Raadswerk is maatwerk: nieuw instrument voor verbeteren lokale democ..
PERSBERICHT 18 april 2016 - Onderzoekers van de Tilburgse School voor Politiek en Bestuur hebben in opdracht van Raadslid.Nu een instrument ontwikkeld waarmee gemeenteraadsleden de kwaliteit van de lokale democratie kunnen verbeteren. Aan de hand van een `democratische thermometer' kan de
lokale situatie worden geanalyseerd. Het instrument levert suggesties op voor alternatieve vormen van democratie.
Gemeenteraadsleden maken steeds meer gebruik van andere vormen van democratie dan de representatieve democratie, zoals burgerparticipatie (bijvoorbeeld in Eindhoven), lokale referenda (zoals in Groningen) en experimenten met loting (G1000 Amersfoort). Dat heeft onder meer te maken met dalende
opkomstcijfers bij lokale verkiezingen, afnemende ledenaantallen van politieke partijen en tanend vertrouwen in politici. Maar wat is de beste methode als het gaat om alternatieve vormen van democratie?
Democratische thermometer
Onderzoekers van de Tilburgse School voor Politiek en Bestuur ontwikkelden op grond van case studies en wetenschappelijke literatuur een `democratische thermometer' om de situatie in een gemeente te analyseren. In dit analysemodel (zie figuur) is te zien hoe vijf alternatieve vormen van
democratie scoren op vijf aspecten van democratie. Afhankelijk van het democratische probleem dat wordt geidentificeerd met het model, kan gekozen worden voor een passend(er) instrument.
Thermometer Raadswerk is maatwerk
Uit het model volgt bijvoorbeeld dat als de gemeenteraad moeite heeft om burgers invloed te geven, een lokaal referendum daar een oplossing voor kan zijn. De andere democratievormen uit het model kunnen er ook aan bijdragen, maar in mindere mate.
Maatwerk
Democratie is maatwerk, stellen de onderzoekers: iedere vorm heeft sterke en zwakke kanten. Raadsleden moeten zich daarvan bewust zijn en er gebruik van maken.
De onderzoekers bevelen gemeenteraden aan om niet zozeer te gaan discussieren over de wenselijkheid van bepaalde democratische instrumenten, maar om onderling en met de lokale gemeenschap in gesprek te gaan over de kwaliteit van de lokale democratie aan de hand van de vijf aspecten van
democratie in het analysemodel. Op die manier kan een discussie op gang komen over de vraag of de eigen lokale democratie verbetering behoeft en zo ja, op welk punt.
Het rapport Raadswerk is Maatwerk van de Tilburgse School voor Politiek en Bestuur is beschikbaar op de website van Raadslid.Nu (pdf).