Voedselbank als werk van barmhartigheid. Maar we hebben allemaal wel een keer met een begrafenis te
maken gehad. En daar staan we op deze manier tijdens deze verdiepingsbijeenkomst bij stil, op een hele mooie plek."
Een waardige laatste rustplaats
Desiree Buehler, projectcooerdinator M25 van het bisdom: "Deze begraafplaats is ook bijzonder, omdat hij in een aantal gevallen een begrafenis mogelijk maakt voor mensen die de uitvaart anders niet kunnen betalen. Ook worden er vanuit de gemeente mensen begraven die geen familie hebben. Denk
aan daklozen en zwervers. Ieder mens heeft immers recht op een waardige begrafenis. De waardigheid van de mens houdt ook in dat je een lichaam met respect een laatste rustplaats geeft. Dat hoort er wezenlijk bij. In de Kerk wordt ook gebeden voor de mensen die naamloos gestorven zijn."
Tijdens het schoonmaken van de graven vertelt een van de deelneemsters dat het bijzonder is om dit te doen. Een jongen valt haar bij en zegt: "Het is bijzonder. Juist omdat je deze zusters niet kent, is het mooi om dit te doen. Je weet wat zij voor goeds hebben gedaan en kunt iets voor hen
doen." Chris Bergs ondertussen wijst verschillende graven aan van zusters van wie hij vroeger nog les heeft gekregen.
Diaconale inzet religieuzen
Eerder heeft hij de jongeren onderhouden over de diaconale inzet van de religieuzen in de stad. "Hier en op veel andere plekken zijn heel veel religieuzen geweest die allerlei diaconaal werk deden. Als we nu het jaar van barmhartigheid vieren, moeten we zeker denken aan die zusters en ook
natuurlijk aan broeders."
"Barmhartigheid en diaconie zijn geen recente uitvindingen," benadrukt hij en hij wijst op het Sint Franciscus Gasthuis. "Dat was een gasthuis, een ziekenhuis zeggen we nu, dat gerund en gesticht werd door de zusters. En denk aan het Hippolyt Gasthuis in Delft, een klooster annex ziekenhuis.
De zusters leidden er een leven met veel gebed. Het was een streng leven, met zware habijten. En hun hoofdtaak was zieken verzorgen."
De zorg voor de zieken is een van de werken van barmhartigheid die Jezus noemt in het Matteus evangelie. Chris Bergs: "De zieken bezoeken en de zieken verzorgen is wat deze zusters hebben gedaan. En hun dienst zat er nooit op. Ze waren altijd aan het werk, om de liefde Gods. Het idee was: we
dienen de Heer en onze taak is de zieken verplegen."
Ook zijn er zusters begraven die actief waren in het onderwijs, zoals de dominicanessen van Voorschoten en de franciscanessen van Bennebroek. Zij waren gespecialiseerd in onderwijs aan meisjes, varierend van lagere scholen tot kweekscholen voor onderwijzeressen. "Het onderwijs voor de
katholieke kinderen moest goed zijn en zeker ook het onderwijs voor de meisjes. Ook zij waren altijd aan het werk. Ze konden dat doen, omdat ze een communiteit waren. De zuster in de klas kon alle tijd geven aan de kinderen."
'We gaan door op hun fundament'
"Dus we doen nu aan diaconie, maar voor ons zijn er heel veel vrouwen geweest die dat fundament hebben gelegd en ook mannen. We gaan door op hun fundament. Het is heel wat waard als we hun eer betonen en respect. Weet, als je je inzet voor diaconie of voor je M25-groep, dat hier een fundament
ligt van werken van barmhartigheid in de stad."
Nadat rector Walter Broeders nog een inleiding heeft gehouden over de betekenis van de uitvaart en de avondwake, verdelen de jongeren zich in groepen en gaan ze aan het werk. Ze schrobben de graven, maken de kruisen schoon die erop liggen en leggen er in de frisse winterzon verse bloemen op.
Twee voorbijgangers staan even stil en vragen naar de reden van alle activiteit die ze waarnemen. Daarna maken de jongeren nog een ronde over de begraafplaats die enkele bijzondere plekken heeft, zoals de 19de eeuwse arcade met bovengrondse grafkelders, waar ook de eerste bisschop van
Rotterdam, Mgr. Jansen is begraven. De bijeenkomst wordt afgesloten met gebed.
(Foto's: P. van Mulken)