Nieuwe omgevingsmanager Uitbreiding Sluis Eefde

Nieuwsbericht - Gepubliceerd op: 16 februari 2016- Laatste update: 16 februari 2016 14:49 uur

Een wisseling van de wacht binnen het projectteam Uitbreiding Sluis Eefde. Ernst Rijsdijk neemt de taken over van omgevingsmanager Dick van Pijkeren. Een terug- en een vooruitblik.

Bij Rijkswaterstaat is het gebruikelijk dat, in aanloop naar de realisatiefase en tijdens de uitvoering, een projectteam wordt gevormd. Deze mensen zijn gespecialiseerd in het op de markt zetten van het project en de daadwerkelijke bouwwerkzaamheden. Dick van Pijkeren heeft zijn opdracht afgerond. De wensen van betrokkenen en belanghebbenden uit de omgeving zijn geinventariseerd en vertaald naar eisen en richtlijnen voor het aanbestedingsdossier. Ernst Rijsdijk gaat er nu voor zorgen dat de afspraken met de omgeving ook worden nagekomen bij de bouw van de sluis en de landschappelijke herinrichting.

Dick, hoe kijk je terug op je betrokkenheid bij dit project?

`Ik heb er om meerdere redenen veel plezier in gehad. Ik kreeg te maken met een omgeving, die heel erg betrokken was maar niet altijd positief over de voorgeschiedenis. Dat is een uitdaging, niet altijd even leuk, maar juist als omgevingsmanager kan je dan echt je werk doen. En met plezier als blijkt dat de omgeving in de loop van de tijd minder negatief wordt. Ik had ook de beschikking over een deskundig en betrokken team. Samen hebben we in best een korte tijd het omgevingsdossier gereedgemaakt voor de aanbestedingsfase. Dat was mijn opdracht, dus ik kijk er tevreden op terug.'

Toen je aan je opdracht begon kreeg je onder andere te maken met onduidelijkheden in de omgeving en in enkele gevallen dus ook met onvrede. Hoe ben je daarmee omgegaan?

`Het algemene beeld in Eefde is dat men beseft dat de sluis er gaat komen en dat ze eigenlijk gewoon willen beginnen. Maar het bleek ook dat bij een aantal partijen niet voldoende duidelijk is geweest, dat de locatiekeuze van de minister echt een definitieve keuze was. Zij heeft die keuze gemaakt na overleg met diverse regiopartijen. Ik heb daarom vanaf het begin altijd heel duidelijk gesteld dat de sluis er gaat komen en waar die gaat komen. Dat daar op dat moment geen ruimte meer zat voor inspraak. Maar dat het wel mogelijk was om mee te denken over de landschappelijke inrichting.We hebben een informatieavond georganiseerd om duidelijkheid te verschaffen over de plannen, over welke inbreng nog mogelijk was en om een luisterend oor te bieden.'

'Mensen konden zich tijdens diezelfde bijeenkomst meteen aanmelden voor een aantal werksessies over het landschapsplan. Daar hebben bijna 20 mensen gebruik van gemaakt. We zijn daarna ook uitgebreid in gesprek gegaan met direct belanghebbenden om hun wensen te inventariseren voor de sluis. De haalbare wensen zijn vertaald in eisen of richtlijnen voor het aanbestedingsdossier. Voorafgaand aan alle gesprekken hebben we meteen weer de verwachtingen duidelijk neergezet. Er is geen budget voor een gouden randje. Maar er is wel geld om er wat van te maken. Wij wilden dat op zo'n manier doen dat de toekomstige gebruikers er ook echt wat aan hebben.'

`Denken in belangen is essentieel voor een omgevingsmanager. En dan dus zeker niet alleen de belangen van Rijkswaterstaat. Dat we dat oprecht belangrijk vinden is overgekomen en daarna ontstond ook meer begrip en acceptatie. We hebben daarna ook goede afspraken gemaakt over hoe we de komende jaren constructief kunnen blijven samenwerken.'

Hoe ga je om met sterke emoties van betrokkenen?

`Het belangrijkste voor mij is om altijd in gesprek te (blijven) gaan. Ik ga dat nooit uit de weg. Doordat er onduidelijkheid was opgetreden over bepaalde keuzes heb ik zeker in het begin te maken gehad met soms best wel sterke emoties van mensen die heel erg betrokken zijn bij hun omgeving. Logisch dat die emoties er zijn. Hoe je hier als omgevingsmanager mee om moet gaan wordt natuurlijk meegenomen in je opleiding. Ook dat je altijd een zekere afstand moet bewaren, om het niet mee te nemen naar huis.'

`Maar als ik bijvoorbeeld mensen moet vertellen dat ze op termijn hun huis zullen moeten verlaten, dan raakt me dat. Dat blijft een moeilijke boodschap. Ook al weet ik waarvoor we het doen en ook al bieden we de beste begeleiding en compensatie aan. Je probeert natuurlijk je begrip over te brengen. Als er dan echter wordt gevraagd of ik zelf wel eens uit mijn huis ben gezet, sta ik meteen met 10-0 achter. Begrip tonen werkt dan soms averechts, want je kent die emoties gewoon niet. Je kunt het dus niet echt begrijpen. Dan kun je eigenlijk alleen luisteren. Meestal is er in zo'n gesprek ook geen ruimte voor het gesprek over het vervolgproces. Mensen moeten het natuurlijk eerst verwerken voordat we over rechten en plichten kunnen praten.'

Waar ben je het meest trots op?

`Op de complimenten die we kregen van de groep die heeft meegedacht over het landschapsplan. Na de 3 werksessies gaven zij aan erg blij te zijn met hoe wij ze hebben betrokken en tevreden te zijn met het resultaat. Voor mij en mijn team is het natuurlijk ook veel leuker en inspirerender om een plan op te stellen met de toekomstige gebruikers van in dit geval het landschap. Niet alleen weet je dat er straks wordt gerealiseerd waar ook behoefte aan is. Zij kennen het gebied en de omwonenden en komen met ideeen waar wij niet aan denken.'

Dick, wat wil je je opvolger Ernst Rijsdijk meegeven?

`Blijf in gesprek met de omgeving. Ook al heb je niets te vertellen, blijf luisteren. Daarnaast zorg ervoor dat je een sterk omgevingsteam houdt, met deskundigen voor elk aspect van het omgevingsmanagement. Bijvoorbeeld een adviseur conditionering voor de vergunningen en het bodemonderzoek, een jurist, een flora & fauna deskundige en een communicatieadviseur. Je kunt het niet alleen doen. Dat moet je ook niet willen.'

Ernst, wat is jouw achtergrond?

`Mijn interesse heeft altijd bij water gelegen. In al zijn vormen en functionaliteiten. Ik heb in Wageningen `Waterkwaliteit' gestudeerd. Binnen Rijkswaterstaat heb ik jarenlang bij de Dienst IJsselmeergebied gewerkt. Dat is natuurlijk bij uitstek het natte gebied van Nederland. Ik heb ook een aantal jaren bij een uitvoeringsorganisatie van het ministerie van Landbouw gewerkt (Dienst Landelijke Gebied). Mijn meest recente project was een wegproject van Rijkswaterstaat, A12 Ede - Grijsoord. Bij dat project wordt gewerkt met hetzelfde type contract (DBFM: Design, Build, Finance & Maintain) waarmee wij nu ook gaan werken. Dus die leerervaring neem ik mee.'

`In al mijn projecten komt sowieso altijd `Samen dingen maken' terug. Dat zit ook in mijn aard. Ik vind het ook belangrijk om te luisteren naar de belangen, niet alleen naar de standpunten. Zoals Dick ook al aangaf. Dus niet alleen luisteren naar wat er wordt gezegd, maar vooral naar wat er wordt bedoeld.'

Waarom heb je gekozen voor het project `Uitbreiding Sluis Eefde'?

`Sowieso omdat het een waterproject is. Verder reikt het invloedgebied van het sluiscomplex tot ver in Nederland. De bouw van een tweede sluis versterkt bovendien de positie van de regio als logistiek knooppunt binnen de Europese corridor. De impact en belangen van wat we aan het doen zijn, zijn dus groot.'

`Wat het project verder voor mij als omgevingsmanager interessant maakt, naast de betrokken omgeving, is dat er de komende jaren volop gewerkt gaat worden op en rond de Twentekanalen. Niet alleen door Rijkswaterstaat, maar ook door regionale partijen. Het in kaart brengen van raakvlakken en het afstemmen van hinder zijn natuurlijk heel belangrijk en soms best complex. Dat maakt dit project extra bijzonder.'

Waar liggen de komende tijd jouw prioriteiten?

`Samen met het omgevingsteam ga ik er voor zorgen dat wat we hebben afgesproken met de omgeving ook goed bij de te selecteren aannemer terecht komt. En waarborgen dat dit ook wordt uitgevoerd. Door aanwezig te zijn bij de dialooggesprekken, die Rijkswaterstaat voert met potentiele aannemers, kunnen we de gemaakte afspraken toelichten en het gevoel en belang erbij meegeven. Tijdens de dialooggesprekken akkeren we het hele contract door om alle onduidelijkheden weg te kunnen nemen en de puntjes op de i te zetten. In het contract staat onder andere opgenomen dat Rijkswaterstaat veel belang hecht aan een goede, interactieve relatie met belanghebbenden. De geselecteerde aannemer zal ook zeker gebruikmaken van de mogelijkheden om zogeheten specialistische gesprekken te voeren met omgevingspartijen. Dan kunnen standpunten van reeds verwerkte wensen nog een keer zelf worden toegelicht.'

`De aanbestedingsprocedure zal dus een groot deel van mijn tijd in beslag gaan nemen. Daarnaast zijn we ook bezig met de voorbereidingen die nodig zijn voordat we kunnen beginnen met de bouw van de tweede sluis. Dit jaar worden bijvoorbeeld de bomen gekapt. Tot die tijd moeten we het gebied roekenvrij houden. Daarnaast vindt bijvoorbeeld nog bodemonderzoek plaats en zijn er nog diverse vergunningen nodig.'

`Natuurlijk nemen we betrokkenen en belanghebbenden uit de omgeving in alles mee. Een belangrijk communicatiemiddel de komende tijd is deze nieuwsbrief. Die versturen we maandelijks met nieuws over alle Rijkswaterstaat-projecten op en rond de Twentekanalen. Maar we blijven natuurlijk ook persoonlijk in gesprek gaan. Zeker als de aannemer is geselecteerd en het definitieve ontwerp gereed is, zullen we in 2017 iedereen uitgebreid informeren over de plannen, de uitvoeringswijze en de verwachte hinder. Zowel persoonlijk als tijdens een grote informatieavond. Als de uitvoeringswijze bekend is kunnen we ook pas echt gesprekken gaan voeren om de hinder in de regio af te stemmen.'

`Kortom, er is genoeg te doen en ik heb er veel zin in om, samen met mijn team en externe betrokkenen, deze klus te klaren.'

Meer informatie

Meer informatie over het project is te vinden op de projectpagina Twentekanalen: uitbreiding Sluis Eefde.