Op maat gemaakte kankerbehandeling sneller beschikbaar dankzij nieuw..
Op maat gemaakte kankerbehandeling sneller beschikbaar dankzij nieuwe techniek
29 april 2016
Een nieuwe methode waarmee op maat gemaakte kankerbehandelingen vooraf te bestuderen zijn, is succesvol op de markt gebracht. De methode maakt patientenweefsel beter geschikt voor extreem nauwkeurige eiwitanalyses, en werd ontwikkeld in een STW-project aan het Erasmus MC. De Utrechtse start-up
Pepscope stelt de techniek nu beschikbaar voor medisch-onderzoekers.
Een op maat gemaakte behandeling tegen kanker komt een stuk dichterbij. Met een nieuwe techniek kunnen kankeronderzoekers gemakkelijker vaststellen welke processen in kankerweefsel bij een bepaalde patient zijn ontspoord. De screeningmethode richt zich op het in kaart brengen van een groep
eiwitten genaamd proteinekinases, en werd ontwikkeld in een STW-project onder leiding van dr. Theo Luider, verbonden aan het Erasmus MC
Proteinekinases zijn betrokken bij zeer veel processen in het lichaam. Ze geven op specifieke wijze energierijke fosfaatgroepen door aan andere moleculen die een rol spelen bij bijvoorbeeld DNA-reparatie, eiwitregulatie en het transport van stoffen in de cellen. Soms kan de aanmaak en
regulatie proteinekinases echter ontsporen, waardoor processen in de cel verstoord raken en tumorvorming kan ontstaan.
Bijwerkingen
Kankeronderzoekers zijn dan ook zeer geinteresseerd in mogelijkheden om ontspoorde proteinekinases in toom te houden. Inmiddels zijn daarvoor diverse kankermedicijnen beschikbaar, maar die leiden lang niet altijd tot een effectieve behandeling. De medicijnen remmen namelijk meestal een
specifiek type kinase, terwijl niet altijd bekend is welke kinases precies zijn ontspoord. Andere kankermedicijnen remmen juist een brede groep kinases, en pakken niet specifiek het ontspoorde eiwit aan. Het gevolg is dat een behandeling uiteindelijk geen effect kan hebben, maar wel forse
bijwerkingen met zich meebrengt.
Om te weten op welke kinases ze zich dan wel dienen te richten, moeten onderzoekers een soort overzichtsplaatje maken van alle kinasevarianten van een patient. Op basis van zo'n plaatje, ook wel proteinekinase-profiel genaamd, kunnen onderzoekers achterhalen welke kinases zijn ontspoord.
Voorbehandelen
Hoewel dit zogeheten kinase-profiling al wordt toegepast, blijkt het niet eenvoudig om weefsel van patienten hiervoor geschikt te maken. Het STW-project van Luider maakte duidelijk hoe je monsters moet voorbehandelen om het kinaseprofiel op te stellen met massaspectrometrie.
De Utrechtse start-up Pepscope, die onder meer kinaseprofielen opstelt voor kankeronderzoekers, maakt die kennis nu beschikbaar. Onderzoekers die door Pepscope een kinase-profiel willen laten opstellen, krijgen van het bedrijf nauwkeurige instructies waarmee ze hun monsters optimaal geschikt
kunnen maken voor analyse.
Effectievere behandeling
`Dit kan een interessante mogelijkheid zijn voor medicijnfabrikanten', zegt Sandor Snoeijers, zakelijk leider van Pepscope. `Zij kunnen nu in weefsel en in een celkweek vaststellen of een bepaald medicijn dat zij ontwikkelen daadwerkelijk geschikt is voor het kinaseprofiel dat zij voor ogen
hebben. Zo wordt in een nog vroeger stadium van de ontwikkeling duidelijk of het medicijn werkzaam zal zijn.'
Uiteindelijk hebben patienten baat bij deze ontwikkeling, aldus Snoeijers. `Kankermedicijnen kunnen hierdoor nog specifieker worden, en efficienter worden getest. Dat kan leiden tot effectievere behandelingen met zo min mogelijk bijwerkingen.'
Contactpersoon
[IMG]
Kirsten Ampt