Video: 'Onverschilligheid is geen optie, de rechtsstaat maken we samen'

Grondidee en de beginselen van de rechtsstaat vragen om actief onderhoud, zeker als de samenleving die waarden soms niet meer als vanzelfsprekend aanvaardt. Gezaghebbende en voorbeeldige instituties moeten van hun fouten durven te leren, maar ook moeten burgers beseffen dat leven in een rechtsstaat rechten én plichten met zich meebrengt. De kernwaarden van de rechtsstaat hebben niet alleen betrekking op hun relatie met de overheid, maar ook op die met hun medeburgers.

Wat zijn de kernwaarden van onze rechtsstaat?

Een vraag die veel mensen aan het denken zet.

Kernwaarden van de rechtsstaat? Bedoel je de normen en de waarden?

De kernwaarden van de rechtsstaat? Nee, daar ben ik niet mee bekend.

De ministers Hirsch Ballin en Ter Horst hebben een commissie gevraagd te onderzoeken hoe mensen bekender
en vertrouwder kunnen raken met de waarden en normen in onze samenleving.

Het advies van de commissie is gepresenteerd aan de bewindslieden.

Dat het op straat niet zo duidelijk is snap ik ook wel omdat het bij de
rechtsstaat gaat om een moeilijk en ingewikkeld verhaal maar een beetje gezond boerenverstand wil wel helpen. Vrijheid vinden wij van belang, dat mensen gelijkwaardig zijn is iets wat niet vanzelf altijd wordt omarmd maar het is wel zo. En dat we niet zonder elkaar kunnen, dat we lotsverbondenheid hebben, solidariteit
is daar een ander woord voor, ja, dat spreekt eigenlijk voor zich.

De rechtsstaat brengt rechten en plichten met zich mee. In de relatie tussen burgers en de overheid maar ook tussen mensen onderling. Maar hoe gaan we nu in de praktijk met deze waarden om?

Dat begint eigenlijk op de werkvloer, in het gezin, op het sportveld. Daar moet iedereen aan meedoen. De rechtsstaat is van ons allemaal
en wij proberen het gesprek daarover op gang te brengen.

Ook op plaatsen waar mensen niet er voor zijn aangesteld om met
de rechtsstaat bezig te zijn. Iedereen heeft in zijn dagelijks leven
te maken met deze kernwaarden. Bij de opvoeding, op school
en in de media.

Richard Krajicek weet uit ervaring dat ook bij het sporten niet iedereen
altijd met respect met elkaar en met de regels omgaat.

Wij zijn constant met jeugd bezig in vooral aandachtswijken van Nederland, door middel van sport ze eigenlijk sociaal te bereiken.

Leren met elkaar te spelen, met elkaar om te gaan, leren dat de discipline goed is, leren dat regels belangrijk zijn en dat je zo op een leuke manier met elkaar bezig bent in plaats van hangen op straat.

Als de mensen respect voor elkaar hebben dan komen we al een heel eind. Op allerlei terreinen. Zowel de burger als de overheid heeft zijn rechten en zijn plichten om daar ook zijn verantwoordelijkheid te nemen.

Dit staat in het advies ‘Onverschilligheid is geen optie. De rechtsstaat maken we samen’ van de commissie Uitdragen kernwaarden van de rechtsstaat dat aan de ministers Hirsch Ballin en Ter Horst is aangeboden.

Het is voor burgers niet altijd duidelijk wat deze kernwaarden precies betekenen, waarom ze van belang zijn en hoe je er in de praktijk mee omgaat. De commissie pleit voor een strategie die de kernwaarden uitdraagt maar vooral ook actief overdraagt in de alledaagse praktijken van opvoeding, onderwijs, sport en in de sfeer van de media.