12 mei 2016 Romeinse wachttoren op plek in Opheusden met nog meer hi..
Op vrijdag 6 mei is de Romeinse wachttoren aan de dijk bij Fort de Spees officieel geopend. Onder de genodigden waren gedeputeerde mevrouw Josan Meijers van Provincie Gelderland en wethouder Herman Gerritsen.
Opening Romeinse wachttoren
Opening Romeinse wachttoren
Een Romeinse notenboom, de Bella Maria, is geplant
Opening Romeinse wachttoren
en op de wachttoren was het genieten van het spectaculaire uitzicht over de Nederrijn en de Grebbelinie aan de andere kant van de rivier.
Opening Romeinse wachttoren
Opening Romeinse wachttoren
De Linie
De eigenaar van het fort en van de naastgelegen camping De Linie, Henk Brienissen, bouwde de wachttoren na. In de weekends bij mooi weer is deze te beklimmen en zo mogelijk vertelt Henk over de bijzondere geschiedenis van dit stuk land. Er zijn ook folders en boekjes, koffie, thee, fris en
ijs. En wie er geen genoeg van kan krijgen, die kan overnachten op camping De Linie, in een huisje of trekkershut of in de eigen tent of caravan. Meer informatie: www.campingdelinie.nl.
Geschiedenis
In de afgelopen jaren is de geschiedenis van dit stuk land voor het voetlicht gebracht. Agrarische Natuurvereniging De Lingestreek zette een aantal jaren geleden een 27-kilometerlange wandelroute uit die de Grebbelinie met de dijk in Ochten verbindt. Een aantal agrariers nam het fort
onderhanden, daarbij geadviseerd door de Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging en de vereniging voor veldbiologie. Op de route kwamen kunstwerken van Gerry van der Velden uit Zoelen: `De Wachter' die bij De Spees richting Grebbeberg kijkt, `De Verrekijker' tegenover het Eldikse
Veld bij de Linge en `De Hand' bij de dijk bij rijksweg A15.
Man met verrekijker
Hand bij A15
Folkert Schuurman van de Historische Kring Kesteren en Omstreken maakte in 2013 een boekje voor de lagere scholen.
Boekje De Spees
Over het Hoornwerk aan de Spees
In 1799-1900 werd een verdedigingswerk aangelegd bij `De Spees' tussen Kesteren en Opheusden. De Spees is een landschapsnaam die verwijst naar een spiesvormig perceel, gevormd door de aansluiting van de Marsdijk en de Rijnbandijk. Het doel van de fortificatie was het afsluiten van de
Rijnbandijk voor vijandelijke troepen in de Bataafs-Franse tijd. Op de wallen was ruimte voor 14 kanonnen en een houwitser. (Een houwitser is een stuk artillerie. Het is een vorm van krombaangeschut of worpgeschut genoemd, in tegenstelling tot vlakbaangeschut zoals het kanon, dat projectielen
bijna horizontaal afvuurt. Houwitsers kunnen projectielen tot 30 kilometer ver afschieten. Een voorbeeld van een grote houwitser is Dikke Bertha).
Omdat men verwachtte dat de vijand uit het oosten zou komen, besloot men geen groot fort aan te leggen maar een hoornwerk dat op een toegang - de dijk - was gericht. Nadat de legers van Pruisen, Rusland en Oostenrijk door Frankrijk waren verslagen, gaf men in 1809 de verdedigingswerken over
aan de natuur.
1940 Betuwestelling
In 1939 ging de verlengde Grebbelinie in de Neder-Betuwe opnieuw een rol spelen in de landsverdediging onder de naam `Betuwestellng'. Het Hoornwerk aan de Spees vormde hiervan de meest noordelijke fortificatie. De brigade moest de ruim vier kilometer lange linie tussen Ochten en Kesteren
verdedigen met ongeveer 7.000 man. De wallen werden met loopgraven en betonnen kazematten versterkt. Men slaagde er niet in om het voorterrein tussen De Spees en de spoorlijn onder water te zetten. Daarom kwam hier een extra serie kazematten. Tijdens de meidagen van 1940 wisten de verdedigers
aanvallen af te slaan in de voorposten.
Bij Ochten drong een Duits bataljon door tot de frontlijn, maar wist geen doorbraak te forceren. Op 13 mei trok Brigade A. zich om 10.00uur terug op de Waal-Lingestelling bij Vianen. In 1944 nam het Duitse leger de Betuwestelling in gebruik na operatie Market Garden. Vrij kort na de Tweede
Wereldoorlog werd een groot deel van de linie afgegraven tijdens ruilverkavelingen. Het Hoornwerk aan de Spees is nu het best bewaarde element van de verlengde Grebbelinie.
De Grebbelinie is een waterlinie op de grens van Utrecht en Gelderland. De linie werd aangelegd vanaf november 1744 en ontwikkelde zich gaandeweg van vertragingslinie tot hoofdverdedigingslinie waar 50.000 militairen waren opgesteld tijdens de meidagen van 1940. Talrijke kazematten, bunkers,
versperringen, forten, dijken en sluizen herinneren aan 200 jaar vestinggeschiedenis tussen Waal en Zuiderzee.