Op maandag 27 juni 2016 debatteerde de Tweede Kamer met premier Rutte en minister Koenders over het Britse referendum. Hieronder vindt u de spreektekst van fractievoorzitter Sybrand Buma:

(Gesproken woord geldt)

De uitslag van het Britse referendum is buitengewoon teleurstellend.

Maar de uitslag is ook een waarschuwing.

De bevolking van een groot Europees land heeft in meerderheid aangegeven niet verder te willen met de Europese samenwerking.

Dat is een serieus signaal.

Het volgt op de afwijzing van het verdrag met Oekraine in ons land,

en de groeiende euroscepsis in veel Europese landen.

De onvrede over Europa zit diep.

De eurocrisis,

de problemen met Griekenland,

de riskante strategie van de ECB voor de pensioenen van onze ouderen,

de vluchtelingencrisis,

en de onmacht tegenover Turkije.

Allemaal hebben ze het vertrouwen in de Europese Unie ernstig geschaad.

Net nu de economie in Europa enigszins lijkt aan te trekken, komt daar de onzekerheid van een naderende Brexit bovenop.

Het vervolg waar wij voor staan is onbekend terrein.

Het Britse volk heeft nee gezegd tegen lidmaatschap van de Europese Unie.

Maar waar heeft het ja tegen gezegd?

Noch de regering, noch de Brexiteers lijken te weten hoe het verder moet.

De premier is afgetreden, maar blijft als een lame duck nog drie lange maanden aan.

En van welk land wordt zijn opvolger premier?

Hoort Schotland daar nog bij?

De Noord-Ieren vrezen de Europese buitengrens met Ierland.

Sinn Fein hint al op een referendum.

En waar gaat de nieuwe premier voor onderhandelen?

Maximale vrijhandel maar minimale eigen wetgevingsvrijheid?

Of een status van maximale wetgevingsvrijheid en hoge tariefmuren?

Wordt het Zwitserland, of wordt het Marokko?

De uitslag van het referendum is in de eerste plaats een sprong in het diepe voor het Verenigd Koninkrijk.

Maar de uitslag gaat natuurlijk ook over de toekomst van de Europese samenwerking.

Kritiek op de EU is niet beperkt tot het Verenigd Koninkrijk.

Voor Nederland is een open en stabiel Europa van cruciaal belang.

Maar geliefd is Brussel ook hier niet.

Nu het Britse nee een feit is, ligt de vraag op tafel: hoe nu verder?

De Brexiteers die voor het referendum nog niet wisten hoe snel ze van de EU af moesten, benadrukten na de uitslag omstandig dat ze rustig de tijd zouden nemen. Europa wil juist snel verder om de onzekerheid zo kort mogelijk te laten duren.

Minister Koenders zat al op zaterdag in Berlijn om het vervolg uit te tekenen.

Wat heeft Nederland daar ingebracht?

Frankrijk en Duitsland lijken te toe te willen naar een minister van financien voor de Eurozone.

Wat wil de premier?

De premier wil de interne markt versterken.

Maar dat vereist juist meer Europese wetgeving.

Vandaag waren de regeringsleiders van Duitsland, Frankrijk en Italie bij elkaar. Waarom zat premier en EU voorzitter Rutte daar niet bij?

Hoe heeft hij dit kunnen laten gebeuren?

Als we er nu niet bij zijn wordt er straks over ons beslist.

In plaats daarvan opende Mark Rutte vandaag bij een Coca-Cola fabriek.

Vanochtend kreeg de Kamer kabinetsreactie op de referendumuitslag.

Die brief is zo inhoudsloos dat je bijna zou denken dat het kabinet ook pas vrijdag is wakker geworden.

Vz,

Commissaris Timmermans zei bij zijn aantreden in 2014 dat hij in 2015 tachtig overbodige wetten zou intrekken.

Maar ondertussen wordt de invloed alleen maar groter.

Denk aan de pensioenen waar de Europese trein maar verder dendert.

Op dit moment is daar in Europa overleg over.

Kan de premier verzekeren dat het Nederlandse Parlement niet voor voldongen feiten wordt geplaatst?

Er zijn meer voorbeelden waar het minder kan:

De aanbestedingsregels die een gigantische bureaucratie hebben geschapen.

De natura 2000 regels, die de voedselproductie meer en meer hindert.

De regels voor staatssteun die het gemeenten onmogelijk maken mee te investeren in snel internet.

De detacheringsrichtlijn, die Oost-Europese werknemers oneerlijke concurrentievoordelen biedt.

Tegelijkertijd dolt Erdogan met dit Europa.

Loopt Poetin de Krim en Oost-Oekraine binnen.

En heeft Europa zelf een Buitenland Commissaris van wie sinds haar aantreden nooit meer iets is vernomen.

Voor onze deur heerst de chaos.

Denk aan Syrie, Irak en Noord Afrika.

De terreurdreiging, de vluchtelingencrisis, de assertieve machtspolitiek van Turkije en Rusland.

Dit is waar het Europa van de 21e eeuw over zal moeten gaan.

Als we de ernst van de situatie onderkennen moeten we onorthodoxe maatregelen niet uitsluiten.

Een nieuw Europa hoeft geen mal te zijn waar 27 lidstaten gelijk in moeten passen. Een Europa dat zo sterk is als de zwakste schakel zal alleen maar meer vertrouwen verliezen.

Dat kan in kopgroepen, het CDA pleitte daar al eerder voor.

Sommige landen willen meer integratie, anderen willen meer eigen ruimte.

Van onderop kan een nieuw Europa worden opgebouwd.

Groot waar het groot moet zijn, maar ook klein waar het klein kan zijn.

Het kan, zo'n ander Europa.

Maar het vereist wel visie en durf.