Herinrichting Hemelrijkse Waard afgerond

Nieuwsbericht - Gepubliceerd op: 04 november 2016- Laatste update: 04 november 2016 14:19 uur

Tussen de dorpen Oijen en Lithoijen in de gemeente Oss is maar liefst 225 ha Maasuiterwaard op de schop gegaan. Een gebied zo groot als 300 voetbalvelden.

Met het terugbrengen van het oorspronkelijke relief van ondiepe natte delen en hogere droge ruggen is er weer een aantrekkelijke leefomgeving voor riviergebonden flora en fauna ontstaan. Dit project is door aannemer Wetering in opdracht van Rijkswaterstaat en in samenwerking met medegrondeigenaar en -beheerder Natuurmonumenten gerealiseerd.

In de nieuwe 3 km lange nevengeul met zandige eilanden kunnen planten wortelen en vissen paaien en uitrusten. Rivierhout in de vorm van verankerde dode bomen werkt als een soort koraal waar het al snel krioelt van leven. Hiermee vormt het een belangrijke schakel in de voedselketen. Tegelijkertijd heeft de Maas nu meer de ruimte als dat nodig is. Bij hoogwater is de waterstand 4-7 cm lager dan voorheen. Er is volop ruimte om te struinen door het waterrijke landschap. Daarbij kan men gebruik maken van een wandelpad met vlonders in de nattere delen.

Kansen voor de natuur

De natuur krijgt met de nieuwe inrichting een aantal kansen. Nu al worden volop bijzondere dieren gespot, zoals de kluut, de bever en de das. Verder zal er een grootschalig riviermoeras tot ontwikkeling komen, met ruimte voor drijvende waterplanten als gele plomp en mattenbiezen tot 3 m hoog. Ook doet zich hier de unieke gelegenheid voor om ooibossen en struwelen te laten ontstaan, omdat dit op deze plek geen belemmering vormt voor de doorstroming van de Maas bij hoogwater. Boomsoorten als els, gladde iep en een struiklaag met meidoorn en rode kornoelje kunnen zich spontaan gaan vestigen.

Gezond water

Herstel van het leefgebied van planten en dieren langs de Maas is nodig om de ecologische waterkwaliteit te verbeteren. De Maas is de vorige eeuw flink veranderd. Er kwamen stuwen en sluizen voor een goede bevaarbaarheid en de rivier werd rechtgetrokken. Oevers werden met stortsteen vastgelegd voor de scheepvaart en om te voorkomen dat landbouwgrond zou afkalven. Deze kanaalachtige inrichting was echter niet gunstig voor het waterleven; veel inheemse planten, vissen en andere dieren verdwenen door een gebrek aan ondiep en rustig stromend water.

Europese afspraken

Daarom wordt al geruime tijd gewerkt aan ecologisch herstel van de rivier. Onder meer door oude Maasarmen te herstellen en nieuwe geulen te graven, zoals hier bij de Hemelrijkse Waard. Ook worden op vele plekken oevers natuurvriendelijker gemaakt en beekmondingen visvriendelijker. Dit maakt deel uit van het takenpakket voor de Kaderrichtlijn Water. Daarin zijn bindende afspraken gemaakt die er voor moeten zorgen dat uiterlijk in 2027 het water in alle Europese landen chemisch op orde en ecologisch in balans is.

Bekijk een tekening van het gebied (PDF, 1,65 MB) met onder meer de toegangspunten en parkeerplaatsen.