Snel testen op tuberculose

12 mei 2016 | PERSBERICHT

Een test die snel duidelijk maakt wie tuberculose heeft. Om dit te ontwikkelen, heeft het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) onlangs een subsidie van bijna 1 miljoen euro gekregen van het European & Developing Countries Clinical Trials Partnership (EDCTP).

Deze organisatie trekt een subsidie van in totaal 3 miljoen euro uit. Het gros van het geld gaat naar Afrikaanse onderzoeksinstituten. Het EDCTP wil dat er snel betere medicijnen, diagnostische tests en vaccines op de markt komen voor ziektes die veel voorkomen in derdewereldlanden. Een van deze ziektes is tuberculose (tbc). "Zo'n 9,8 miljoen mensen krijgen elk jaar tuberculose. Jaarlijks overlijden 1,5 miljoen mensen aan de ziekte", zegt prof. Tom Ottenhoff van de afdeling Infectieziekten. "Het komt vooral voor in de sub-Sahara, Azie en Zuid-Amerika", vult prof. Annemieke Geluk hem aan. "Daar zijn verreweg de meeste tbc-patienten."

Bacterie

Het tweetal van de afdeling Infectieziekten heeft de subsidie binnengehaald met dr. Paul Corstjens van de afdeling Moleculaire Celbiologie. "Tuberculose is op zich goed te behandelen. Tenminste, als de bacterie die het lichaam is binnengedrongen niet resistent is. Het grote probleem is om de ziekte bij iemand vast te stellen", legt Ottenhoff uit. "Er wordt nu gebruikgemaakt van een klassieke methode, waarbij de bacterie die tuberculose veroorzaakt wordt aangetoond. Zo'n test duurt lang en geeft vaak ten onrechte een negatieve uitslag."

Nieuwe test

Met de nieuwe test wordt het bloed van een mogelijke tbc-patient onderzocht op de aanwezigheid van een handjevol stoffen, zogenoemde biomarkers."Als iemand tuberculose heeft, komen bepaalde stoffen in het lichaam meer of juist minder voor dan bij een gezond persoon", aldus Corstjens. "Daarom doen wij een vingerprik bij een patient en meten hierin de concentratie van deze stoffen op een specifieke teststrip. Het is te vergelijken met een zwangerschapstest. Wij kunnen op deze manier bepalen of uitsluiten of het zinvol is om iemand door te verwijzen voor een uitgebreidere diagnose of voor een tbc-behandeling. De test is effectief en snel: binnen een uur is de uitslag bekend."

Ontwerpen

LUMC'ers zijn al enige tijd bezig met het ontwerpen van deze test. De nieuwe subsidie geeft daar de komende drie jaar een extra impuls aan. Is de test straks te koop in de winkel? "Nee, de komende tijd nog niet", zegt Geluk. "We gaan het geld gebruiken om de test te optimaliseren. Als een bedrijf er vervolgens interesse in heeft, zou dat mooi zijn. Dan kan deze diagnostische test op grotere schaal worden geproduceerd."