Werk centraal in nieuwe wettelijke regeling jonggehandicapten

Jongeren met een beperking krijgen maximale ondersteuning bij het vinden van een baan. Hierdoor krijgen zij meer uitzicht op werk en staat niet langer de uitkering centraal. De ministerraad heeft op voorstel van minister Donner van Sociale Zaken en Werkgelegenheid besloten hiervoor de Wajong, de wettelijke regeling voor jonggehandicapten, aan te passen. De nieuwe wettelijke regeling gaat uit van wat jongeren met een beperking nog wel kunnen, en niet van hun beperkingen. De aanpassingen gaan gelden voor nieuwe gevallen vanaf 2010.

De Wajong is nu vooral een inkomensregeling. Jongeren met een beperking krijgen haast automatisch een Wajonguitkering en werken is dan financieel niet altijd lonend. Het kabinet draait dat om. Werk komt voorop te staan. Het UWV zorgt daarbij zo nodig voor ondersteuning. Het uitgangspunt is dat werken loont. Bovendien is straks - anders dan nu - voor jonggehandicapten altijd duidelijk wat hun inkomen wordt als ze (meer) gaan werken.

Als de Wajonger werkt en daarmee tot 20 procent van het wettelijk minimumloon verdient, vult de overheid zijn inkomen straks aan tot 75 procent van het wettelijk minimumloon. Verdient een Wajonger meer dan 20 procent van het wettelijk minimumloon, dan mag hij de helft van iedere 'extra' verdiende euro houden, zodat zijn inkomen hoger is dan 75 procent van het minimumloon en (meer) werken ook loont. Met de overheidsaanvulling kan zijn totale inkomen zo oplopen tot het minimumloon, en in sommige gevallen tot 120 procent van het minimumloon.

Het kabinet vindt dat jongeren zoveel mogelijk kansen moeten krijgen op werk. In de huidige Wajong worden jongeren met een beperking al volledig arbeidsongeschikt verklaard op jonge leeftijd (vaak rond 18 jaar), terwijl ze nog volop in ontwikkeling zijn. Daarom wordt op hun 18de jaar eerst bekeken welke mogelijkheden er zijn om te werken. Die mogelijkheden worden vastgelegd in een participatieplan en de jongeren komen na school in een zogenoemde werkregeling. Pas op het 27ste jaar vindt een definitieve beoordeling plaats.

Jongeren met een beperking die kunnen werken moeten eerst proberen zelf een baan te vinden. Lukt dat niet, dan kan het UWV begeleiding en ondersteuning geven bij het vinden van werk. Zo mogelijk biedt het UWV jongeren ook een baan bij een werkgever aan.

Jongeren die vanwege hun beperking nooit zullen kunnen werken, krijgen ook straks meteen op hun 18de na de keuring voor de Wajong een uitkering. Het aantal Wajongers is de afgelopen jaren fors gegroeid tot naar verwachting 166.000 in 2008. De voorspelling is dat dit aantal naar ruim 400.000 groeit als het kabinet geen maatregelen neemt.

De ministerraad heeft ermee ingestemd dat het wetsvoorstel voor advies aan de Raad van State zal worden gezonden. De tekst van het wetsvoorstel en van het advies van de Raad van State worden pas openbaar bij indiening bij de Tweede Kamer.

RVD, 29.08.2008