De technieken om een tumor krachtig en nauwkeurig te bestralen, worden steeds beter. Dat zegt prof. Uulke van der Heide in zijn oratie op 10 juni. Hij is bijzonder hoogleraar Radiotherapie aan het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) en gespecialiseerd in tumoren in het bekken.

"De afgelopen tien `a twintig jaar zie je dat bestraling van tumoren steeds preciezer wordt", vertelt Van der Heide, die zich als natuurkundige heeft gespecialiseerd in radiotherapie. Hij werkt vier dagen in de week bij het Antonie van Leeuwenhoek in Amsterdam en een dag bij het LUMC op de

afdeling Radiotherapie.

Van der Heide toonde in eerder onderzoek aan dat bij gerichtere bestraling van een tumor in de prostaat, de dosis van de straling omhoog kan zonder dat de bijwerkingen toenemen. "We onderzoeken nu of de kans op terugkeer van de tumor hierdoor ook afneemt."

Kegelen

Hij wil de bestraling verder verfijnen door de stralingsdosis rondom een tumor te varieren, afhankelijk van de kans dat er tumorcellen voorkomen. "Een tumor groeit meestal grillig, met rafelranden. Je kunt radiotherapie vergelijken met kegelen: hoe meer kegels er zijn, hoe meer ballen je nodig

hebt. Oftewel: hoe meer tumorcellen, hoe hoger de stralingsdosis moet zijn." Een computerprogramma kan tegenwoordig berekenen hoe groot de kans is op tumorcellen rond een zichtbare tumor. "We zijn geneigd als een chirurg te denken: een stukje weefsel moet weg of niet. Terwijl we juist de rijke

mogelijkheden moeten omarmen die de radiotherapie biedt."

Inwendig bestralen

Van der Heide is erg geinteresseerd in welk effect een bepaalde stralingsdosis heeft op een tumor. "We onderzoeken of er weefselkenmerken te ontdekken zijn die aangeven dat daar een hogere of juist een lagere dosis nodig is", aldus Van der Heide. Hij zal in het LUMC veel onder-zoek doen in

samenwerking met prof. Corrie Marijnen. "Zij is wereldwijd een autoriteit op het gebied van endeldarmkanker. We gaan onder meer onderzoek doen naar de haalbaarheid van inwendige bestraling bij endeldarmkanker."

Over Uulke van der Heide

Uulke van der Heide (1963) studeerde Experimentele Fysica aan de Universiteit Utrecht. In 1999 startte hij zijn specialisatie tot klinisch fysicus op de afdeling Radiotherapie van het UMCU. In 2011 werd hij klinisch fysicus/groepsleider bij de afdeling Radiotherapie van het Antoni van

Leeuwenhoek. Per 1 augustus 2015 is hij daarnaast bijzonder hoogleraar aan het Leids Universitair Medisch Centrum.

De oratie `Wat we zien, wat we niet zien, en wat we daarmee doen' is te lezen op de site van het LUMC.