Als sluitstuk van het CDA-congres interviewden Rien Fraanje (directeur van het Wetenschappelijk Instituut voor het CDA) en Sywert van Lienden (onder andere bekend als de initiatiefnemer van de G500) Jonathan Holslag en Wopke Hoekstra. Jonathan Holslag is hoogleraar Internationale Politiek aan de Vrije Universiteit van Brussel en gespecialiseerd in de verhouding tussen Azie en Europa. Hij schreef een aantal belangwekkende boeken, zoals China's coming war with Asia en De kracht van het paradijs. Wopke Hoekstra is senator voor het CDA en programmamaker van het volgende CDA-verkiezingsprogramma.

Holslag bracht vorig jaar de essy Vlaanderen 2055 uit, een essay waarin hij een toekomstperspectief voor Vlaanderen schetst. Voor Vlaanderen en voor Nederland geldt dat het enerzijds gebieden zijn die tot de welvarendste delen van de wereld behoren, maar dat de welvaart er onder druk staat en veel mensen een gevoel van onbehagen ervaren. Niet alleen de welvaart, maar ook het welzijn staat onder druk. Veel mensen kampen met gevoelens van vervreemding en vereenzaming. Holslag: `Het is moeilijk uit te drukken wat mensen nog bindt in het dagelijks leven.'

Hoekstra herkent de zorgen. `Het is opvallend om te zien dat Nederlanders zich nog steeds zorgen maken over zaken als normen en waarden. Dat heeft veel meer met welzijn dan met welvaart te maken.' Holslag: `Of mensen gelukkig zijn hangt van veel meer factoren af dan materiele welvaart. Wie uiteindelijk niet het gevoel heeft een bepaalde bestemming te hebben, is niet gelukkig. Mensen willen iets betekenen. Je maakt mensen niet gelukkig met meer geld of spullen, wat wel helpt is hen verantwoordelijkheid te schenken.' Hij pleit voor `betekenisvolle vooruitgang'. De economische groei en technologische vooruitgang waren de afgelopen decennia wereldwijd ronduit spectaculair, maar de impact op ons welbevinden wordt relatief kleiner en kleiner. Hoekstra herkent tegelijkertijd een `hunkering naar saamhorigheid'.

De vier heren waren het erover eens dat `terugplooien naar vroeger' geen optie is. Holslag: `Je moet hoe dan ook verder bouwen, onder andere nadenken over hoe je de democratie opnieuw kunt laten florereren en hoe je de samenleving kunt versterken. Ik zie dat allemaal als onderdelen van een beschavingsplan.'

Het is volgens Holslag van belang dat mensen meer op eigen kracht kunnen functioneren. Fraanje wijst erop dat tussen zelfredzaamheid bevorderen en mensen het gevoel geven dat ze het zelf maar moeten uitzoeken een dun lijntje loopt. Hoekstra onderkent dat, maar stelt tegelijk: `De burger is niet gek. Hij ziet echt wel dat de ontwikkeling naar meer zzp'ers en de decentralisaties niet vanuit ideologische motieven tot stand zijn gekomen ...'