Web only | wo 29 jun 2016

Redactie Servaas Hilgers

Opnieuw blijkt een partij mosselen en oesters vergiftigd met het gif tetrodotoxine (TTX). Maar wat is TTX eigenlijk? En hoe is het gif in de Oosterschelde terechtgekomen? En is het gevaarlijk om mosselen en oesters uit de Oosterschelde te eten?

Wat is tetrodotoxine (TTX)?

TTX is een neurotoxine die van nature voorkomt in (sub)tropische zeeen. Het gif kan in algen, bacterien en vissen zitten. Het gif is een van de meest toxische natuurlijke gifsoorten. Zelfs in zeer geringe hoeveelheden kan TTX het menselijk zenuwstelsel al aantasten. TTX is vooral bekend geworden doordat het in kogelvissen zit. In Japan, waar ze deze vis graag eten, worden per jaar tientallen mensen ziek na het eten van kogelvis. Een enkeling overlijdt zelfs.

Hoe is het gif in de Oosterschelde gekomen?

Dat is de grote vraag. Wetenschappers weten het niet. Mogelijke verklaring is dat TTX in algen zitten die vastzitten op zeeschepen afkomstig uit Azie. Een andere mogelijke verklaring is dat TTX in zogenaamde Vibrio-bacterien zit die zich ophouden in de Noordzee en dus ook de Oosterschelde. Deze bacterien zijn mogelijke makers van het gif. Bekend is dat Vibrio-bacterien door de opwarming van het klimaat steeds meer voorkomen in de Noordzee.

Hoe gevaarlijk is het nu om mosselen en oesters uit de Oosterschelde te eten?

Zowel de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) als de schelpdierensector zelf laten de schelpdieren op dagelijkse basis testen door onderzoeksinstituut RIKILT. Zij weten binnen een dag of de mosselen en oesters besmet zijn met TTX. Zolang dat het geval is, mogen ze niet geoogst en verkocht worden. Je mag er dus vanuit gaan dat de Nederlandse mosselen en oesters in de winkels geen TTX bevatten. En dat moet ook wel, want een volwassen persoon van zo'n 70 kilo kan na het eten van zo'n 400 gram mosselen al ernstige gezondheidsklachten krijgen.

Wat nu?

De NVWA heeft IMARES en het RIKILT opdracht gegeven te onderzoeken wat de bron is van het gif in de Oosterschelde. Pas als dat bekend is, kunnen er eventueel maatregelen getroffen worden door de schelpdiersector. De onderzoekers verwachten zeker twee maanden nodig te hebben om te achterhalen wat de bron is van de besmetting. Tot die tijd is het voor de mosselsector te hopen dat de consument het nog aandurft om Zeeuwse mosselen en oesters te eten.