Meer differentiatie in reclasseringstoezicht

Justitiabelen van wie de kans groter wordt geacht dat zij de bijzondere voorwaarden van een rechterlijk vonnis zullen overtreden, kunnen in de toekomst strenger worden gecontroleerd door de reclassering. De differentiatie van het reclasseringstoezicht wordt gebaseerd op een risico-inschatting, waarbij alle factoren die aan het criminele gedrag ten grondslag liggen worden geïdentificeerd. Op die manier kunnen signalen van terugval of dreigende recidive gedurende het reclasseringstoezicht eerder worden gesignaleerd en kan tijdig worden ingegrepen.

Dat schrijft staatssecretaris Albayrak (Justitie) in reactie op een WODC-onderzoek naar de praktijk van het reclasseringstoezicht. De staatssecretaris wil de voortijdige beëindiging van reclasseringstoezichten als gevolg van nieuwe strafbare feiten in deze kabinetsperiode met een kwart reduceren.

In het rapport ‘Inzicht in Toezicht’ constateert het WODC dat het de reclasseringsorganisaties ontbreekt aan een eenduidige definitie over het toezicht. Ook is de theoretische onderbouwing van het reclasseringstoezicht onvoldoende uitgewerkt en constateren de onderzoekers verschillende onvolkomenheden in de uitvoeringspraktijk. De bevindingen van het WODC sluiten aan bij de voorlopige uitkomsten van een doorlichting van alle lopende reclasseringstoezichten, die de drie reclasseringsorganisaties hebben uitgevoerd. Daaruit blijkt dat het reclasseringstoezicht in grote lijnen wordt uitgevoerd conform de richtlijnen. In een aantal gevallen is echter niet altijd volledig uitvoering gegeven aan het vonnis of wordt de voorgeschreven contactfrequentie niet gehaald. Ook blijkt dat overtreding van de bijzondere voorwaarden niet altijd wordt gemeld aan de justitiële autoriteiten. De doorlichting heeft geleid tot aanpassingen in 5% van alle lopende toezichten.

In reactie op de onderzoeken onderschrijft de staatssecretaris het belang van een eenduidige definitie van het reclasseringstoezicht, waarbij de nadruk meer dan voorheen komt te liggen op de naleving van de bijzondere voorwaarden. Door deze bijzondere voorwaarden gespecificeerd op te nemen in het vonnis is voor alle betrokken instanties helder waaraan de justitiabele zich moet houden. Op basis daarvan kan vervolgens de intensiteit en de vormgeving van het reclasseringstoezicht worden afgestemd op het risico van overtreding van de voorwaarden.

Verder laat de staatssecretaris het WODC aanvullend onderzoek doen naar de onderliggende theorie en de werkzaamheid van de verschillende onderdelen van het reclasseringstoezicht. Om de concrete uitvoering van het toezicht te verbeteren worden, in aanvulling op eerder genomen maatregelen, nadere afspraken gemaakt met de drie reclasseringsorganisaties. Deze afspraken hebben betrekking op het tijdig starten van het toezicht, het melden van overtredingen van de voorwaarden, en het terugdringen van de recidive tijdens het reclasseringstoezicht.