Steun van familie en vrienden belangrijk bij voorkomen van tienerdep..


20 mei 2016

Jongeren die in problematische familieomstandigheden zijn opgegroeid worden vaker gepest op school dan hun leeftijdsgenoten. Dat blijkt uit een studie naar het belang van vriendschappen en steun van familie in het helpen voorkomen van depressies bij tieners. Het artikel van psychologe
Anne-Laura van Harmelen kwam tot stand aan de Universiteit van Cambridge met NWO-financiering uit het programma Rubicon en is gepubliceerd in het openaccesstijdschrift PLoS ONE.

Eenzame jongeren peinzend op bankjes van treinperronFoto: Hollandse Hoogte

De adolescentie is een belangrijk moment in de ontwikkeling van een individu. In deze periode beginnen sommige tieners tekenen van ernstige depressie vertonen. Een van de belangrijkste risicofactoren voor depressie in de adolescentie is tegenslag binnen het gezin tijdens de kindertijd, zoals
een slechte opvoeding en het gebrek aan affectie of emotioneel, fysiek of seksueel misbruik. Ook financiele problemen binnen het gezin of het verlies van een familielid kan gevolgen hebben. Een andere belangrijke risicofactor voor depressie is pesten door leeftijdgenoten. De combinatie van
tegenslag binnen het gezin en pesten door vriendjes wordt geassocieerd met verhoogde ernst van de depressiesymptomen.

Eerdere studies suggereren dat vriendschappen en ondersteuning door familie kunnen bijdragen aan bescherming van jongeren tegen depressie wanneer zij zijn gepest en een problematische jeugd hebben ondergaan. Er was echter nog niet eerder onderzoek verricht naar de kans op een depressie bij de
adolescent ten gevolge van het complexe samenspel van `moeilijke jeugd', tegenslag en pesten aan de ene kant, en gezinssteun en vriendschappen aan de andere kant.

Depressieve symptomen

Anne-Laura van Harmelen en onderzoekers van de afdeling Psychiatrie van de Universiteit van Cambridge bestudeerden bijna 800 tieners (322 jongens en 449 meisjes). Zij gebruikte wiskundige modellen om de impact van vriendschappen en familiesteun op pubers van 14 jaar, die op de leeftijd van 17
jaar depressieve symptomen vertoonden en die eerder familietegenslag hadden ondergaan en waren gepest op de lagere school. Van Harmelen vond dat adolescenten die een moeilijke vroege jeugd hadden gehad meer kans hadden om gepest te worden op school, en minder snel steun van het gezin of
vriendschappen tijdens de adolescentie ontvingen.

Van Harmelen: `In feite vonden we een sterke relatie tussen opgroeien in een negatieve omgeving en het object zijn van pesten op de lagere school. Dit zet deze kinderen op een dubbele achterstand. Ze hebben meer kans op ernstige symptomen van depressie in hun late tienerjaren.'

Jongens die waren gepest ontwikkelen in de adolescentie minder snel sterke vriendschappen dan meisjes. Volgens de onderzoekers worden jongens erger gepest dan meisjes of zijn ze gevoeliger voor pesterijen.

Meer informatie

Anne-Laura van Harmelen (1982) werkt als onderzoeker aan de University of Cambridge, Department of Psychiatry, Developmental and Lifecourse Psychiatry Group, dankzij financiering uit het programma Rubicon.

* Artikel `Friendships and Family Support Reduce Subsequent Depressive Symptoms in At-Risk Adolescents'
* Project in de projectendatabase

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Bron: Universiteit van Cambridge