`Europa'-referendum
5 april 2016
Den Haag
6 april mogen we in een raadgevend referendum onze mening geven over het associatieverdrag van de Europese Unie en Oekraine. Voor veel mensen gaat het vooral om een stem voor of tegen Europa, ook al is dat niet de vraag.
Proefreferendum
In 1952 organiseert de Nederlandse Raad der Europese Beweging een proefreferendum in de steden Bolsward en Delft. Stemmers kunnen ja of nee antwoorden op de volgende vraag: 'Meent U, dat de Europese volkeren bepaalde gemeenschappelijke belangen voortaan gezamenlijk dienen te behartigen, en
wenst u daartoe een VERENIGD EUROPA onder een EUROPESE OVERHEID met een DEMOCRATISCHE VERTEGENWOORDIGING te omschrijven in een EUROPESE GRONDWET?'
Europese Beweging voor de Europese idee
De Europese Beweging vindt in 1952 dat het streven naar een Europese federatie al verder is dan het stadium van plannenmakerij, het is volgens de Beweging al gedeeltelijke realiteit. De Europese Beweging wil de voordelen en de offers die dit voor individu en staat met zich meebrengt duidelijk
maken. Maar vooral de bevolking winnen voor `de Europese idee'.
Campagne voor Europa
De Europese Beweging voert in 1952 een uitgebreide campagne om kiezers voor Europa te laten stemmen. Posters, brochures, vlaggen, oproepkaarten met slogans als `Een Europa of geen Europa' , `Europa heeft nog alle kans....maar NIET alle tijd!', `Zorgt u dat Europa niet te laat komt? of `De hele
wereld kijkt naar U zoudt u dan falen?' wordt ingespeeld op de dreiging van het communisme waar volgens de Europese Beweging alleen een verenigd Europa een antwoord op kan zijn.
Kritische geluiden
In het archief van de Europese Beweging in Nederland zijn naast adhesiebetuigingen ook berichten en vragen te vinden van mensen die kritische kanttekeningen bij een federaal Europa zetten: `Welke waarborg kan men ons geven dat er maar bepaalde aspecten Europees gezien zullen worden? En dat ons
land niet overheerst zal worden door grotere staten in een Europese Federatie?' `Ondanks alle voorlichting zal het vraagstuk der Europese integratie voor velen dermate gecompliceerd zijn dat een overtuigd ja of nee niet gegeven kan worden.' Denkt u dat het mogelijk is alle volken van Europa
met hun zo zeer verschillende opvattingen, mentaliteit enz. samen te bundelen in een grondwet? `
Een overtuigende uitslag: voor Europa
De propaganda en de tijdgeest werken mee. De opkomst bij het referendum is hoog, de uitslag duidelijk. In Delft gaat 75 procent van de stemgerechtigden naar het stemlokaal. Van hen zegt 93 procent ja tegen de instelling van een Europese grondwet. Bolsward overtreft die cijfers met een opkomst
van 88 procent en 96 procent ja-stemmers.
Europese gezindheid
De Europese Beweging ziet de uitslag als maatstaf voor de Europese gezindheid van Nederland en denkt dat in 1954 de eerste Europese verkiezingen worden gehouden. Maar zo snel zou de Europese eenwording niet gaan, pas in 1979 zijn er verkiezingen voor het
Europees parlement. Bij het laatste `Europa'- referendum in 2005 stemt 61,6% van de Nederlandse kiezers tegen de Europese grondwet. Het aanvankelijk grote enthousiasme voor Europa is met de jaren behoorlijk gedaald.
Nationaal Archief
2.19.109 Europese Beweging in Nederland