Haaien afmaken is niet de oplossing om surfers op Réunion te beschermen, Kelly Slater

februari 27, 2017

Een jonge bodyboarder is helaas overleden nadat hij was gebeten door een haai bij Réunion, een Frans eiland vlakbij de kust van Madagaskar. In reactie op de dood van de jongen pleitte surfkampioen Kelly Slater ervoor om haaien in deze wateren ‘massaal af te maken’.

 

A post shared by Kelly Slater (@kellyslater) on

Feb 25, 2017 at 8:06am PST

Het International Fund for Animal Welfare betuigt zijn oprechte medeleven met de familie en vrienden van het slachtoffer, Alexandre Naussance. We waarderen de inzet die Kelly Slater in het verleden heeft getoond voor het behoud van de oceaan.

Het afmaken van haaien is echter niet de oplossing om tragedies als deze te voorkomen.

In reactie op soortgelijke oproepen tot het ruimen van haaien in Australië verklaarde Mike Baird, de premier van New South Wales, ondubbelzinnig dat uit de meest recente onderzoeksgegevens blijkt dat het afmaken van haaien niet helpt om mensen te beschermen. Sterker nog, het ruimen van haaien kan het ecosysteem grote schade toebrengen.

Jane Williamson, hoofddocent Mariene Ecologie aan de Macquarie University, schrijft in een artikel in The Conversation dat "we veel beter geld kunnen besteden aan het leren begrijpen van de ecologie en het gedrag van deze grote roofdieren. Door de haaien langere tijd te volgen met behulp van tags kunnen we meer te weten komen over waar en waarom ze mensen aanvallen”. Ze legt verder uit dat “er momenteel niet-invasieve methoden worden ontwikkeld om haaien te weren, zoals gordijnen van luchtbellen die haaien moeten afschrikken en wetsuits en surfboards die door haaien minder snel worden verward met prooi."

Volgens een Franse televisiezender waren de omstandigheden bij de monding van de beruchte rivier du Mât ‘gunstig’ voor een aanval omdat het water troebel was als gevolg van een recente overstroming. De lokale autoriteiten hadden daarom herhaaldelijk aangegeven dat “zwemmen en watersporten was verboden in dat gebied”. Daarnaast hadden ook vissers gewaarschuwd nadat ze een haai hadden gesignaleerd.

Het lijkt erop dat de oorzaak van de meeste haaienaanvallen gezocht moet worden in diverse antropogene (door mensen veroorzaakte) factoren, met name overbevissing. Als er door overbevissing minder prooidieren zijn, trekken de haaien naar andere gebieden op zoek naar voedsel. In zo’n onbekende omgeving kunnen ze surfers en bodyboarders aanzien voor zeeschildpadden of zeehonden - hun dagelijkse kost. Die kans wordt groter wanneer het water troebel is, wat dus het geval was bij het recente incident.

Het is van groot belang dat we het noodlottige ongeval op Réunion niet gebruiken als argument om de dieren massaal te ruimen, maar eerder om de zeeën en alle diersoorten die erin leven te beschermen.

Van de 500 wereldwijd bekende haaiensoorten staan er 30 als met uitsterven bedreigd of bijna bedreigd op de lijst van de International Union for the Conservation of Nature (IUCN). Voor de internationale handel in haaienvinnen worden jaarlijks meer dan 100 miljoen haaien gedood, blijkt uit een studie die is gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Marine Policy. Dat wil zeggen dat er per uur gemiddeld 11.000 haaien worden afgemaakt; dat zijn er drie per seconde!

Haaien worden door veel mensen gezien als angstaanjagende zeemonsters als gevolg van allerlei enge films en mediaberichten. De dieren zijn echter onmisbaar in mariene ecosystemen omdat ze – al meer dan 430 miljoen jaar – een belangrijke schakel zijn in een complex voedselweb.

Deze ‘top roofdieren’ staan bovenaan de voedselketen en jagen op andere vleesetende vissoorten, die op hun beurt herbivoren eten. Zonder haaien zou dit evenwicht volledig verstoord raken. Hun prooien (kleinere vleesetende vissen) zouden dan snel in aantal toenemen en meer herbivoren opeten. Minder herbivoren betekent een overvloedige groei van algen die het koraal verstikken.

Extra bescherming voor de haaien is nodig vanwege hun bedreigde positie en omdat ze als roofdier onmisbaar zijn voor de ecosystemen in zee.

Het is belangrijk dat er niet-dodelijke maatregelen worden getroffen om ervoor te zorgen dat mens en haai vreedzaam naast elkaar kunnen leven en tegelijk strandbezoekers en watersporters worden beschermd tegen de mogelijke gevaren van de zee.

--AM