Bèta's en ondernemerschap'
Toespraak door minister Van der Hoeven tijdens het symposium 'Bèta's en ondernemerschap' van het FOM, op 1 oktober 2008 in het Geldmuseum te Utrecht
Dames en heren,
Albert Einstein heeft ooit gezegd: 'Als we wisten wat we deden, heette het geen onderzoek'. Ik vind dat wel een mooie uitspraak om mee te beginnen, omdat het aangeeft dat hier niet alleen een genie spreekt, maar ook een man met humor en zelfspot. Misschien ongebruikelijk omdat juist in dit gezelschap te zeggen, maar wat Einstein zegt heeft raakvlakken met waarom ik hier vandaag sta. Klinkt dat vreemd?
Beste mensen,
Ik hoef u het belang van fundamenteel onderzoek niet uit te leggen. U bent daarvan tot in de haarvaten doordrongen. U weet als geen ander waarom het zo essentieel is te doen wat u doet. Wat het nut er van is, waarom juist dát ene aspect van de natuurkunde door u onderzocht moet worden. Ik wil graag dat u dat bewustzijn, die overtuiging vasthoudt. Vol passie.
Maar waarom begon ik dan toch met die ietwat ironische opmerking van Einstein? Omdat hij voor mij staat voor iemand die totaal out of the box durft te denken, en daar tegelijkertijd miljoenen mensen mee weet te bereiken.
Niet alleen met zijn belangwekkende onderzoek, maar ook met zijn flamboyante manier van zijn. Zijn humor en creativiteit. Zijn natuurlijke manier van profileren, gewoon door zichzelf te zijn. En dat heeft gewerkt: de goede man is er wereldberoemd mee geworden, en niet alleen in de wereld van de wetenschap.
Droomt u er nou nooit van, dat uw werk vele mensen bereikt? Dat wat u doet invloed heeft op de wereld om ons heen? Dat u iets achterlaat van uzelf, voor nu en voor de toekomst? Ik hoop het wel. Die passie, die creativiteit, die gave om te dromen over wat er mogelijk is, is volgens mij de basis van onderzoek. Buiten de kaders durven denken, en zo op compleet nieuwe ideeën komen.
Ideeën en onderzoeken waar iets mee gebeúrt, die niet op de plank komen te liggen maar uitgevoerd kunnen worden. Van kennis en kunde naar kassa, noem ik dat. Dat draait niet alleen om geld, begrijp me goed. Het gaat om ondernemerschap. Laten zien waar je goed in bent. Ook internationaal. Het FOM maakt al jaren wereldwijd naam door het excellente onderzoek wat geleverd wordt. En zonder dát, geen nieuwe innovaties, geen doorbraken, geen nieuwe bedrijven.
Ik wil dat wat u doet, snel en goed vertaald wordt in producten, diensten, oplossingen, bedrijvigheid én nieuwe vragen. Want vragen zijn het begin van nieuw onderzoek. En zonder dat kunnen we niet blijven concurreren en innoveren. Kennisinstellingen, bedrijven en de overheid zijn de laatste jaren gelukkig actief aan de slag met valorisatie. We passen kennis steeds vaker toe zodat het economisch en maatschappelijk nut heeft.
Toch vind ik het meer dan spijtig dat er nog steeds kennis op die ene vermaledijde plank blijft liggen. Er kan écht meer rendement gehaald worden uit de investeringen in onderzoek. Deze dag geeft aan dat u daarvoor de ogen niet sluit. Ik denk dat we het wat dat betreft wel met elkaar eens zijn. Nu de oplossing nog!
Ik geloof sterk in een keten van ondernemerschap: een cyclus waarin jonge mensen in het onderwijs al heel vroeg kennis maken met ondernemerschap. Waarin we startende ondernemers steunen en stimuleren. Waarin we succesvolle ondernemers nét dat ene duwtje in de rug geven dat nodig is om door te groeien. En waarin we vervolgens ervaren ondernemers uitdagen om hun kennis te delen met anderen. Want kennis is de enige grondstof die vermeerdert als je hem deelt.
Door starters te coachen, door te publiceren, door te laten zien wat je ervaringen zijn.
Het doet me daarom heel veel plezier dat er steeds meer samengewerkt wordt. Als EZ werken we bijvoorbeeld nauw samen met OCW en het Innovatieplatform om valorisatie blijvend op de kaart te zetten. U kijkt zelf ook steeds vaker over de grenzen van het eigen werkterrein. Door niet alleen fundamenteel onderzoek uit te voeren, maar u ook in te zetten voor benutting van die kennis. Door de valorisatie en exploitatie van uw onderzoeksresultaten. Door samen te werken met universiteiten en andere kennisinstellingen, met bedrijven en overheden.
Ik wil dat onderzoekers ondernemender worden. En ondernemers onderzoekender. Dat is wat mij betreft de basis van vernieuwing, creativiteit en succes!
Ik wil u daarom helpen om ondernemender te worden. Door de omstandigheden voor alle ondernemers te verbeteren, door kapitaal beschikbaar te stellen zoals het borgstellingkrediet MKB en via Technopartner, door de regeldruk te verminderen en aantrekkelijke fiscale prikkels te geven.
Maar uiteindelijk is ondernemerschap de kiem van een zaadje dat gevoed moet worden, diep in uzelf en in contact met anderen. Ik weet dat u het in u heeft, want onderzoek en ondernemerschap liggen echt niet zo ver uit elkaar. De nieuwsgierigheid, creativiteit, innovatie en werklust die u nu al laat zien in uw werk, is de perfecte basis om fundamenteel onderzoek toe te passen in het bedrijfsleven en de maatschappij. Net zoals Albert Einstein dat jaren geleden al deed.
Ik weet dat niet veel FOM'ers richting ondernemerschap gaan… maar degenen dié dat doen, doen dat met zeer veel succes! Daarom ben ik ook zo benieuwd naar de ervaringen van Dirk Jan van den Heuvel, die zo na mij spreekt. Meneer van den Heuvel; ú bent een voorbeeld voor andere onderzoekers. We hebben meer Dirk Jannen nodig in de wetenschap en het bedrijfsleven!
Beste mensen,
Ik ben trots op het excellente onderzoek dat u aflevert en weet zeker dat het de moeite waard is om daar méér mee te doen. Ik wens u dan ook een inspirerende dag en hoop nog veel van u te horen, zien en lezen in de toekomst!
Dank u wel.