11 MEI 16. Een experimenteel antiviraal middel tegen hepatitis C vertraagt de ontwikkeling van een infectie met het zikavirus bij muizen. Zo blijkt uit onderzoek van Leuvense onderzoekers onder leiding van viroloog Johan Neyts.

"Het zikavirus wordt overgedragen door de tijgermug. Slechts twintig procent van de mensen die geinfecteerd zijn, wordt ziek", legt professor Neyts uit. "De meest voorkomende symptomen, die ongeveer een week duren, zijn koorts, vermoeidheid, gewrichts- en spierpijn, huiduitslag en rode ogen. Een klein deel van de geinfecteerde mensen ontwikkelen nadien het Guillain-Barre-syndroom, met spierzwakte en tijdelijke verlamming tot gevolg. In sommige gevallen vergt dat beademing van de patient. Maar het meest verontrustend is dat zwangere vrouwen die de infectie doormaken, het virus kunnen doorgeven aan de foetus. Als gevolg hiervan wordt een klein percentage van de baby's geboren met microcefalie, een aandoening van het centrale zenuwstelsel waarbij het kind een te kleine schedel en te kleine hersenen heeft. In ernstige gevallen groeien deze kinderen op met zware fysieke en mentale handicaps."

Nadat het virus uitbrak op eilanden in de Stille Zuidzee en zich in 2015 en 2016 snel verspreidde naar Zuid- en Centraal-Amerika en de Caraiben, riep de Wereldgezondheidsorganisatie in februari 2016 de noodtoestand uit om de epidemie zo snel mogelijk te kunnen indijken. Er is immers nog geen vaccin of antiviraal middel beschikbaar om een infectie te voorkomen of behandelen.

Het laboratorium van professor Neyts ontwikkelde vroeger al werkzame antivirale middelen tegen het hepatitis C virus. "Omdat het zikavirus verwant is aan het hepatitis C virus, bestudeerden we of remmers van het hepatitis C virus ook de vermenigvuldiging van het zikavirus in menselijke cellen tegengaan. We identificeerden minstens een experimenteel middel dat werkzaam is tegen het zikavirus."

De virusremmer werd ook ingezet bij proefdieren. "Hiervoor maakten we gebruik van muizen met een defect in de aangeboren immuniteit. Als deze muizen geinfecteerd worden met het zikavirus, ontwikkelen ze een aantal van de symptomen die we ook bij mensen zien. Wanneer we deze dieren behandelen met de hepatitis C virusremmer, zien we dat de ontwikkeling van de ziekte vertraagt." Genezen doen deze muizen niet, wegens hun defect immuunsysteem. "Het experimenteel middel tegen hepatitis C is nog niet heel krachtig. Dit onderzoek opent wel belangrijke nieuwe perspectieven: we kunnen nu ook de werkzaamheid van andere veelbelovende virusremmers en vaccins tegen het zikavirus testen."

Contact: Professor Johan Neyts, Faculteit Geneeskunde, Laboratorium Virologie en Chemotherapie (Rega Instituut)

Meer info: De volledige tekst van de studie "The Viral Polymerase Inhibitor 7-Deaza-2'-C-Methyladenosine Is a Potent Inhibitor of In Vitro Zika Virus Replication and Delays Disease Progression in a Robust Mouse Infection Model" door Joanna Zmurko, Rafael Marques, Dominique Schols, Erik Verbeken, Suzanne Kaptein en Johan Neyts is beschikbaar op de website van de journal PLoS Neglected Tropical Diseases: http://www.plosntds.org/article/info:doi/10.1371/journal.pntd.0004695.

Website van de onderzoekseenheid http://rega.kuleuven.be/cmt/jn of www.antivirals.be