Het ministerie van Onderwijs schiet een Zuid-Hollandse stichting voor basisonderwijs te hulp door de rijksbijdrage vervroegd over te maken. De instelling met 1.800 leerlingen en zo'n 170 medewerkers in onder meer Lisse, Noordwijk en Sassenheim moest voor de tweede keer in zes maanden dreigende betalingsproblemen het hoofd bieden.

Het gaat om de stichting voor protestants-christelijk primair onderwijs (PCPO) Duin- en Bollenstreek, die sinds april 2013 bij de Onderwijsinspectie onder verscherpt toezicht staat. Dankzij een kasschuif van circa acht ton - rijksbijdrage die de stichting later zou ontvangen wordt naar voren gehaald - kan het schoolbestuur volgende maand salarissen en vakantiegeld uitbetalen.

Daarmee is volgens interim-bestuurder Jan van den Berg, die half december werd aangetrokken om orde op zaken te stellen, de acute geldnood achter de rug. De kasschuif geldt als een tijdelijke overbrugging; vanaf november zal PCPO het geld in termijnen terugstorten.

Vertrouwen

Van den Berg zegt dat Den Haag vorige week het sein op groen zette. Een voorwaarde was dat het bestuur maatregelen zou nemen om de bedrijfsvoering onder controle te krijgen. "Het ministerie heeft vertrouwen in onze aanpak", aldus Van den Berg.

Een woordvoerder van het ministerie van Onderwijs zegt: "Wij zijn erbij betrokken om te kijken hoe we het onderwijs kunnen waarborgen. Leerlingen mogen niet de dupe worden van de financiele situatie. Het schoolbestuur zal de exploitatie zelf op orde moeten zien te brengen."

De stichting voert een reorganisatie door waarbij de komende maanden een vijfde van het totale personeel eruit moet: twintig voltijdbanen, circa veertig medewerkers. De bonden werden opgetrommeld voor een sociaal plan om gedwongen ontslagen zoveel mogelijk te voorkomen, nadat de stichting eind vorig jaar mede door jarenlang dalende leerlingaantallen op de drempel van een faillissement was beland.

Krediet

In november 2015 bleek namelijk dat zonder ingrijpen de salarissen van december niet meer betaald zouden kunnen worden. De stichting zat tegen de kredietlimiet van 1 miljoen euro aan die het heeft bij het ministerie van Financien. Een interim-controller werd aangesteld en de toenmalige bestuurder moest plaatsmaken voor interim-manager Van den Berg. Onder meer door rekeningen op te schuiven wist de stichting de jaarwisseling te halen.

Het vorige bestuur slaagde er jarenlang maar niet in grip te krijgen op de exploitatie. Door forse verliezen verdampte het eigen vermogen tussen 2009 en 2011 nagenoeg volledig. Tegelijkertijd bleef het aantal leerlingen sneller dalen dan gedacht, en wist het bestuur onvoldoende in de uitgaven te snijden. Doordat de stichting schatkistbankierde en een miljoen euro rood mocht staat bij het Rijk, duurde het nog lange tijd voordat de betalingsnood zich aandiende.

Rapport

De PCPO-leiding verkeek zich almaar op de aanhoudende tekorten. De begroting van 2015 geeft een `volledig onjuist beeld', zo beschrijft het reorganisatieplan van afgelopen februari. Waar de stichting een nul onder de streep verwachtte, is vorig jaar naar verwachting afgesloten met een verlies van een half miljoen euro. Daarmee komt het eigen vermogen 760 duizend euro in de min. Voor 2016 werd, zonder de ingrijpende reorganisatie, een tekort verwacht van acht ton.

Sinds april 2013 staat PCPO onder verscherpt toezicht van de Onderwijsinspectie. Die stelde sindsdien elk voorjaar een rapport op over de stand van zaken, op basis van door het bestuur verstrekte cijfers. Zagen de prognoses er een jaar gelden nog precair maar hoopvol uit, in het rapport van afgelopen maart concludeert de inspectie dat een faillissement nabij kan zijn. "Dat was toen inderdaad de situatie", reageert Van den Berg. "Maar nu niet meer."