Kerry roept op tot directe onderhandelingen, een tweestatenoplossing binnen de `gecorrigeerde' 1967-grenzen, Jeruzalem als hoofdstad van beide staten en een eerlijke compensatie voor de vluchtelingen.

Door Hanna Luden.

In een 70 minuten durende toespraak presenteerde de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Kerry gisteren zijn uitgangspunten voor een duurzame vrede tussen Israel en de Palestijnen: `Vrienden moeten elkaar soms ook de harde waarheid kunnen zeggen.' Twee weken voor zijn vertrek als minister... drie jaar te laat?

De door Kerry gepresenteerde uitgangspunten rijmen goed met die welke het CIDI al vele jaren voorstaat.

Lees hier de integrale tekst van de toespraak van Kerry.

De kernpunten van de toespraak:

- De tweestatenoplossing is in gevaar; voortzetting van het huidige bouwbeleid zal zo'n oplossing straks onmogelijk maken. Als Israel deze weg blijft ingaan, zal het straks niet democratisch ofwel niet joods zijn. In ieder geval zal er geen vrede komen;

- Netanyahu heeft aangegeven voorstander te zijn van de tweestatenoplossing. Zijn coalitieregering brengt deze oplossing echter in gevaar;

- Er is geen alternatief voor de tweestatenoplossing; de VS hebben hun standpunt t.a.v. de nederzettingen daarom niet gewijzigd, en daarom ook geen veto uitgesproken over de laatste VN-resolutie. Dit is Netanyahu bij voortduring en in honderden gesprekken te verstaan gegeven;

- De VS zullen de partijen geen oplossingen dicteren; elke oplossing moet de uitkomst van wederzijdse onderhandelingen zijn;

- De uiteindelijke grens tussen de twee staten moet zijn gebaseerd op de 1967-grenzen met in nader overleg overeen te komen `correcties' (bijvoorbeeld door gebiedsruil);

- De vluchtelingen dienen financieel te worden gecompenseerd en vaste woonplaatsen te worden aangeboden. Er moet internationale erkenning zijn van het hun aangedane leed. Dit is de verantwoordelijkheid van de internationale gemeenschap;

- In Jeruzalem - de hoofdstad van beide naties - moet gelovigen van alle godsdiensten de vrije toegang tot hun heilige plaatsen worden gegarandeerd;

- Er moeten zodanige veiligheidsmaatregelen worden getroffen dat beide staten in staat zijn hun burgers te beschermen;

- De oplossing moet een eind aan het conflict brengen en tot normalisatie in de relatie tussen Israel, de Palestijnen en de Arabische staten leiden;

- Er is geen rechtvaardiging voor terreur en die zal er ook nooit zijn. Ondanks een honderdtal aanslagen in het laatste jaar worden terroristen door de Palestijnse leiders verheerlijkt. De PA moet stoppen met ophitsing en de delegitimatie van Israel in internationale fora.

In Israel waren de reacties op Kerry's rede verdeeld. Netanyahu sprak van `obsessieve aandacht' voor de nederzettingen, terwijl het grootste probleem de `erkenning van Israel als joodse staat' is. De meeste Israeli's vinden dat de aandacht voor het Israelisch-Palestijnse conflict, gezien de andere problemen die in de regio spelen, buiten proportie is; ze blijven zich zorgen maken over hun veiligheid. Toch zijn er ook veel positieve reacties. `Een zionist in Washington,' kopte een krant. Over een ding is men het hier in Israel eens: de timing. Waarom nu, twee weken voor het aantreden van Trump? Waar was het Obama regime in de afgelopen acht jaar? Ook analisten in Washington spreken over Kerry's `spijt' dat hij zich de controle - na zijn initiatief uit 2014 - heeft laten ontglippen. De Israelische krant Haaretz schrijft: `Het was een pro-Israelische toespraak bij uitstek, maar met hypocrieten als Netanyahu en Abbas is het moeilijk vrede sluiten... Door de timing heeft deze toespraak slechts een symbolische waarde. Toch zal elke denkbare oplossing min of meer deze contouren moeten vertonen.'