Kwart van de gemeenten zonder zelfstandig raadsbudget
DEN HAAG - In bijna een kwart van de gemeenten is er in de begroting geen zelfstandige post voor de gemeenteraad die de kosten voor de raad en de ondersteuning van de raad toont. Ruim driekwart van de gemeenten heeft daarentegen een post op de begroting waarin alle kosten voor de gemeenteraad
zijn opgenomen. Dit blijkt uit het onderzoek `Zelfstandig Raadsbudget' dat Overheid in Nederland in opdracht van Raadslid.Nu heeft uitgevoerd. Aan het onderzoek is meegewerkt door 267 griffiers, een respons van 69 procent.
Het reserveren van budget voor de raad is geen exclusief domein voor de gemeenteraad. Uit het onderzoek `Zelfstandig Raadsbudget' blijkt dat in 13 procent van de gemeenten het college van burgemeester en wethouders de voorstellen doet voor het aanpassen van de budgetten voor de gemeenteraad.
In 30 procent van de gemeenten doet het college dat in overleg met presidium, fractievoorzittersoverleg, seniorenconvent en/of griffier.
Het onderzoek `Zelfstandig Raadsbudget' toont verder aan dat er geen eenduidig beeld bestaat binnen gemeenteraden over het reserveren van zelfstandige budgetten voor opleidingen, ondersteuning van de raad en diverse activiteiten van en voor de gemeenteraad. Het onderzoek toont daarmee ook aan
dat het reserveren van aparte begrotingsposten voor de ondersteuning van de raad (griffie, raadscommunicatie, Rekenkamer) en algemene opleidingen voor de raad, raadsleden en griffie nog altijd niet vanzelfsprekend is in alle gemeenten.
Gemeenteraad als zelfstandige begrotingspost
Het grootste deel van de gemeenten (77 procent) heeft een aparte post op de begroting waar de kosten voor de raad zijn ondergebracht. In 22 procent van de gemeenten is er in de begroting geen post opgenomen waar de kosten voor de raad zijn opgenomen.
De personeelskosten voor de griffier en de griffiemedewerkers als belangrijkste ondersteuner van de raad is in 40 procent van de gemeenten op de raadsbegroting ondergebracht. Daarentegen zijn in 59 procent van de gemeenten de personeelskosten van de griffier en griffiemedewerkers in de
algemene begroting opgenomen. Bijna dezelfde verdeling is ook zichtbaar als het gaat om de opleidingskosten voor de griffier en griffiemedewerkers. Opmerkelijk is wel dat 5 procent van de gemeenten niets heeft begroot voor de opleiding van griffiers en griffiemedewerkers.
Zesde deel geen budget voor niet-partijpolitieke scholing raadsleden
De kosten voor niet-partijpolitieke scholing van de gemeenteraadsleden en van de raad is in 40 procent van de gemeenten terug te vinden in de specifieke raadsbegroting. Echter, in 43 procent van de gemeenten zijn deze kosten in de algemene begroting van de gemeente verwerkt. Opvallend is dat
15 procent van de gemeenten de kosten voor niet-partijpolitieke scholing van de gemeenteraadsleden en de raad nergens heeft begroot.
Niet-partijpolitieke scholing van de raadsleden komt, onder meer dankzij de inspanningen van Raadslid.Nu, ten laste van de gemeente. Dit recht op vergoeding van de kosten voor niet-partijpolitieke opleiding voor raadsleden is met ingang van 1 juli 2014 vastgelegd in het rechtspositiebesluit
raads- en commissieleden dat op 20 juni 2014 gepubliceerd is in het Staatsblad. Voor meer achtergrondinformatie daarover klik hier om het bericht daarover te lezen.
Kosten griffie en rekenkamer
Het budget van de griffie is in net iets meer dan de helft (56 procent) van de gemeenten onder de raad geplaatst. In bijna een derde deel van de gemeenten (31 procent) is het budget van de griffie in de begroting onder de algemene bestuurskosten van de gemeente opgenomen. In 4 procent van de
gemeenten zijn de kosten voor de griffie ondergebracht onder de ambtelijke organisatie van de gemeente.
Het budget voor de Rekenkamer is in 63 procent van de gemeenten onder de raad geplaatst. Maar in 28 procent van de gemeenten is het budget voor de Rekenkamer onder de algemene bestuurskosten ondergebracht.
Uit het onderzoek, uitgevoerd door Overheid in Nederland, blijkt verder dat de helft van de griffiers van mening is dat de kosten van de gemeenteraad en de ondersteuning van de gemeenteraad niet moeten worden ondergebracht in de algemene bestuurskosten van de gemeente. Een deelnemer aan het
onderzoek zegt hierover: `In het kader van de onafhankelijkheid van de raad en daarmee van de griffie is het beter dit apart onder te brengen. De raad gaat daar zelf over'. Slechts een vijfde deel van de griffiers geeft wel aan van mening te zijn dat dergelijke kosten moeten worden
ondergebracht in de algemene bestuurskosten van de gemeente. `Waarom zou het uitgesplitst moeten worden in een aparte begroting? In de productenraming is het al gedetailleerd en dat werkt voor mij prima'.
Zeggenschap van college over raadsbudget
Slechts in 15 procent van de gemeenten doet de raad zelf de voorstellen in geval van overschrijding van de raadsbudgetten. Meest voorkomende is dat het presidium de voorstellen doet tot aanpassingen van de raadsbudgetten (42 procent van de gemeenten). In bijna een derde deel van de gemeenten
(30 procent) worden de voorstellen tot aanpassing van het raadsbudget gedaan door een combinatie van college in overleg met presidium, fractievoorzittersoverleg, seniorenconvent en/of griffier.
Een overgrote meerderheid van de griffiers (71 procent) geeft aan dat het college niet deelneemt aan een discussie in de raad over de raadsbudgetten. Echter, in een kwart van de gemeenten wordt het college wel betrokken bij een dergelijke discussie over het aanpassen van de raadsbudgetten.
Tevens blijkt dat in 52 procent van de gemeenten het college voorstellen tot verlagen van het raadsbudget doet. In een krappe minderheid (44 procent) van de gemeenten heeft het college zich er buiten gehouden en geen voorstellen gedaan voor het verlagen van het raadsbudget.
Project Zelfstandig Raadsbudget
Raadslid.Nu heeft het onderzoek over het "Zelfstandig Raadsbudget" uitgevoerd om zo een bijdrage te leveren aan de bewustwording van de raad over de eigen rol en positie en over het belang van ondersteuning en opleiding voor de raad als hoogste bestuursorgaan van de gemeente. De commissie
openbaar bestuur van de Vereniging van Griffiers heeft meegewerkt aan het opstellen van de vragen en de resultaten van de enquete zijn met deze commissie besproken. De verantwoordelijkheid voor de resultaten en het onderzoek berust bij Raadslid.Nu.
Raadslid.Nu zal de komende maanden met berichten op de website en informatie in brieven aan de raad aandacht vragen voor het thema `Zelfstandig Raadsbudget'. Dit is het eerste bericht over de onderzoeksresultaten uit het rapport `Zelfstandig Raadsbudget'.
Bron: Raadslid.Nu, de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden, 17 maart 2016.
Social media: Raadslid.Nu is ook te volgen op Twitter (@RaadslidNu), Facebook en LinkedIn.
Raadslid.Nu is de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden en staat voor een sterke en krachtige positie van gemeenteraden ten behoeve van het functioneren van de lokale democratie.
Wist u dat sinds de wijziging van het rechtspositiebesluit voor raads- en commissieleden, de gemeente de contributie van de beroepsvereniging vergoedt, waarvan een raadslid in verband met de uitoefening van zijn functie lid is.
Nog geen lid van de vereniging? Een collectief lidmaatschap kost maar 35 euro per persoon en commissieleden en fractieondersteuners vallen, wanneer zij ook aangemeld zijn, binnen een collectief lidmaatschap. Het individueel lidmaatschap kost 75 euro. Aanmelden kan hier!